عادت کردیم وقتی چیزی را در گوگل جست‌وجو می‌کنیم، گوگل خیلی زود جواب بدهد. در بیشتر مواقع هم اولین جوابی را که به ما نمایش می‌دهد انتخاب می‌کنیم و وارد آن لینک می‌شویم.
اما آیا تا امروز این سؤال برایتان پیش آمده که گوگل چطور خیلی زود جواب سؤال شما را، از میان هزاران صفحه‌ی وب‌سایت‌های مختلف، پیدا میکند؟ دراینجا، بحث از میلیون‌ها صفحه و محتواست.
اگر انسان کنجکاوی نباشید و از این سؤالات برایتان پیش نیاید اما وب‌سایت داشته باشید، بهتر است دنبال پاسخ این سؤال و سؤالات مشابه بگردید.
در این جست‌وجو شما می‌رسید به دنیای پیچیده و زیبای سئو. وب‌سایتی که گوگل بخواهد آن را به کاربر نشان دهد، ویژگی‌های معین و ازپیش‌تعیین‌شده‌ای دارد. اگر بخواهید وب‌سایتتان را کسی در این عالم ببیند، اول باید آن را به گوگل نشان دهید.
گوگل چطور سایت‌‌ها را می‌بیند؟ اگر بخواهیم دقیق‌تر سؤال کنیم، باید بپرسیم: گوگل چطور تک‌تکِ صفحات وب‌سایت را می‌بیند؟
گوگل برای این کار از خزندهها (Crawler) کمک می‌گیرد. وظیفه‌ی خزندهها این است که در صفحات سایتهای مختلف بچرخند و آنها را ببینند. (اگر این اتفاق بیفتند، آن صفحه در گوگل Index شده است.)
به‌همین‌دلیل، هر سایتی باید Sitemap (سایت مپ) داشته باشد. خزندهها با استفاده از سایت مپ میان صفحات مختلف سایت شما می‌چرخند.
اهمیت سایت مپ به‌همین‌جا ختم نمی‌شود. ادامه‌ی این مقاله را بخوانید تا هم بیشتر با خود سایت مپ و فوایدش آشنا شوید و هم با راه‌های درست‌کردن یک سایت مپ خوب برای وب‌سایتتان.
جدیدترین مقاله درباره‌ی سئو سایت را از دست ندهید.
«اشتباهات رایج در ریدایرکت که همه‌ی کارشناسان سئو باید بدانند»
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
سایت مپ (Sitemap) چیست؟
تعریف سایت مپ آسان است. سایت مپ هم درست مثل گوگل مپ است. در سایت مپ به‌جای کوچه‌ها و خیابان‌ها و اماکن مختلف شهر، آدرس صفحات و نوع ساختار وب‌سایت نشان داده می‌شود.
فرق دیگر این است که گوگل مپ قرار است آدم‌ها را هدایت کند ولی سایت مپ خزنده‌های گوگل را.
بنابراین مهم‌ترین کاری که، ازنظرگاه سئو، سایت مپ میکند هدایت خزندهها درون صفحات یک وب‌سایت است تا همه‌ی صفحات Index شوند.
تعریف تخصصی‌تر سایت مپ این است: لیستی از آدرس‌های (URLs) یک وب‌سایت.
اما، سایت مپ ساختار سایت شما را هم نشان می‌دهد، اینکه چطور صفحات مختلف (اصلی و زیرمجموعه‌ها) ساماندهی شده و دسته‌بندی‌ها انجام گرفته است.
چند نوع سایت مپ (sitemap) داریم؟
براساس تعریف سایت مپ، دو نوع کلی وجود دارد: Visual Sitemap & XML Sitemap.
نوع اول (نقشه سایت بصری) معمولاً پیش از ساختن سایت ایجاد می‌شود. در این نوع از نقشه سایت دسته‌بندی اطلاعات و صفحات، ارتباط صفحات و محتواها مشخص می‌شود.
برای مثال، اگر شما میخواهید یک سایت فروشگاهی داشته باشید؛ باید از اول مشخص کنید چند دسته محصول قرار است در سایت عرضه شود؟ هر دسته چند زیردسته خواهد داشت؟
بنابراین، از ابتدا معلوم است سایت شما قرار است چند صفحه داشته باشد و هر صفحه به چه موضوعی اختصاص دارد و چه‌قدر مهم است. سایت مپ بصری قرار است به سایت شما نظم و ترتیب دهد.
