برای بسیاری از ما “موتور جستجو” یعنی گوگل. حتی برای برخی مفهوم “اینترنت” همان صفحه جستجوی گوگل است.
امروزه، استفاده از موتورهای جستجو به یکی از بخش های اصلی روزمره ما تبدیل شده است. ما تقریبا تمام سوالاتی را که در طول روز برایمان به وجود می آید را از موتورهای جستجو می پرسیم و می توانیم اطلاعات زیادی را در چند ثانیه با یک جستجو به دست آوریم. پر واضح است که گوگل محبوب ترین موتور جستجوی جهان است. با این حال، گوگل تنها و تنها موتور جستجوی دنیا نیست. موتورهای جستجوی متعددی برای انتخاب وجود دارد. بهتر است بگوییم که موتورهای جستجو، انواع مختلفی دارند که گوگل تنها یک نمونه از آن ها است.
در این مقاله از آمانج می خواهیم ابتدا شما را با انواع موتورهای جستجو آشنا کنیم و سپس به معرفی محبوب ترین موتورهای جستجو در دنیا بپردازیم.
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
موتور جستجو چیست؟
موتور جستجو، یک نرم افزار مبتنی بر وب است که برای جستجوی اینترنتی توسط کاربر در وب جهانی یا همان World Wide Web بر اساس مجموعه ای از قوانین طراحی شده است. به این مجموعه قوانین، الگوریتم موتور جستجو می گویند که برای نمایش صفحات وب سایت در صفحه نتایج موتورهای جستجو (SERP) استفاده می شود.
به بیان ساده تر، موتورهای جستجو به ما کمک می کنند تا با بررسی انواع مختلف اطلاعات موجود در اینترنت، به مرتبط ترین آن ها دست پیدا کنیم.
معرفی محبوب‌ترین موتورهای جستجو
۱. موتور جستجوی Google
موتور جستجوی گوگل بهترین موتور جستجو در جهان و همچنین یکی از محبوب ترین محصولات کمپانی گوگل است. طبق گفته الکسا، google.com پربازدیدترین سایت در کل وب است. هدف گوگل ارائه مفیدترین و مرتبط ترین نتایج جستجو به کاربران است به همین دلیل این غول فناوری، همیشه در تلاش است تا با بهبود الگوریتم موتور جستجو بهترین نتایج و تجربه کاربری را به کاربران نهایی ارائه دهد.
بیشتر بخوانید: “چطور از الگوریتم‌های گوگل جلوتر باشیم؟“
۲. موتور جستجوی Bing
موتور جستجوی بینگ که متعلق به کمپانی مایکروسافت است در سال ۲۰۰۹ راه اندازی شد، این موتور جستجو سهم بازار ۲/۹۶٪ را در اختیار دارد و ماهانه بیش از ۱ میلیارد بازدیدکننده را به خود جذب می کند. اگرچه بینگ به بزرگی گوگل نیست، اما ویژگی های خاصی دارد که آن را نسبتاً رقابتی می کند.
به عنوان مثال، جستجوی تصویر Bing برای نمایش تصاویر واضح و با کیفیت بالا شناخته شده است. علاوه بر این موتور جستجوی بینگ به کاربران اجازه می‌دهد تا تصاویر مورد نظر خود را بر اساس طرح‌بندی‌های مختلف اعم از تصاویر بلند، عریض، یا مربعی فیلتر کنند.
نمایش نتایج جستجوی ویدیویی بینگ، که به صورت شبکه ای از تصاویر کوچک ارائه می شود، نیز بسیار جالب است.
علاوه بر این، Bing برای جذب تعداد کاربران و ایجاد انگیزه در آن ها یک برنامه پاداش طراحی کرده است. این برنامه به این شکل است که به کاربران در حین جستجو امتیاز می دهد که این امتیازها در فروشگاه های مختلف از جمله فروشگاه های مایکروسافت، آمازون و استارباکس قابل استفاده هستند.
