اصطلاح سرندی‌پیتی (Serendipity) را هوراس‌وال‌پل نخستین بار برای توصیف کشف‌های غیرمنتظره و تصادفی به کار برد. او در ژانویه ۱۷۵۴ این واژه را برای نام‌گذاری یکی از افسانه‌هایش ابداع کرد.
سه شاهزاده از سرندی‌پیتی (نام قدیم سری‌لانکا) همیشه به طور کاملاً تصادفی و با کمک هوش و ذکاوتشان پدیده‌ها و حقایق جدید را کشف می‌کردند. اصطلاح “سرندی پیتی” هم به یافتن چیزهای باارزش به صورت کاملاً شانسی و هنگامی که مستقیماً در جستجوی آن‌ها نیستیم، اشاره می‌کند. اما روش سرندی‌پیتی با این اوصاف نمی‌تواند کاملاً هم تصادفی باشد.
کسی به صورت تصادفی به حقایق پی می‌برد که هم خلاق بوده و هم از درایت لازم برای مشاهده و درک پدیده‌های نو برخوردار باشد. به عنوان مثال ادیسون هنگامی به ایده تولید دستگاه پلی‌کپی دست یافت که در جستجوی آن نبود. اما نکته مهم این است که او از اهمیت کشف خود کاملاً آگاه بود و راه درست استفاده از آن را هم ظرف مدت کوتاهی پیدا کرد. روش سرندی‌پیتی براساس قاعده ” تفکر متمرکز و محدود” عمل نمی‌کند و برعکس می‌گوید:
وقتی شما ذهن خود را روی یک شیء یا هدف خاص متمرکز می‌کنید، هر چیزی غیر از آن را از ذهن و فکر خود کنار می‌گذارید. در روش سرندی‌پیتی شما باید دامنه توجهتان را گسترش دهید و به آنچه ظاهراً بی‌ربط و بی‌فایده به نظر می‌رسد هم با دقت توجه کنید.
سه شاهزاده این افسانه، جهان‌گردانی بودند که با سفر به سوی ناشناخته‌ها معمولاً چیزهایی را کشف می‌کردند که انتظارش را نداشتند. همانطور که همه دانش‌آموزان می‌دانند کریستف کلمب در جستجوی راه آبی جدیدی برای سفر به آسیا بود که قاره جدید امریکا را کشف کرد. او تصور می‌کرد به هند رسیده است و به همین خاطر هم بومیان آن جا را هندی نامید. وقتی به پدیده جدیدی فکر می‌کنید باید مانند شاهزاده‌های سرندی‌پیتی عمل کنید؛ یعنی قالب ذهنی خود را گسترش دهید و منتظر غیرمنتظره‌ها باشید. در این صورت آمریکا را کشف نمی‌کنید، اما احتمالاَ کشف‌های غیرمنتظره و جالبی در انتظار شماست. لرد روی تامسون کارآفرین خردمند کانادایی و مرد کسب‌وکار می‌گوید:
” شما پاداش تفکر خود را خواهید گرفت، حتی اگر این پاداش همانی نباشد که انتظارش را داشتید. “
نقش و اهمیت تفکر خلاق در دنیای امروز نیازی به تأکید ندارد. اگر تفکر خلاق و توانایی ابداع ایده‌های جدید را در خود پرورش دهید، در حرفه و محیط کارتان موفق و در صحنه‌های رقابت پیروز خواهید بود. در دنیای امروزی اگر مهارت نرم اساسی تفکر خلاق را بیاموزید بدون شک زندگی مسیرهای جدیدی را پیش روی شما قرار می‌دهد و موفق می‌شوید.
خلاقیت را میتوان استعداد و قابلیتی ذهنی تعریف کرد که به انسان کمک می‌کند تا از مفاهیم به ظاهر نامرتبط، مفهومی منظم، معنادار و سودمند بیافریند. این استعداد و قابلیت در مکتشفان و مخترعان و به عبارتی در نوابغ به اوج می‌رسد. خلاقیت خود ناشی از تفکر خلاق است و تفکر خلاق یعنی همانند مکتشفان و مخترعان اندیشیدن! به همین دلیل تفکر خلاق را “تفکر مخترعانه” نیز می‌نامند.
یکی از مهم ترین مزایای تفکر خلاق در دنیای امروزی متوجه مدیران ارشد به خصوص مدیران منابع انسانی در جذب نیرو شده است. در همه صنایع شرکت ها به دنبال افراد متخصصی هستند که می‌توانند خلاقانه به موضوعات مختلف فکر کنند و چشم اندازهای جدیدی را برای رفع مشکلات و تعارضات پیشنهاد دهند.
