گوگل بارد چیست؟ چطور کار می‌کند؟ چه فرقی با ChatGPT دارد؟ کدام یک بهتر است؟ آیا گوگل بارد و چت جی پی تی رقبای دیگری هم دارند؟ سرانجام رقابت غول‌های تکنولوژی در حوزه‌ی هوش مصنوعی به کجا می‌رسد و جهان را به کجا می‌برد؟

۳۰ نوامبر ۲۰۲۲ بود که شرکت OpenAI محصول جدیدیش، ChatGPT، را به دنیا معرفی کرد. چت باتی هوشمند که تقریبا مثل یک انسان به سؤالات من و شما پاسخ می‌دهد و می‌تواند در کدنویسی هم به برنامه‌نویسان کمک کند. در فوریه ۲۰۲۳، گوگل هم از چت بات هوشمندش به نام Bard (بارد) رونمایی کرد.

البته، مایکروسافت هم از این رقابت عقب نماند و با Microsoft Bing به میدان آمد. ناگفته پیداست که رقابت غول‌های تکنولوژی دنیا در کدام حوزه متمرکز شده است: هوش مصنوعی. رقابتی که آینده‌ی ما انسان‌ها را متاثر می‌کند و تغییرات زیادی را در جهان سبب می‌شود. 

این محتوا درباره‌ی گوگل بارد و رقابتش با ChatGPT است و به سؤالات بالا جواب می‌دهد. 

اگر می‌خواهید بیشتر درباره‌ی چت جی پی تی و شرکت OpenAI بدانید، «ChatGPT، هم‌صحبتی انسان و هوش مصنوعی» را بخوانید. 

Google Bard چیست؟

گوگل در مقایسه با رقبایش بیشترین سرمایه‌گذاری را، بیش‌از ۳۰میلیارد دلار، برای توسعه هوش مصنوعی در محصولاتش کرده است. فیسبوک دومین و آمازون سومین شرکت بزرگ دنیا در سرمایه‌گذاری در این حوزه‌اند. اولین و مهم‌ترین کاربرد هوش مصنوعی، بهبود عملکرد موتور جستجوی گوگل است. در این کاربرد کاربر با هوش مصنوعی تعامل مستقیم ندارد و شاید اصلا حضورش را احساس هم نکند. 

دومین کاربرد Google Assistant است که دستیار شخصی همه‌فن‌حریف و یکپارچه‌ی گوگل به حساب می‌آید. در این کاربرد کاربران با هوش مصنوعی گوگل مستقیما تعامل دارند. اما تعداد این کاربران کم است. با معرفی سومین کاربرد قرار است که به زودی همه‌ی کاربران گوگل این امکان را به دست آوردند تا با هوش مصنوعی گوگل حرف بزنند. 

گوگل بارد چت بات هوشمند گوگل است و درست مانند چت جی پی تی کار می‌کند. کاربران از آن سؤال می‌پرسند و چت بات پاسخ را می‌نویسد. گوگل بارد به زبان طبیعی (زبان انسان و نه زبان ماشین) با او تعامل می‌کند و وارد مکالمه می‌شود. برای مثال، کاربر ممکن است از او بخواهد تا درباره‌ی خرید ماشین به او راهنمایی و پیشنهاد دهد.

البته، همان‌طور که در تصویر دوم می‌بینید، گوگل بارد کاملا آزمایشی عرضه شده است و کاربران بالای ۱۸ سال ۱۸۰ کشور (به جز ایران) به آن دسترسی رایگان دارند. همچنین، این چت بات می‌تواند به ۴۶ زبان (ازجمله فارسی) صحبت کند. لیست کامل زبان‌های بارد را در تصویر سوم می‌بینید. 

گوگل بارد چطور کار می‌کند؟

چت بات‌های هوش مصنوعی توانایی درک زبان طبیعی (NLU) و پردازش زبان طبیعی (NLP) را دارند. آن‌‌ها از نوعی هوش مصنوعی به‌نام هوش مصنوعی مولد (Generative AI) استفاده می‌کنند. این نوع هوش مصنوعی قادر است محتوای جدید (متن، عکس و …) تولید کند. هوش مصنوعی مولد برپایه‌ی مدل‌های یادگیری ماشین و یادگیری عمیق ساخته می‌شود. پس، ساختن و آموزش دادن چت بات‌ها بدون یادگیری ماشین و یادگیری عمیق، بخوانید زبان برنامه‌نویسی پایتون، ممکن نیست.

متخصصان و مهندسان ابتدا مدل‌های زبانی بزرگ (LLM or Large Language Models) را می‌سازند و با مجموعه‌ای عظیم از داده‌های زبانی آموزش می‌دهند. این مدل‌های زبانی هستند که ساختن چت بات‌هایی مثل گوگل بارد را ممکن می‌کنند. گوگل بارد با استفاده از مدل‌ زبانی برای کاربردهای گفتگویی (Language Model for Dialogue Applications or LaMDA) که حاصل سال‌ها تحقیق گوگل در حوزه‌ی هوش مصنوعی، یادگیری عمیق و پردازش زبان طبیعی است، ساخته شده.

خود آن مدل زبانی با نوعی از معماری شبکه‌های عصبی به‌نام Transformer ساخته شده است. Transformer نیز متعلق به گوگل و حاصل تحقیقات این شرکت است که در سال ۲۰۱۷ در اختیار عموم (منبع باز) قرار گرفت. مدل زبانی GPT-3 که چت جی پی تی با آن ساخته شده است از همین معماری شبکه‌های عصبی استفاده می‌کند. 

بارد برای پاسخ دادن به سؤالات از منبع عظیم محتواها و داده‌های تمام اینترنت استفاده می‌کند. همچنین، تلاش می‌کند تا قصد کاربر از پرسش را بفهمد و بهترین و مناسب‌ترین پاسخ را به او بدهد. درواقع، بارد جستجو در گوگل را راحت‌تر و سریع‌تر می‌کند و گفته شده که گوگل بارد آینده‌ی موتور جستجوی گوگل است. 

«شبکه عصبی کانولوشن چیست؟» را بخوانید تا با شبکه‌های عصبی در یادگیری عمیق و معماری آن‌ها آشنا شوید.

کاربردهای چت بات هوش مصنوعی گوگل چیست؟

پاسخ تقریبا هر سؤالی را می‌دهد. مقاله می‌نویسد. به کاربر مشورت می‌دهد. پیشنهاد می‌کند. مشکلات کدها را می‌گوید. کدها را توضیح می‌دهد و حتی می‌تواند کدنویسی کند. هر کاربردی که گوگل در زندگی روزمره‌ی ما دارد، گوگل بارد هم ممکن است داشته باشد. فقط باید این نکته را در نظر داشت که گوگل بارد درست مانند دیگر چت بات‌های هوشمند ممکن است پاسخ اشتباه و غلط بدهد. گوگل هم در این باره هشدار داده و از کاربران خواسته است تا پاسخ‌های بارد را کاملا قطعی و درست در نظر نگیرند. 

متاسفانه، گوگل بارد در روزهای اولی که تازه معرفی شده بود، به یک سؤال پاسخ اشتباه داد و همین اشتباه تیتر خبرها شد و  باعث شد تا سهام شرکت Alphabet که گوگل زیرمجموعه‌ی آن است، ۱۰۰میلیارد دلار سقوط کند. در ویدئویی که برای معرفی بارد ساخته بودند، از آن پرسیده شده بود که « کدام کشفیات تلسکوب جیمز وب را می‌شود به یک پسربچه‌ی ۹ساله گفت؟». یکی از پاسخ‌ها این بود که جیمز وب اولین عکس را از سیاره‌های خارج از منظومه‌ی شمسی گرفته است. بلافاصله، فضانوردان در توییتر اعلام کردند که این پاسخ اشتباه است و گوگل بارد از خودش جواب می‌سازد و واقعیت‌ها را تحریف می‌کند. 