۳. موتور جستجوی Yahoo
یاهو یک موتور جستجو و ارائه دهنده سرویس ایمیل معروف است و موتور جستجوی آن با میانگین ۱/۵ درصد از نظر سهم بازار در رتبه سوم قرار دارد. بینگ و یاهو سرسخت‌ترین رقیب یکدیگر در بازار موتورهای جستجو هستند. البته نتایج یاهو توسط موتور جستجوی بینگ پشتیبانی می شود. به همین دلیل نتایج این دو موتور جستجو بسیار به یکدیگر شبیه است.
۴. موتور جستجوی Baidu
بایدو چهارمین موتور جستجوی بزرگ جهان است که سهم بازار آن ۱/۱۷ درصد است. همچنین محبوب ترین موتور جستجو در چین است که تقریباً 86 درصد از کاربران اینترنت چین به آن دسترسی دارند.
بایدو بخش عظیمی از درآمد خود را از خدمات بازاریابی آنلاین به دست می آورد که همین موضوع بایدو را به یک موتور جستجوی قدرتمند برای کسب و کارهایی که بازار چین را هدف قرار می دهند تبدیل کرده است.
۵. موتور جستجوی Yandex
Yandex به عنوان پنجمین موتور جستجوی پرکاربرد در سطح جهان و محبوب ترین موتور جستجو در روسیه با سهم بازار ۶۵ درصد در این کشور بود. در سطح جهانی، Yandex سهم بازار ۱/۰۶٪ را در اختیار دارد.
Yandex علاوه بر اینکه یک موتور جستجو است، خدمات نقشه های ترافیک زنده، ترجمه آنلاین، موسیقی و غیره را نیز ارائه می دهد. موتور جستجوی یاندکس دارای یک فناوری خاص موتور جستجو است که به کاربران اجازه می دهد در بخش جستجو از یک تصویر به جای کلمات استفاده کنند. همچنین یاندکس به عنوان یکی از بهترین موتورهای جستجو برای تطبیق چهره و شناسایی مکان شناخته می شود.
۶. موتور جستجو DuckDuckGo
DuckduckGo ششمین موتور جستجوی برتر با سریع ترین رشد سهم بازار است. موتور جستجو DuckDuckGo با حدود ۸۰ میلیون کاربر، سهم بازار جهانی ۰/۶۸٪ را دارد که بیش از نیمی از جستجوهای این موتور جستجو از ایالات متحده است. همچنین مرورگر DuckDuckGo دارای بیش از ۱۰ میلیون دانلود از فروشگاه گوگل (Play store) است و از این رو محبوبیت خود را در بین کاربران اندروید ثابت کرده است.
یکی از نقاط قوت این موتور جستجو نسبت به سایر موتورهای جستجو و حتی گوگل، حفظ حریم خصوصی داده ها است. این موتور جستجو ادعا می کند که هیچ یک از اطلاعات شخصی کاربران را جمع آوری نمی کند و آن را به شرکت های دیگر نمی فروشد.
۷. موتور جستجوی Ask
موتور جستجوی Ask.com هفتمین موتور جستجوی بزرگ در جهان با سهم بازار جهانی ۰/۷۲٪ و ۶٪ در بازار ایالات متحده است.
Ask.com یک موتور جستجوی محبوب برای پرسش و پاسخ است که روزانه ۱۳ میلیون پرس و جو دریافت می کند. کاربران موتور جستجوی Ask بسیار متفاوت هستند، از بچه هایی که به دنبال پاسخ تکالیفشان هستند تا عکاسان حرفه ای که به دنبال تصاویر با کیفیت بالا هستند، و محققان دانشگاه را شامل می شود.
۸. موتور جستجوی Brave search
Brave Search یک موتور جستجوی حریم‌خصوصی‌محور است که توسط تیم سازنده مرورگر Brave توسعه یافته است. این موتور جستجو برخلاف بسیاری از رقبا، از الگوریتم‌ها و پایگاه داده مستقل خود برای ایندکس و نمایش نتایج استفاده می‌کند. Brave Search کاربران را از ردیابی و جمع‌آوری داده‌های شخصی معاف می‌کند و تجربه‌ای امن و ناشناس ارائه می‌دهد. به همین دلیل، برای افرادی که به دنبال جایگزین‌های غیرگوگلی هستند، گزینه جذابی محسوب می‌شود.
یکی از ویژگی‌های برجسته این موتور، امکان دریافت خلاصه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی است که به کاربران اجازه می‌دهد پاسخ‌های دقیق به سؤالات خود را مستقیماً در نتایج جستجو ببینند. Brave Search در عین حفظ حریم خصوصی، یک تجربه کاربرپسند ارائه می‌دهد و هیچگونه تبلیغات شخصی‌سازی‌شده‌ای نمایش نمی‌دهد. همچنین، کاربران می‌توانند از تنظیمات پیشرفته برای بهبود جستجوی خود بهره ببرند.
این موتور جستجو بخشی از یک اکوسیستم گسترده‌تر است که شامل مرورگر Brave نیز می‌شود. مرورگر و موتور جستجو با هم برای ارائه تجربه‌ای کامل از امنیت و حریم خصوصی طراحی شده‌اند. Brave Search به تدریج در حال افزایش سهم خود در بازار است و محبوبیت آن به‌ویژه در میان کاربران حامی حریم خصوصی رو به رشد است.
انواع موتورهای جستجو
در زبان عامیانه وقتی می‌گوییم «موتور جستجو»، بیشتر مردم به جستجوی متنی درست مانند جستجوی رایج در گوگل فکر می‌کنند. با این حال، با پیشرفت تکنولوژی، ما شاهد به وجود آمدن انواع بیشتری از موتورهای جستجو و الگوریتم های موتورهای جستجو هستیم.
در واقع، هر چیزی که در آن جستجو می کنید، یک موتور جستجو است که لزوماً الگوریتم مشابه موتورهای جستجوی متنی را ندارد.
انواع مختلفی از موتورهای جستجو وجود دارد که ما در این بخش تنها به چند نمونه رایج آن اشاره کرده ایم:
- موتورهای جستجو مبتنی بر خزنده های موتور جستجو
- موتورهای جستجوی مبتنی بر نقشه
- موتورهای جستجو چند رسانه ای یا Multimedia
- موتورهای جستجوی صوتی
موتورهای جستجوی مبتنی بر خزنده
موتورهای جستجوی مبتنی بر خزنده از الگوریتم و یا برنامه های نرم افزاری برای یافتن و دسته بندی وب سایت ها و صفحات وب استفاده می کنند. از این رو به آن ها «خزنده» یا «عنکبوت» یا «ربات» می گویند.
این نوع از موتورهای جستجو، در صفحات وب‌سایت‌ها می خزند و آن‌ها را ایندکس می کنند. هنگامی که کاربر عبارتی را جستجو می کند، موتور جستجو در بین صفحاتی که از قبل ایندکس کرده، مرتبط ترین وب سایت ها را نمایش می دهد.
نمونه های بسیار مشهور موتورهای جستجو مبتنی بر خزنده عبارتند از: Google ، Yahoo، Bing و…
بیشتر بخوانید: “موتور جستجو چطور کار می کند؟“
موتورهای جستجوی مبتنی بر نقشه
موتورهای جستجوی مبتنی بر نقشه، به کاربران کمک می کنند مکان های مختلف را بر روی نقشه پیدا کنند. این موتورهای جستجو برای نمایش مرتبط ترین نتیجه به کاربران، معمولا از داده های ارسال شده توسط کاربر، اولویت بندی الگوریتمی، موقعیت مکانی، ماهواره ها، نظرات سایر کاربران و غیره استفاده می کنند. از معروف ترین موتورهای جستجو نقشه ای می توان به Google Maps، Apple Maps، Waze و از نمونه های ایرانی موفق آن به اپلیکیشن بلد و نشان اشاره کرد.
موتورهای جستجو Multimedia
موتورهای جستجوی Multimedia (چندرسانه ای) امکان جستجوی فایل های چند رسانه ای را با استفاده از عبارت های جستجو فراهم می کند. از آن جایی که کامپیوترها همواره در حال یادگیری چگونگی درک تصاویر هستند، می‌توانیم لایه‌های دیگری از داده را به فایل های چند رسانه‌ای خود اضافه کنیم تا به درک و طبقه‌بندی این داده ها در موتورهای جستجو کمک کنیم.