تفکر خلاق به زبان ساده به معنای ابداع روش های جدید برای انجام وظایف، حل مشکلات و مواجهه با چالش های مختلف است. این بدان معناست که شما میبایست در کار خود از ایده های گاه غیر متعارف نیز استقبال کنید. این طرز تفکر می تواند به بخش ها و سازمان ها کمک کند تا بهره وری بیشتری داشته باشند.
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
تفکر خلاق چگونه کار می کند؟
فرصت بروز تفکر خلاق در محیط های حرفه ای از موقعیت های هنری تا موقعیت فنی بسیار متفاوت است. به صورت کلی هر چیزی که موجب رسیدن شما به ” آها ” شود یک رویکرد خلاقانه تلقی می شود.
انواع مدل های تفکر خلاق
تفکر خلاق مدل های گوناگونی دارد و به شکل های مختلفی بروز پیدا می کند در ادامه برخی از مهم ترین مدل های تفکر خلاق که معمولا در محیط های حرفه ای دیده می شود را خدمت شما معرفی می کنم.
تحلیل و بررسی
قبل از آنکه درباره موضوعی خلاقانه فکر کنید باید بتوانید آن را درک کنید. این امر مستلزم آن است که شما زوایای پنهان یک موضوع را به خوبی ببینید و نسبت به آن آگاه شوید. بنابر این سعی کنید پیش از تصمیم گیری در مورد یک موضوع خیلی سریع نقاط عطف و تاثیرگذار مسئله را پیدا کنید و با استفاده از داده های موجود به حل مشکل بپردازید.
ذهن باز
برای تفکر خلاقانه، هرگونه پیش فرض یا سوگیری که ممکن است داشته باشید را کنار بگذارید و به مسائل با رویکردی جدید نگاه کنید. اینگونه با روبرو شدن با مشکلی، به خودتان این فرصت را بدهید که خلاقانه فکر کنید.
حل مشکل
کارفرمایان کارمندانی خلاق می خواهند که به آن ها در حل مسائل مربوط به کار کمک کنند. هنگامی که با مشکلی روبرو می شوید، قبل از درخواست کمک، راه هایی را برای حل آن در نظر بگیرید. اگر به نظر مدیر نیاز دارید، به جای ارائه مشکلات، راه حل های خود را پیشنهاد دهید.
سازمان دهی
سازمان دهی اطلاعات بخش مهمی از روند شکوفایی خلاقیت است. در حالی که هنگام آزمایش یک ایده جدید ممکن است نیاز به کمی آشفتگی و بی نظمی داشته باشید، اما باید ایده های خود را سازمان دهی کنید تا دیگران دیدگاه شما را درک کرده و آن را اجرا کنند.
ارتباطات
مجموعه شما فقط در صورتی از راه حل های خلاقانه شما پیروی می کند که بتوانید با آن ها به طور موثر ارتباط برقرار کنید. شما باید مهارت ارتباطی کتبی و شفاهی موثر قوی داشته باشید. همانطور که گفته شما باید بتوانید قبل از تفکر در مسئله، آن را به طور کامل تجزیه و تحلیل کنید. این بدان معناست که شما می بایست شنونده خوبی باشید و از مهارت های ارتباطی خود برای افزایش اطلاعات خود حول موضوع به خوبی بهره ببرید.
پیش از این درباره همه چیز فکر شده است. مهم این است که ما دوباره و با شیوه‌ای جدید به آن‌ها بیندیشیم. (گوته)
مزایای تفکر خلاق
کارفرمایان مدیران خلاق می خواهند زیرا از نتیجه نهایی حل مسئله آن ها می توانند در جهت نیل به اهداف سازمانی بهره ببرند. از طرفی شرکت هایی که خلاقیت مدیران و کارمندان خود را را پرورش می دهند در بلند مدت به سودآوری بیشتری نیز خواهند رسید.
هنگامی که برای کار درخواست می کنید، به این فکر کنید که ماهیت خلاقیت شما در گذشته چگونه به شما کمک کرده است. سعی کنید در رزومه خود، کلمات کلیدی که خلاقیت شما را نشان می دهد، در نظر بگیرید. شاید شما در موقعیت شغل قبلی راهی خلاقانه برای صرفه جویی در هزینه های بخش خود ارائه کرده اید، یا شاید با یک سیستم حل مسئله جدید کارایی بخش خود را افزایش داده اید.
اگر به دنبال فرصت های خلاقانه به عنوان وسیله ای برای رسیدن به موفقیت شخصی هستید، میتوانید در موقعیت های مختلف آن فرصت ها را بیابید. شغلی که به شما این امکان را بدهد که کار خود را مدیریت کنید، در نهایت به خلاقیت و شکوفایی ذهن شما منجر خواهد شد.
مرجع: thebalancecareers