رقبای گوگل بارد

تنها رقیب گوگل بارد چت جی پی تی نیست. هر روز بر تعداد چت بات‌های هوشمند و ابزارهای هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف افزوده می‌شود. هیچ شرکتی نمی‌خواهد از این بازار و رقابت عقب بماند. مهم‌ترین رقبای گوگل بارد عبارت‌انداز:

• Microsoft Bing: شبیه‌ترین چت بات به گوگل بارد است و دقیقا مانند یک موتور جستجو عمل می‌‌کند. 
• ChatSonic: این چت بات خود را به‌عنوان جایگزینی برای چت جی پی تی معرفی کرده است. 

• Jasper Chat: این چت بات هوشمند ابزاری برای کپی رایتینگ است و متن‌های تبلیغاتی تولید می‌کند. 
• YouChat: این چت بات متعلق به موتور جستجوی آلمانی You.com است. ویژگی جالبش این است که منابع پاسخ‌هایش را می‌گوید. 

Google Bard vs. ChatGPT

کدام بهتر است؟ چت جی پی تی یا گوگل بارد یا حتی می‌شود گفت که مثلا مایکروسافت بینگ از هر دو بهتر است؟ نمی‌شود به این سؤال پاسخ داد. هر کدام ویژگی‌های خاص خودشان را دارند و ممکن است بعضی کاربران گوگل بارد را به چت جی پی تی ترجیح دهند یا برعکس. اما می‌شود به چند تفاوت بارز گوگل بارد و چت جی پی تی اشاره کرد:

• استفاده از بارد برای کاربران ایرانی راحت‌تر است. با اینکه بارد در ایران فعال نیست، با فیلترشکن و داشتن حساب کاربری گوگل یا حساب Google Workspace به‌راحتی می‌شود از آن استفاده کرد. اما برای استفاده از ChatGPT باید با شماره تلفن مجازی حساب کاربری ساخت. 

• گوگل بارد کاملا رایگان است اما ورژن پیشرفته‌تر و هوشمندتر چت جی پی تی رایگان نیست و برای استفاده از آن باید اشتراک ماهانه خرید. 
• گوگل بارد امکانات بیشتری دارد. برای نمونه، پاسخ‌ها را می‌خواند یا به‌جای تایپ سؤال می‌شود صوتی از آن سؤال پرسید (البته، این گزینه‌ها برای زبان فارسی فعال نیست). همچنین، گزینه‌ای وجود دارد که می‌شود با آن پاسخ را در گوگل جستجو کرد و گزینه‌ای دیگر پاسخ‌ها را تعدیل می‌کند (یعنی برای هر سؤال چند پاسخ ممکن را در اختیار کاربر قرار می‌دهد).

اگر زبان برنامه‌نویسی پایتون را بدانید، ساختن یک چت بات کار سختی نیست. «چگونه با استفاده از پایتون یک چت بات ساده بسازیم؟» را بخوانید تا ساختن یک چت بات ساده با پایتون را یاد بگیرید. 

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

۱. هوش مصنوعی و ابزارهای آن عرصه‌ی رقابت غول‌های دنیای تکنولوژی‌اند. 

۲. گوگل بارد فقط یک چت بات هوشمند نیست. آینده‌ی موتور جستجوی گوگل است. 

۳. رقابت میان چت بات‌های هوشمند برنده‌ای ندارد. چون هر کدام ویژگی‌ها و توانمندی‌های خاص خودشان را دارند. 

۴. زبان برنامه‌نویسی پایتون هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و یادگیری عمیق و پیشرفت‌های این حوزه را ممکن کرده است. 

۵. اگر به هوش مصنوعی علاقه دارید و می‌خواهید وارد دنیای هیجان‌انگیز توسعه چت بات‌ها شوید، آموزش ماشین لرنینگ را شروع کنید.