این داده‌های اضافی Metadata نامیده می‌شوند، که می‌تواند شامل مواردی مانند توضیحات متنی اضافه، لینک به محتوای مرتبط دیگر، یا حتی استفاده از زبان نشانه گذاری (Markup Language) باشد که به موتور جستجو می‌گوید که این فایل چند رسانه ای دقیقا چیست.
از نمونه های موتور های جستجو چند رسانه ای می توان به Google images، Google video ،FindSounds ، Picserach، Youtube، veveo اشاره کرد.
موتورهای جستجوی صوتی
جستجوی صوتی به ما امکان می دهد که بتوانیم با دستگاه ها همانند انسان های دیگر صحبت کنیم و در ازای آن پاسخ و بازخورد دریافت کنیم. نمونه هایی از موتورهای جستجوی صوتی معروف و پر استفاده عبارتند از:
- Amazon Alexa
- Google Home
- Apple’s Siri
ورود هوش مصنوعی به دنیای موتورهای جستجو
هوش مصنوعی در حال تغییر نحوه عملکرد موتورهای جستجو است و تجربه جستجوی آنلاین را به مرحله‌ای کاملاً جدید وارد می‌کند. استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین و مدل‌های زبان پیشرفته، به موتورهای جستجو امکان می‌دهد نتایج دقیق‌تر، سریع‌تر و مرتبط‌تری به کاربران ارائه دهند. این فناوری‌ها با تحلیل الگوهای رفتاری کاربران و درک عمیق‌تر از سوالات آن‌ها، تجربه جستجو را شخصی‌تر و هدفمندتر کرده‌اند.
یکی از تأثیرات بزرگ هوش مصنوعی در جستجو، استفاده از قابلیت‌های پیشرفته‌ای مثل خلاصه‌سازی محتوا، ارائه پاسخ‌های مستقیم و مکالمه‌ای، و همچنین تحلیل هم‌زمان چندین منبع برای یافتن بهترین پاسخ ممکن است. این تغییرات باعث شده موتورهای جستجو نه تنها به ابزارهای ساده برای یافتن اطلاعات، بلکه به مشاوران هوشمندی تبدیل شوند که می‌توانند کاربران را در حل مشکلات پیچیده یاری کنند.
همچنین، موتورهای جستجو با استفاده از هوش مصنوعی درک بهتری از زبان طبیعی پیدا کرده‌اند، که این موضوع امکان طرح سؤالات به زبان محاوره‌ای را فراهم می‌کند. این ویژگی‌ها، همراه با توانایی پیش‌بینی نیازهای کاربران، نشان‌دهنده آینده‌ای است که در آن موتورهای جستجو بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره ما خواهند بود. هوش مصنوعی نه تنها تجربه کاربر را بهبود می‌بخشد، بلکه عملکرد کلی موتورهای جستجو را در دسترسی به اطلاعات پیچیده و چندبعدی ارتقا می‌دهد.
هوش مصنوعی تنها به بهبود نتایج جستجو محدود نمی‌شود، بلکه با معرفی ویژگی‌های پیشرفته‌ای مثل Search Generative Experience (SGE)، موتورهای جستجو را به پلتفرم‌هایی تعاملی‌تر و هوشمندتر تبدیل کرده است. برای آشنایی بیشتر با SGE و تاثیر آن روی سپو سایت در آینده مقاله “SGE چیست؟ آینده جستجو با هوش مصنوعی” را مطالعه کنید.
نتیجه گیری
در این مقاله از آکادمی آمانج سعی کردیم شما را با موتورهای جستجو آشنا کنیم. هدف اصلی این مقاله این بود تا این مفهوم را منتقل کند که موتور جستجو چیزی فراتر از گوگل است. در حالی که پیش بینی می شود که گوگل همچنان پر استفاده ترین موتور جستجو در دنیا باشد، اما نمی توان دیگر موتورهای جستجو موجود را نادیده گرفت. البته در سئو یا بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو، همچنان گوگل در مرکز توجه متخصصان سئو است و به همین دلیل در بسته آموزش سئو، تمرکز ما بر موتور جستجوی گوگل است.
اما هیچکس از آینده خبر ندارد. همانطور که قبل از گوگل، یاهو محبوب ترین موتور جستجوی دنیا بود، کسی نمی داند در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد.
برای تهیه این مقاله از منابع زیر استفاده شده است:
