آینده طراحی تجربه کاربری چه خواهد شد و طراحان UX باید خود را برای چه‌چیزهایی آماده کنند؟ شغل طراحی تجربه کاربری چه تغییراتی خواهد داشت؟ آیا درآینده‌ای نزدیک بازارکار طراحان UX اشباع نمی‌شود؟ تا چه‌زمانی و تاکجا کسب‌وکارها حاضرند برای تجربه کاربری هزینه کنند؟ چرا باید طراح تجربه کاربری یا UX Designer شد؟

تصور این است که طراحی تجربه کاربری بازارکاری بسیار خوبی دارد. اما به نکته‌ای باید توجه کرد: این بازارکار عمدتا برای محصولات دیجیتال، مخصوصا سایت‌ها و اپلیکیشن‌هاست. به‌همین‌دلیل، می‌شود این‌طور هم به موضوع نگاه کرد که طراحان UX بازارکار تقریبا محدود و مشخصی دارند. ازطرف‌دیگر، تکنولوژی‌ها و مفاهیم مرتبط به دیزاین محصولات دیجیتال هرروز دستخوش تغییر و تحول می‌شوند. به آن تحولات باید تغییر خواسته‌ها و نیازهای کاربران را نیز افزود. 

در این مقاله می‌خواهم درباره‌ی آینده‌ی طراحی تجربه کاربری و تحولاتی که طراحان UX باید خود را برای آن آماده کنند صحبت کنم. به سوالاتی که مطلب با آن شروع شد نیز پاسخ خواهم داد. بنابراین، چه شما علاقه‌مند به این رشته و حرفه هستید و می‌خواهید آن را یاد بگیرید و وارد بازارکار شوید چه درحال‌حاضر طراح UX و مشغول‌به‌کار هستید، مطالب مفید و جالبی در ادامه‌ی این مطلب خواهید یافت. 

اگر می‌خواهید بدانید علاوه‌بر طراحی UX چه شغل‌های دیگری در حوزه دیزاین پرتقاضا هستند، «۶ شغل پرتقاضا در حوزه دیزاین [2022]» را بخوانید. 

آینده طراحی تجربه کاربری (The Future of UX Design)

طراحی تجربه کاربری عمری طولانی ندارد. در سال ۱۹۹۳ بود که Don Norman برای اولین‌بار مفهومی به‌نام User Experience را به‌کار برد. در همان سال‌ها بود که تعداد فروشگاه‌های اینترنتی و کسب‌وکارهایی که برای خودشان سایت و فروش آنلاین داشتند هرروز بیشتر می‌شدند. به‌همین‌دلیل، کاربران (انسان‌های) بیشتری با سایت‌ها تعامل مستقیم پیدا می‌کردند. پیشرفت‌ها نشان می‌داد قرار است بر تعداد کاربران فضای نت و سایت‌ها افزوده شود.

همه‌ی این‌ها یک معنی داشت: سایت‌ها می‌بایست انسان‌محور طراحی شوند. کسی‌که باید از انسان‌محوربودن سایت‌ها مطمئن می‌شد، طراح تجربه کاربری بود. همه متوجه اهمیت تجربه کاربری شدند و همین باعث شد تا در بازار، تقاضای بسیار زیادی برای شغل طراح UX ایجاد شود. این رشد ادامه داشت و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که ادامه‌ خواهد داشت، تاجایی‌که تعداد طراحان تجربه کاربری در سال ۲۰۵۰ می‌شود ۱۰۰میلیون نفر. 

خب پس همین الان می‌توانم این مقاله را تمام کنم! چون همه‌چیز نشان می‌دهد که طراحی تجربه کاربری با سرعت نور رشد می‌کند و کسانی‌که وارد این حرفه می‌شوند نباید نگرانی از پیدا‌کردن شغل داشته باشند. اما همان‌طور که اشاره کردم، سرعت تغییرات در دنیای تکنولوژی و وب آن‌قدر زیاد است که طراحی تجربه کاربری را با چالش‌ها و تحولاتی درگیر می‌کند.

مهارت‌هایی که طراح UX  پنج سال دیگر به آن‌ها نیاز دارد، قطعا با مهارت‌های دیزاینر امروز متفاوت است. بنابراین، به این نکته باید توجه کرد که لازم است UX دیزاینر آگاه‌به تغییرات باشد و همراه با آن‌ها و نیاز بازار حرکت کند. او باید خود را به‌روز نگه دارد و مهارت‌های جدیدی را که برای ایفای وظایفش لازم دارد یاد بگیرد. درغیراین‌صورت، طراحی که بازار و کسب‌وکارها به آن نیاز دارند نخواهد بود. 

چالش ها و فرصت های UX دیزاین در آینده

اگر طراح تجربه کاربری بانگاه به آینده‌ بر مهارت‌های خود بیفزاید، دیگر خطری شغل او را تهدید نمی‌کند و او قادر است ازپس تمام مشکلات بربیاید؟ بگذارید این سوال را طور دیگری طرح کنم: آیا نمی‌شود تصور کرد، که علی‌رغم پیش‌بینی‌ها، تکنولوژی آن‌قدر سریع پیشرفت کند که بخشی‌از یا تمامی وظایف طراح تجربه کاربری را هوش مصنوعی انجام دهد؟ آیا هوش مصنوعی چالش یا تهدیدی برای آینده UX نیست؟ 

چالش‌ها و فرصت‌ها همراه هم‌اند. درواقع، هر چالش (تهدید) را می‌شود به فرصت تبدیل کرد. 

۱. سهم هوش مصنوعی در طراحی تجربه کاربری بیشتر می‌شود 

بله، وقتی هوش مصنوعی قرار است خیلی‌از کارهایی را که انسان انجام می‌داده است به‌جای او انجام دهد، چرا نباید بتواند تجربه کاربری طراحی کند؟ قطعا Al برای تحلیل‌کردن حجم عظیمی از داده‌ها و پروتوتایپینگ خیلی سریع‌تر و بهتر از طراح (انسان) عمل خواهد کرد. اما نباید فراموش کرد که طراحی تجربه کاربری برای انسان انجام می‌شود و باید تعامل انسان و ماشین را رضایت‌بخش کند.

دیزاینر باید مسائل کاربر (انسان) را پیدا و حل کند. یعنی طراح تجربه کاربری باید انسان را بشناسد و بعد برای او دیزاین کند. پس Al نمی‌تواند به‌تنهایی تمامی مراحل UX دیزاین را انجام دهد. اما قطعا می‌تواند به طراح کمک کند و بخشی‌از تحلیل‌ها را برعهده بگیرد. دراین‌صورت، طراح وقت بیشتری برای تمرکزکردن بر حل مسئله و دیزاین دارد. 

UX دیزاینرها باید خود را برای همکارشدن با AI آماده کنند. 

۲. UX دیزاین تخصصی‌تر می‌شود 

اغراق نیست اگر گفته شود همه‌چیز به‌سمت تخصصی‌ترشدن پیش می‌رود. طراحی UX هم همین‌طور است. در بازارکار امروز نیز بعضی شرکت‌ها هستند که فقط UX Researcher می‌خواهند. یعنی تحقیقات تجربه کاربری آن‌قدر مهم است که خودش یک حوزه‌ی مستقل و تخصصی و درنتیجه یک عنوان شغلی مستقل و تخصصی است.

تخصص دیگری که در بازارکار امروز کسب‌وکارهای زیادی به‌دنبالش هستند و آینده‌ی بسیار خوبی دارد، طراحی محصول (Product Designer) است. طراح محصول حتما باید UX دیزاین بداند اما کارش فراتراز طراحی تجربه کاربری یک محصول است. او باید محصولی کاملا انسان‌محور و رضایت‌بخش برای کاربر دیزاین کند. پس، طراح باید به‌دنبال این باشد که در یکی‌از زیرشاخه‌ها یا حوزه‌های مربوط به تجربه کاربری متخصص شود.

۳.  کاربران محصولی کاربردی و جذاب می‌خواهند 

درآینده‌ای نه‌چندان دور، رقابت طراحان UX دیگر فقط بر سر کاربردپذیری و تعامل رضایت‌بخش و مفید کاربر با محصول نیست، توقعات کاربران بیشتر می‌شود و آن‌ها محصولی می‌خواهند که جذاب هم باشد. سهولت تعامل، جذابیت و کاربردپذیری هرسه برای کاربر مهم می‌شوند. اینجاست که دیزاینر باید از هرچیزی که به او کمک می‌کند تا محصول جذاب‌تر و درگیرکننده‌تری را طراحی کند، بهره بگیرد. طراح نباید از انیمیشن‌ها و موشن دیزاین‌ها غافل شود. پویاکردن المان‌ها بر جذابیت بصری محصول می‌افزاید. 

UX دیزاینر باید به نکته‌ای دیگر نیز توجه داشته باشد: کاربران بیشتری از موبایل برای تعامل با سایت یا اپ استفاده می‌کنند. پس محصول باید برای تعامل کاربر موبایل طراحی شود و برای کاربر موبایل جذابیت بصری داشته باشد. اهمیت طراحی موبایل فرندلی و همچنین طراحی سایت موبایل فرست هرروز بیشتر می‌شود و طراح باید باتوجه‌به این اهمیت و باتوجه‌به نیازها و خواسته‌های کاربران موبایل تجربه کاربری و محصول را دیزاین کند. (در مقاله‌ی «Mobile First Design: اول موبایل بعد دسکتاپ!» درباره‌ی سهمی که طراحی تجربه کاربری در وب دیزاین دارد، صحبت شده است.)

۴. تعامل کاربر با محصول به‌جای لمسی صوتی می‌شود 

تصور کنید بدون لمس‌کردن و حتی یک کلیک و فقط با فرمان‌های صوتی (رابط کاربری صوتی) بتوانید با آیفونتان کار کنید یا در موتورهای جستجو بگردید یا از آمازون خرید کنید. بله، Siri & Alexa شروع ماجرا هستند. طراحان تجربه کاربری باید خود را برای دیزاین‌کردن تعامل‌های صوتی آماده کنند.علاوه‌بر صوتی‌شدن تعامل کاربر با دستگاه‌های مختلف و کمرنگ‌شدن تعاملات لمسی، دیزاینر باید خود را برای طراحی‌کردن در دنیای دیگری هم آماده کند: جهان سه بعدی و واقعیت افزوده (AR)! 

هرروز کسب‌وکارهای بیشتری تصمیم می‌گیرند تا از واقعیت افزوده و واقعیت مجازی (VR) در طراحی محصولات خود بهره ببرند. چون دنیای واقعیت افزوده و مجازی برای کاربران جذاب است و حتی تاثیر بسیار مثبتی بر تجربه‌ی خرید آنلاین آن‌ها می‌گذارد. این جذابیت درباره‌ی متا ورس و جهان سه بعدی هم وجود دارد. به‌همین‌دلیل، در طراحی محصول خلق‌کردن جهان سه بعدی و تعاملات سه بعدی، که فرمان‌های صوتی در آن‌ها بسیار محوری است، درآینده‌ی نه‌چندان دور بسیار مهم می‌شود. 

پس، UX دیزاینرها باید تاجای‌ممکن با طراحی سه بعدی و همچنین تکنولوژی‌های AR & VR آشنا شوند.  

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

۱. بی‌شک طراحی UX حرفه‌ای با بازارکار روبه‌رشد است و آینده‌ی خوبی هم دارد. 

۲. اما به این نکته باید توجه کرد که طراحی تجربه کاربری از پیشرفت‌های تکنولوژیک و تغییر و تحولات دنیای مجازی و وب بسیار متاثر می‌شود. 

۳. نیاز کاربران و خواسته‌های آن‌ها مدام تغییر می‌کند. بنابراین، تعاملی (UX دیزاینی) که امروز برای کاربران رضایت‌بخش است، ۳ سال دیگر ممکن است اصلا رضایت‌بخش و مفید نباشد. 

۴. طراح UX باید خود را برای همراهی با تغییرات و طراحی محصول به‌روز آماده کند و آماده نگه دارد. پس لازم است بر مهارت‌های خود بیفزاید.

۵. از مهارت‌هایی که به‌نظر می‌رسد که به‌احتمال زیاد طراحان تجربه کاربری آینده بهتر است داشته باشند، آشنایی با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین است. پس، بد نیست آن‌ها به آموزش زبان برنامه‌نویسی پایتون فکر کنند. 

۶. البته، UX دیزاین و طراحی محصول هر تغییری هم که درآینده پیدا کنند، اصول و مبانی آن‌ها تغییر نمی‌کند. اگر علاقه‌مند به طراحی محصول هستید و فکر می‌کنید می‌توانید تعاملی مفید و جذاب و رضایت‌بخش برای کاربران طراحی کنید و می‌خواهید طراح UX یا طراح محصول شوید، بهتر است در انتخاب دوره طراحی محصول دقت کنید و دوره‌ای را انتخاب کنید که علاوه‌بر مبانی، نگاهی هم به آینده UX داشته باشد. 

برای نوشتن این مقاله از منابع زیر استفاده شده است:

۱. careerfoundry.com 

۲. medium.com