فرض کنید می‌خواهید برای کسب وکار خود در فضای دیجیتال نیز شبکه ای ایجاد کنید تا در این بازاربزرگ، در بین انبوهی از تبلیغات، صفحات مختلف و رقبای بزرگ و کوچک قدرت نمایی کنید.
شما سایت خود را به بهترین شکل طراحی کرده، جامعه هدف خود را از اطلاعاتی که طی چندسال فعالیت خود به دست آورده اید، میشناسید و آماده نوشتن یک استراتژی بازاریابی قوی برای تبلیغات و محتوای خود هستید.
اما چند پرسش ساده:
قصد دارید برای چه کسی بنویسید؟ چه رده سنی؟ خانم یا آقا؟
مخاطب شما چه نگرانی هایی هنگام خرید آنلاین یا استفاده از محصول شما دارد؟
مخاطب شما از محصول شما چه انتظاری دارد؟
مخاطب در چه صورت از شما خرید بیشتری خواهد کرد؟
و …
این چند سوال، جز ابتدایی ترین سوالاتی است که معمولا باید از خود بپرسید و با پاسخ صادقانه به آن مسیر نگارش استراتژی محتوا، محتوا و تبلیغات خود را هموار کنید.
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
پرسونای مخاطب چیست؟
همانطور که احتمالا در مقدمه هم متوجه این موضوع شدید، پرسونای مخاطب در اصل مجموعه ای از ویژگی ها ی شخصیتی، متدفکری، حالات روحی، رفتاری و به طور خلاصه شخصیت مخاطبی فرضی است که به احتمال زیاد علاقه دارد با شما همکاری داشته باشد، محتوای شما را بخواند، از شما خرید کند و یا شما را به دیگران نیز توصیه کند.
خلق آواتار و نوشتن پرسونای مخاطب که در ادامه راه تضمینی و کاربردی آن را با هم مطالعه خواهیم کرد، بهترین راه برای نفوذ به ذهن مشتری است. شما با خلق پرسونا، از دید او به دنیا نگاه خواهید کرد و آن چیزی که علاقه دارد ببیند را در اختیار او قرار خواهید داد. نگارش پرسونای مخاطب، مطالعه و توصیف مشتریان هدف شما و زندگی آن هاست. این کار کمک میکند تا شما داستان آن ها را بشنوید و زندگی را از دید آن‌ها ببینید.
پرسونا به زبان ساده:
پرسونا نماینده ی جامعه هدف شماست، فردی که هم ما دوست داریم مشتری ما باشد هم او. می‌توان تصور کرد که پرسونا یک پوشه است که ما مخاطبان مشابه را داخل آن قرار می دهیم و به عنوان یک سند پویا و مهم در تدوین استراتژی های بازاریابی دیجیتال خود از آن استفاده می‌کنیم.
چگونه پرسونای مخاطب خود را طراحی کنیم؟
شما برای طراحی آواتار یا همان پرسونای مخاطب خود نیاز در ابتدا نیاز به جمع آوری اطلاعات دارید. این اطلاعات هرچه قدر بیشتر باشد و متغیرهای بیشتری را در خود جای دهد از ارزش بیشتری برخوردار خواهد بود چرا که زوایای بیشتری را پوشش خواهد داد.
مطالعه مقالات زیر در حوزه بازاریابی دیجیتال و طراحی تجربه کاربری به شما عزیزان توصیه می شود:
نویسنده تجربه کاربری یا UX writer کیست؟
از چه منابعی می‌توانم این اطلاعات را جمع آوری کنم؟
بهترین و البته زمان بر ترین راه برای یافتن این اطلاعات، توزیع پرسش نامه، مصاحبه با افرادی که از لحاظ سنی، جنسیتی و موقعیت اجتماعی در جامعه هدف شما قرار دارند، مطالعه رفتار جامعه هدف، استفاده از یافته های تجربی (اگر در گذشته کسب وکار شما در فضای آفلاین فعالیت داشته است) و… می‌باشد.
راه سریع تر برای جمع آوری اطلاعات در مسیر نگارش پرسونا چیست؟
اگر کسب و کار شما در گذشته سیستم CRM داشته یا وبسایت به ابزارهای آنالیز مثل گوگل انالیتیکس متصل بوده است کار شما بسیار ساده تر خواهد شد.
این ابزارها با ارائه اطلاعات طبقه بندی شده و همچنین ترسیم نمودارهای مختلف به شما کمک خواهند کرد تا درک بهتری از رفتار مخاطب، علایق آن‌ها، دغدغه ها، نیازها و … داشته باشید.
نکته: فراموش نکنید که بخش اعظمی از بودجه و البته زمان شما در نگارش استراتژی بازاریابی دیجیتال باید صرف تحقیق بازار، شناختن دقیق جامعه هدف و البته ترسیم پرسونای مشتری شود. چرا که بهترین استراتژی های دیجیتال مارکتینگ هم بدون گذراندن این مسیر بی شک محکوم به شکست و اتلاف هزینه و زمان خواهد بود.
تحقیقات بازار،استفاده از تجربیات قبلی، تحلیل رقبا، استفاده از شبکه های مجازی، استفاده از اطلاعات سیستم CRM، کشف رسانه های موردعلاقه مخاطب و همچنین استفاده از ابزارهای آنالیز دیتا مثل گوگل آنالیتیکس، شما را در مسیر جمع آوری اطلاعات مخاطب و نگارش پرسونا یاری خواهد کرد.
مجموعه سوالاتی که برای نگارش پرسونا به آن نیاز دارید
سن، میانگین سنی این پرسونا چندسال است؟
جنسیت این پرسونا چیست؟
پرسونای شما کجا زندگی میکند؟ چه شهری؟ چه منطقه ای؟
سوال راهنما: پرسونای شما کجا زندگی نمی‌کند؟
پرسونای شما به چه چیزهایی علاقه دارد؟ (در حیطه کسب و کار شما)
سطح تحصیلات پرسونای شما چه میزان است؟
پرسونای شما به چه فعالیتی مشغول است؟ (حرفه و شغل)
سطح درامد پرسونای شما چه میزان است؟ (کمی و کیفی)
پرسونای شما مجرد است یا متاهل؟ چند فرزند دارد؟ فرزندان چند سال دارند؟
زبان پرسونای شما چیست؟ آیا گویش محلی دارد یا به زبان دیگری تسلط دارد؟
وب سایت های مورد علاقه پرسونای شما چیست؟ همچنین چه شبکه های اجتماعی را دنبال میکند؟
آیا در شبکه های اجتماعی موضوع خاصی را دنبال میکند؟ چه موضوعاتی؟
پرسونای شما معمولا درامد خود را صرف خرید چه محصولاتی میکند؟ چندوقت یکبار؟
هنگام خرید محصولات (آنلاین و حضوری)، پرسونای شما نگران چه موضوعاتی است؟
چند سوال تکمیلی
پرسونای شما از چه چیزی می‌ترسد؟
از چه موضوعاتی و چه کسانی عصبانی است؟
مشکلات روزمره او چیست؟
چه روندهایی در زندگی روزمره یا کسب و کار او در حال شکل گیری است یا در آینده شکل خواهد گرفت؟
مخفیانه و مشتاقانه بی تاب چه چیزی است؟
آیا در تصمیم گیری های روزمره اش پیش داوری میکند؟
احساس اصلی او هنگام خرید (آنلاین یا افلاین) چیست؟
بیشتر از همه دنبال چه چیزهایی می‌گردد؟ (علاقه دارد)
تذکر: این سوالات به هیچ وجه تئوری محور و بی هدف نبوده و بی شک، کلید موفقیت استراتژی بازاریابی شماست. پس سعی کنید به آن ها با توجه از اطلاعاتی که از منابع خود به دست آورده اید (در ابتدای مقاله به هر دو موضوع پرداخته شد) پاسخ دهید.
نکته: سعی کنید حتما برای پرسونای خود یک عکس و یک اسم انتخاب کنید. این کار به ما کمک می کند که هویت مجازی که ما ویژگی های آن را نوشتیم برای ما و تیم ما بهترقابل درک، شناسایی و تشخیص باشد. برفرض مثال کسب و کاری که جامعه هدفش قشر دانشجو است بهتر است عکسی از یک دانشجو را به عنوان عکس پرسونای خود انتخاب کند و اسمی به آن اختصاص دهد.
جمع بندی
توجه داشته باشید که نوشتن یک پرسونای بسیار انتزاعی و دور از واقعیت می‌تواند به کسب و کار شما آسیب وارد کند. پس سعی کنید با واقع بینی تمام به نگارش استراتژی پرسونا بپردازید. در ضمن مشکلاتی که پرسونای شما در مواجهه با محصول یا خدمات شما ممکن است با آن مواجه شود را حتما ذکر کنید یا به بیان دیگر ریسک های معامله با خود را کشف کنید و برنامه ای بلند مدت برای ذفع آن در نظر داشته باشید.
ترفند: شما همچنین می‌توانید از سایت clearbit برای نگارش و جمع آوری اطلاعات در مورد پرسونای خود استفاده کنید.
و اما مهم ترین نکته:
پرسونای خود را در بین اعضای تیم و سازمان پخش کنید تا همه‌ی اعضای تیم نسبت به آن شناخت داشته باشند و بدانند برای چه کسی مشغول تولیدمحتوا، ساخت شبکه، طراحی، ارسال محصول و ارائه خدمات هستند.
آکادمی آمانج با توجه به اهمیت موضوع پرسونا به عنوان سنگ بنا و شاکله شکل گیری و موفقیت یک کسب و کار در دوره های آموزش تجربه کاربری (UX) و همچنین آموزش دیجیتال مارکتینگ به ارائه محتوای جامع در مورد پرسونا، اصول نگارش آن و … می‌پردازد تا دانشجویان در ادامه فعالیت های خود به عنوان یک گام صفر این موضوع را در پروژه های خود لحاظ کنند.
شما همچنین می‌توانید نمونه فایل پرسونای مخاطب را به طور رایگان دریافت کرده و به مطالعه آن بپردازید.