نوع دوم (XML Sitemap)، زمانی ایجاد می‌شود که شما سایت و صفحات مختلف را ساخته‌اید و آماده‌اید تا آن را به گوگل نشان دهید. این نوع دوم است که راهنمای خزنده‌های گوگل است و در سئو سایت بسیار بسیار مهم است.
این نقشه سایت با پسوند Extensible Markup Language (XML)، که شیوه‌ای برای نمایش‌دادن و ذخیره‌ی اطلاعات در وب‌سایت است، ساخته می‌شود.
چرا سایت مپ (Sitemap) مهم است؟
اهمیت نوع اول سایت مپ که واضح و مشخص است. سایت مپ بصری کار ِ طراحی سایت، ux، سئو و تولید محتوا را راحت‌تر و سریع‌تر میکند.
اما، می‌شود ادعا کرد که سایت مپ نوع دوم (XML sitemap) کمی مهم‌تر است. شما با این سایت مپ است که می‌توانید با گوگل و خزنده‌هایش حرف بزنید و به گوگل بگویید چه صفحاتی را ببیند و چه صفحاتی را نبیند.
با XML سایت مپ شما اطلاعات مهمی درباره‌ی هر صفحه‌ای از وب‌سایتتان که بخواهید به گوگل می‌دهید:
- این صفحه در کجای وب‌سایت شما قرار دارد (<loc>http://www.example.com/mypage</loc>)،
- این صفحه آخرین‌بار چه زمان تغییر کرده یا به‌روز شده است (<lastmod>2021-5-10</lastmod>)،
- این صفحه چندوقت‌یک‌بار تغییر یا به‌روز می‌شود (<changefreq>monthly</changefreq>)،
- اهمیت این صفحه در وب‌سایت شما چه‌قدر است (<priority>1</priority>).
برای روشن‌تر‌شدن موضوع بهتر است درباره‌ی معنی تگهای سایت مپ کمی توضیح بدهیم.
تگهای سایت مپ
</urlset>: این تگ الزامی است. تمام اطلاعات مربوط به یک صفحه در میان این تگ قرار می‌گیرد.
<url>: این تگ هم الزامی است. این تگِ مادر برای هر آدرس URL است.
<loc>: این آخرین تگ الزامی است. آدرس صفحه‌ی موردنظر در میان این تگ قرار می‌گیرد. دقت کنید که این آدرس نمی‌تواند بیشتر از ۲۰۴۸ کاراکتر باشد.
<lastmod>: این تگ اختیاری تاریخ آخرین اصلاح و تغییرات در سایت را در فرمت (الزامی) روز-ماه-سال دربرمی‌گیرد.
<changefreq>: درمیان این تگ یکی از این ۷ حالت ممکن است قرار بگیرد: همیشه، ساعتی، روزانه، هفتگی، ماهانه، سالانه و هرگز.
<priority>: آخرین تگ که اختیاری هم هست، ممکن است مقداری بین ۰.۰ و ۱.۰ باشد. ۱(مهم‌ترین صفحه‌ی سایت) معمولاً برای Homepage هر سایت است.
اگر به مباحث سئو سایت علاقه‌مندید، نگاهی هم به مقاله‌ی «راهنمای جامع اسکیما و تاثیر آن بر سئو سایت» بیندازید.
چگونه سایت مپ (Sitemap) ساخته می‌شود؟
حال‌که داشتن سایت مپ ضروری است، باید ببینیم چطور می‌شود یک سایت مپ ساخت (باور کنید که اصلاً کار سختی نیست). البته این نکته را باید افزورد که کارْ با ساختن سایت مپ تمام نمی‌شود. نقشه‌ی ساخته‌شده باید به گوگل معرفی شود. از آسان‌ترین راه شروع می‌کنیم.
ساختن xml sitemap با Yoast
اگر سایت شما وردپرسی است، بهراحتی و با افزونه‌ی Yoast می‌توانید سایت مپ بسازید. پس این افزونه را نصب کنید . در دو عکس زیر بقیه‌ی راه نشان داده شده است.
استفاده از این افزونه برای ساختن سایت مپ مزیت خیلی بزرگ دارد: هربار که صفحه‌ی جدیدی می‌سازید، لینک آن به‌صورت خودکار به سایت مپ اضافه می‌شود.
ساختن xml sitemap با افزونه‌ی Google XML Sitemaps
خوشبختانه برای سایتهای وردپرسی افزونه‌های دیگری هم برای ساختن سایت مپ وجود دارد. Google XML Sitemaps بهترین و پرطرفدار‌ترین است. بعد از نصب‌کردن این افزونه، در بخش تنظیمات می‌توانید تمامی موارد مربوط به تگ‌ها را خودتان تنظیم کنید.
ساختن سایت مپ بدون افزونه‌ها
اگر سایت شما وردپرسی نیست، نیازی نیست نگران باشید. سایتهای واسطه‌ی دیگری هستند که می‌توانید با استفاده از آنها سایت مپ بسازید. یکی از این سایتهای واسطه XML-Sitemaps است. کافی است شما آدرس وب‌سایتتان را به این سایت بدهید.
رسیدیم به مرحله‌ی آخر، همان‌طور که گفتیم، سایت مپ برای هدایت خزندهها و گوگل ساخته می‌شود. پس بایدآن را به گوگل معرفی کنیم و دراختیارش بگذاریم.
معرفیکردن سایت مپ XML به گوگل
این کار هم آسان است. شما باید وب‌ساتتان را به سرچ کنسول (Google Search Console) متصل کرده باشید. وقتی وارد سرچ کنسول می‌شوید، در منوی سمت چپ گزینه‌ی Sitemaps را خواهید دید. آدرس سایت مپ وب‌سایت را، که با این فرمت است sitemaps.xml، در این محل مشخص‌شده اضافه می‌کنید.
گزینه‌ی Submit را هم باید بزنید.
بخش مهمی از کار تمام شده است. فقط باید مطمئن شوید که این پیغام هم نمایش داده می‌شود: sitemap index processed successfully.
کار تمام است. شما این امکان را دارید که اطلاعات بیشتری درباره‌ی تمامی لینک‌های موجود در سایت مپ از سرچ کنسول دریافت کنید. کافی است به SEE INDEX COVERAGE سری بزنید تا ببینید چند لینک معتبر در وب‌سایت شما وجود داشته و ایندکس شده است.
محدودیت‌های پیش‌فرض سایت مپ XML
درساختن و معرفیکردن فایل سایت مپ به گوگل باید دو محدودیت را در ذهن داشته باشید: اول اینکه تعداد URLs در سایت مپ نمی‌تواند از ۵۰هزار بیشتر باشد و دوم اینکه حجم فایل xml سایت مپ نباید بیشتر از ۵۰ مگابایت باشد.
اگر این محدودیت‌ها رعایت نشود، باید سایت مپ را به چند قسمت تقسیم کنید. البته، بهتر است محدودیت‌ها را رعایت کنید تا مجبور نباشید سایت مپ را چند تکه کنید.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
۱. سایت شما باید هر دو نوع نقشه را داشته باشد. هرکدام کارکردهای خود را دارند.
۲. ساختن نقشه سایت کار پیچیده‌ای نیست و با افزونه‌ها یا سایتهای واسطه بهراحتی انجام می‌شود.
۳. سایت مپ xml را باید به گوگل معرفی کنید. این سایت مپ راحت‌تر و سریع‌تر خزنده‌های گوگل را بین صفحات سایت شما می‌چرخاند.
۴. فقط صفحات ایندکس‌شدنیِ (که میخواهید حتما گوگل آنها را ببیند) سایت خود را در سایت مپ به گوگل معرفی کنید و تمام تلاش خود را بکنید تا محدودیت‌های سایت مپ را رعایت کنید.
۵. سایت مپ ارتباط مستقیمی با سئوی سایت شما ندارد. سایت مپ کمکی است به اینکه گوگل زودتر و راحت‌تر صفحات سایت شما را در میان هزاران هزار صفحه‌ی دیگر ببیند.
۶. قراردادن تگهای اختیاری کاملاً دست شماست. برای گوگل آن تگ‌ها نیز خیلی مهم نیست. بازهم تاکید می‌کنم سایت مپ‌ها برای منظم و مرتب‌شدن صفحات و محتواهای سایت شما و همچنین هدایت‌کردن خزندهها در میان صفحات مختلف سایت اهمیت دارند.
۷. سایت مپ از مواردی است که به سئو سایت کمک میکند و در آموزش سئو در بخش سئو تکنیکال به آن پرداخته می‌شود.
برای نوشتن این مقاله از منابع زیر استفاده شده است:
