با اینکه مسئله تعیین شغل، مشکلی جدی و فراگیر است اما تاکنون آنچنان که شایسته است به قدر کافی، گسترده و دقیق به آن پرداخته نشده، در واقع ما عموما سردرگمی‌هایمان را در مورد انتخاب شغل، نقطه ضعفی میدانیم که فقط اندکی آزارنده است و تاثیر چندانی بر کسانی ندارد که دچارش هستند. سردرگمی را خیلی از ما به سادگی نشانه بی عملی میدانیم، نشانه اینکه ما به شکل افراطی مشکل پسند و یا به اصطلاح کمال طلب هستیم و یا در بدترین حالت آن را علامت فقدان تعهد کاری تلقی می‌کنیم.
تصورات غلط عموما از ریشه یابی‌ها و علت‌های غلط نشات میگیرند. اگر شما در شغلی هستید که به هیچ وجه به آن علاقه ندارید و یا در آن نمیتوانید خلاقیت خود را شکوفا کنید. دنبال آدرس اشتباه نگردید. تنها دلیل این احساسات ناگوار این است که شما شغل مناسب خود را که منطبق بر مهارت‌ها، رشد شخصیتی و پتانسیل‌های درونی شما باشد پیدا نکرده اید. به همین سادگی!
در بخش عمده ای از تاریخ بشر، این سوال که آیا شما به شغل خود علاقه دارید یا نه، به نظر همگان سوالی خنده دار یا عجیب و غریب می‌آمد. افراد به کاشت زمین و پرورش حیوانات پرداختند، در معادن عرق ریختند و در پی یافتن ذره ای طلا، خاک را الک کردند.
اما امروزه داشتن شغل مورد علاقه در بالاترین ابعاد سنجش کیفیت زندگی، نقش بسیار پررنگی ایفا می‌کند.
به گفته آلن دو باتن یکی از عجیب ترین خصوصیات عصرما که ناگفته بدیهی فرض می‌شود، این پیش فرض است که باید بتوان شغلی یافت که نه تنها قابل تحمل باشد و کفاف مخارج را دهد، بلکه باید عمیقا شغلی ارزشمند باشد، به عبارتی دیگر ناظر به هدف بسیار مهم باشد و خلاقیت در آن شکوفا شود. این پیش فرض به هیچ وجه عجیب نیست که شما «باید» در زندگی خود به دنبال شغلی باشید که در آن هم مهارت بالایی داشته باشید و هم به آن علاقه مند باشید.
من در این مقاله که راهنمای جامعی بر مدل های شغلی- درآمدی می‌باشد، قصد دارم شما را با بهینه‌ترین راه پیدا‌کردن شغلی که در آن مهارت و استعداد دارید، آشنا سازم و با معرفی تست‌های مهارت سنجی و شخصیت‌شناسی مختلف، تعریف مدل‌های کاری؛ کارمندی، فریلنسری و کارآفرینی و وظایف و ویژگی‌های شخصیتی هر یک از این گروه‌ها بهترین گزینه را پیش‌روی شما قرار دهم.
اگر شما دانشجویید، به دنبال شغل مناسب خود می‌گردید و یا در میان انبوهی از علایق مختلف سرگردان شده‌اید، مطالعه این مقاله تا آخرین کلمات اکیدا به شما توصیه می‌شود.
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
من برای چه شغلی ساخته شده ام؟ (انتخاب شغل بر مبنای شخصیت)
بدون شک انتخاب شغل یکی از مهم ترین و حیاتی ترین بخش‌های زندگی همه ما محسوب می‌شود پس برای موفقیت در زندگی نباید آن را نادیده گرفت. امروزه انتخاب شغل مناسب نسبت به گذشته به سه دلیل؛ وسیع تر شدن دامنه مشاغل، افزایش سطح توقع از مشاغل (پیشرفت، درامد و…) و همچنین بحث استعداد‌یابی که در گذشته مورد توجه قرار نمی‌گرفت، فرایند طولانی‌تر و دشوارتری شده است.
در کنار تمامی این موارد، ضعف‌هایی بزرگی که سیستم آموزشی کشور ما در کشف استعداد دانش‌آموزان دارد موجب شده تا روند انتخاب شغل بر اساس علایق، مهارت‌ها و همچنین شرایط به یک مسئله اساسی و گاهاْ پیچیده تبدیل شود.
بنابراین من به شما توصیه میکنم قبل از هر تصمیمی مبنی بر انتخاب حرفه آینده و حتی رشته تحصیلی خود، از تست‌های معتبر بین‌المللی شخصیت‌سنجی و مهارت‌سنجی استفاده کنید. تست‌های شخصیت‌شناسی با سوالات هدایت کننده، نقاط قوت و ضعف شما را در مسائل ارتباطی به شما نشان داده و با تسهیل فرآیند کشف استعداد، مسیر شناخت عمیق شما نسبت به خودتان را برای رسیدن به شغل مناسبتان تسهیل می‌کند.
۱) تست شخصیت شناسی MBTI (مایرز بریگز)
تست شخصیت شناسی MBTI یکی از معتبرترین تست‌های شخصیت‌شناسی است که با ترسیم یک مدل روانشناسی، بهترین مشاغلی که شما می‌توانید در آن فعالیت کنید را به شما معرفی می‌کند. نتایج این آزمون کاملا منطبق بر آخرین یافته‌های علم روانشناسی بوده و توسط موسسات متعددی نیز تایید شده است.
فرقی ندارد شما در جستجوی شغل باشید و یا اینکه بخواهید فردی را برای یک جایگاه شغلی خاص استخدام کنید. بررسی تناسب بین شخصیت افراد و شغل مهم‌ترین موضوعی است که شما در ابتدای کار باید آن را مدنظر قرار دهید.
نکته: شما می‌توانید برای انجام تست MBTI، از سایت ایران تلنت استفاده کنید.
۲) تست رغبت سنجی شغلی هالند
آزمون استعداد‌سنجی یا رغبت‌سنجی شغلی هالند در سال ۱۹۵۸ بر مبنای نظریه شغل و شخصیت تهیه و تدوین شد. این تست با طرح سوالات فنی و حرفه ای شما را در ۶ تیپ شخصیتی خاص تقسیم بندی می کند و بر اساس آن برخی مشاغل که برای شما مناسب است را به شما معرفی می‌کند. برای تحلیل این آزمون سه تیپ شخصیتی که بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده میبایست ملاک قرار گیرد و براساس آن مشاغل مربوطه مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرند.
نکته: برای انجام تست هالند می‌توانید از سایت E-stekhdam استفاده کنید.
برای انتخاب شغل باید به چه معیارهایی توجه کنیم؟
وجود فرصت رشد مالی
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که شما میبایست درانتخاب شغل خود به آن دقت کنید، بحث پیشرفت شغلی است. بر اساس تحقیق صورت گرفته در لینکدین در سال ۲۰۱۸، گرفتن ترفیع یا افزایش حقوق یکی از مهم‌ترین اهداف شغلی افراد بوده و اطلاع از وجود و فرصت رشد مالی و شغلی، یکی از عوامل محرک افراد در موقعیت فعلی آن است.
تعادل بین کار و زندگی
یکی از استانداردهای انتخاب شغل در دنیا موضوع انعطاف کاری و تعادل کار و زندگی است، ممکن است شما علاقه زیادی به شغل خود داشته باشید و از آن لذت ببرید اما با این حال نیز باید از عدم تداخل بیش از حد زندگی شخصی و کاری‌تان اطمینان حاصل کنید. موضوعی که متاسفانه در کشور ما خیلی به آن، نه از طرف کارفرما و نه از طرف کارجو، مورد توجه قرار نمی‌گیرد. طبق آماری که لینکدین ارائه داده است حدود ۳۰ درصد افراد حرفه‌ای حاضرند ۱۰ درصد از حقوق خود کاهش دهند تا امکان تنظیم برنامه کاریشان توسط خود آن‌ها فراهم شود.
البته لازم‌به‌ذکر است که دیدگاه هر شرکت در مورد انعطاف‌پذیری فرصت‌های شغلی متفاوت است. برخی از شرکت‌ها به کارکنان خود اجازه می‌دهند تا یک روز از هفته، کار خود را در خانه انجام دهند. برخی دیگر، به عنوان نمونه شرکت Dell که در فهرست بهترین شرکت‌های معرفی شده توسط لینکدین نیز قرار دارد، تعیین زمان و مکان انجام کار را بر عهده کارکنان خود می‌گذارند و تنها بر روی خروجی کار تمرکز می‌کنند. در مجموع، شما باید سطح انعطاف‌پذیری مد نظر خود را تعیین کنید و بر اساس آن معیار به دنبال یک شغل مناسب بگردید.
امکان یادگیری
یک شغل مناسب شغلی است که شما بتوانید علاوه بر مهارت‌های فعلی خود، مهارت جدید را نیز در خود تقویت کنید. در یکی دیگر از نظرسنجی‌های صورت گرفته توسط لینکدین، تقریبا ۸۹ درصد افراد حرفه‌ای بر اهمیت مهارت‌آموزی در کار تاکید داشتند و از آن به عنوان یکی از اولویت‌های مهم کاری یادکردند. شما برای تصاحب یک فرصت شغلی به مهارت‌هایی نیاز دارید که شما را از دیگر داوطلب متمایز کند. با‌وجود‌این، زمانی که شما موفق به قرارگیری در یک موقعیت شغلی شدید، مسئله مهم دیگر علاوه بر حفظ مهارت های فعلی خود، توسعه و گسترش آن‌هاست. شغل شما باید در مسیر ارتقا توانایی هایتان باشد.
۳ تیپ اصلی شغلی
کارمندی
طبق تعاریف بین‌المللی، کارمند فردی است که برای انجام یک کار خاص، توسط کارفرما استخدام شده است. به زبان ساده‌تر اگر شما در ازای انجام کاری از فرد دیگری پول دریافت می‌کنید شما کارمند هستید، حال اینکه شما کارمندی خود را به عنوان یک مدیر عالی رتبه که مسئولیت‌های مهمی بر دوش دارد بگذرانید و یا اینکه به صورت پاره وقت و پروژه‌ای با دیگران کار کنید همگی در یک تعریف واحد، گنجانده می‌شود.
انواع کارمندی
کار کارمندی به صورت کلی در ۳ زیربخش اساسی معرفی می‌شود:
- کار کارمندی تمام‌وقت
- کار کارمندی موقت
- کار کارمندی پاره‌وقت
۱) کار کارمندی تمام‌وقت
کارمندان تمام‌وقت، طبق قوانین مصوب یک کشور، شهر و یا شرکت موظفند در روز، میزان زمان مشخصی را برای انجام وظایف خود اختصاص دهند. در اکثر کشورهای دنیا اگر موقعیت شغلی شما وابسته به ارباب رجوع نباشد، شما می‌توانید در هفته مدت زمان مشخصی را به صورت دورکاری به انجام وظایف خود اختصاص دهید.
دامنه مشاغل کارمندی تمام وقت، شامل سطوح بالای مدیرتی و اجرایی که معمولا در پروژه های مختلف و چالش برانگیز شرکت می‌کنند تا مشاغلی که تقریبا روتین هستند مثل مشاغل بانکی را شامل می‌شود. اینکه شما بخواهید چه نوع کارمندی باشید و در چه رتبه و مقامی فعالیت کنید موضوعی است که تماما به شما. جاه طلبی، مهارت ها و علایق شما بستگی دارد.
بر خلاف دیدی که جامعه اغلب به کارمندی دارد (کاری روتین، تکراری و خسته کننده)، امروزه مشاغل کارمندی بسیار زیادی وجود دارد که از حداقل تکرار ممکن برخوردار است و شما به عنوان یک عضو تاثیرگذار مجبور به ایده پردازی، دست و پنجه نرم کردن با چالش های مختلف و در نهایت رشد شخصیتی و ذهنی خود هستید.
منهای کشورهای جهان سوم، در سراسر دنیا بسیاری از مشاغل روتین و تکرار شونده به دست الگوریتم ها و ربات های هوشمند انجام شده و بسیاری از خدمات حضوری نیز که زمان زیادی از کارمندان و مراجعان میگرفت به صورت اینترنتی انجام می‌پذیرند. این روند روبه رشد نوید بخش آن است که در سال های آتی احتمالا تمامی مشاغلی که نیاز به طی کردن فرایند های مشخص دارد، از دست انسان خارج شده و به ربات های هوشمند سپرده شود.
۲) کار کارمندی پاره وقت
کارمندان پاره‌وقت، از لحاظ شرح وظایف هیچ تفاوتی با کارمندان تمام وقت ندارند، همانطور که اسم آن مشخص است این دست از کارمندان میزان زمان کمتری را در روز یا ماه به کار خود اختصاص می‌دهند. مشاغل پاره وقت یکی از بهترین گزینه های پیش رو برای دانشجویان و همچنین افرادی که به تعادل بیشتری بین کار و زندگی خود نیاز دارند، می‌باشد.
۳) کار کارمندی موقت
کارمندان موقت اصولا به صورت پروژه ای یا به اصطلاح پیمانکاری، وظیفه پیشبرد پروژه ای خاص را در یک مدت زمان مشخص و با دستمزد مشخص بر عهده میگیرند. بسیاری از کارهای فریلنسری و یا به اصطلاح دورکاری در این دسته جای میگیرند.
وظایف کارمندان
- انجام وظایف محوله به طور کامل در زمان تعیین شده
- ارائه گزارش کار در زمان مقرر
- نظم در زمان حضور در شرکت
- حفظ حقوق مادی و معنوی کارفرما
- بروزرسانی و ارتقاء دانش خود در حوزه کاری
- نگهداری و مراقبت از اموال شرکت (وسایل مشترک و شخصی که برای انجام پروژه در اختیار کارمند قرار گرفته است.)
فریلنسری
مشاغل Freelance به صورت کلی به آن دست از مشاغلی گفته می‌شود که فرد به جای اینکه برای یک شرکت کار کند، برای خودش کار می‌کند. در حالی که معمولا فریلنسرها کار قراردادی برای شرکت های مختلف انجام می‌دهند، اما در نهایت خود اشتغالی دارند. در کشور ما معمولا از لفظ Freelance در مواقعی استفاده می‌شود که فرد به صورت دورکاری، وظایف خود را به انجام برساند که این تعریف کمی با آنچیزی که در جهان به مشاغل فریلنسری اطلاق می‌شود، متفاوت است.
فریلنسرها مسئول کنترل تمام وظایفی هستند که کارمندان (تمام وقت و پاره وقت) وظیفه کنترل آن را بر دوش ندارند. تعیین ساعت کاری، پیگیری پیشرفت پروژه، صدور صورت حساب، مدیریت تیم های مشترک و… همه و همه بر دوش فریلنسرها می‌باشد.
بهترین مشاغل freelance
- حسابداری و حوزه های مالی
- تولید محتوا
- مشاغل حوزه IT (برنامه نویسی، توسعه نرم افزار)
- مشاغل حوزه پشتیبانی مشتری، پروژه و…
- ویراستاری
- حوزه‌های آموزشی
پیش نیازهای فریلنسری
- تجربه کار فریلنسری
- داشتن نمونه کار مرتبط
- داشتن مهارت‌های مدیریتی
- مهارت‌های بین فردی و ارتباطی بسیار قوی
- نظم بالا، ابتکار عمل و شبکه سازی فوق‌العاده
کارآفرینی
کارآفرینی به فرایند خلق ارزش جدید (مادی یا معنوی) از طریق یک تلاش متعهدانه با در نظر گرفتن ریسک‌های ناشی از آن اطلاق می‌شود. واژه کارآفرینی از کلمه فرانسوی «entrepreneurs» به معنای متعد شدن نشات گرفته است. کارآفرینی اولین بار، مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفت و تمامی مکاتب اقتصادی از قرن ۱۶ میلادی تاکنون به نحوی کارآفرینی را در نظریه‌های اقتصادی خویش تشریح نموده اند.
کارآفرین کسی است که تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کند. او موانع و ترس هایی مانند شکست، بیش از حد منطقی بودن و احمق جلوه کردن را کنار می‌زند و با رهایی از عادت های ذهنی و ایجاد دید متفاوت، خلاقیت را شکوفا می‌کند و فرصت‌ها را از دل تهدیدها بیرون می‌کشد.
انواع مدل های کارآفرینی
- کارآفرینی کسب و کارهای کوچک
- استارتاپ های مقیاس پذیر
- کارآفرینی کسب و کارهای بزرگ
مهارت های مورد نیاز افراد کارآفرین
بیشتر مهارت هایی که افراد کارآفرین باید آن را در خود پرورش دهند، زمینه شخصیتی داشته و در حوزه مهارت‌های نرم دسته بندی می‌شود. ده تا از مهم ترین مهارت هایی که شما باید به عنوان کارآفرین آن را در خود پرورش دهید عبارتند از:
- کنجکاوی
- مدیریت زمان
- استدلال منطقی
- تفکر استراتژیک
- انعطاف پذیری
- ارتباطات قوی
- شبکه سازی
- مدیریت مالی
- برند سازی
- فروش
وظایف و مسئولیت‌های کارآفرینان
وظایف کارآفرینان به عنوان متولیان کسب و کار شامل موارد زیر می باشد:
- خلق ایده: ارائه ایده از طریق نگرش، مشاهدات، تجربه، تحصیل و آموزش
- تعیین اهداف: مشخص کردن اهداف تجاری، سازمانی و مسئولیت های اجتماعی
- افزایش سرمایه: افزایش سرمایه مهم ترین وظیفه کارآفرین است.
- مطالعه بازار: مطالعه بازار و تحصیل محصولات مورد نیاز
- تعیین شکل سازمان: کارآفرین باید شکل سازمان را با توجه طبیعت محصول، نوع محصول و کیفیت محصول و کیفیت منابع انسانی
- استخدام نیروی انسانی: تخمین نیروی انسانی لازم برای سازمان ، تعیین روش گزینش، طراحی سیستم جبران خدمت و تعیین روش آموزشی و توسعه کارکنان
- اجرای پروژه: برنامه ریزی، مدیریت تیم ها و در نهایت اجرای پروژه همراه با ارزیابی دوره ای
جمع بندی
در این مقاله که از سری مقالات آموزش soft skills آکادمی آمانج بود، ما با ارائه روش های مهارت سنجی و همچنین معیارهای انتخاب شغل، سه مورد از مهم ترین مدل های شغلی که شامل کارمندی، فریلنسری و کارآفرینی بود، خدمت شما عزیزان معرفی کردیم.
اگر شما به تازگی مهارت جدیدی را آموخته اید، به شما توصیه میکنم با تنظیم یک روزمه مختصر آمادگی خود را برای شرکت در یک دوره کارآموزی اعلام کنید و سپس با گذراندن یک دوره کارمندی و کسب تجارب مختلف اگر علاقه داشتید به سمت راه اندازی پروژه های شخصی خود(فریلنسری) اقدام کنید. اگر ایده شما قابلیت توسعه و تجاری سازی داشته باشد، شما می توانید با ارائه بیزینس پلن، اقدام به جذب سرمایه کنید و به عنوان کارآفرین مسیر خود را برای رسیدن به اهداف مالی- اجتماعی و فرهنگی خود تسهیل کنید.
مقاله بسیار مفیدی برای من بود!
خسته نباشید
ممنون از لطف و توجه شما