الگوریتم‌های سوشال مدیا چطور کار می‌کنند؟ چرا شبکه‌‌های اجتماعی الگوریتم دارند؟ اصلا،‌ الگوریتم چیست؟ 

من و شما در اینستاگرام پست‌های تبلیغاتی مختلفی را می‌بینیم. حتی اگر دوستان مشترک زیادی داشته باشیم و تقریبا هر کسی را که من در اینستاگرام فالو کردم شما هم فالو کرده باشید، باز هم فید (Feed) اینستاگرام من و شما با هم فرق دارد. اینستاگرام می‌داند و می‌فهمد ترجیح من و شما چیست و چگونه باید فید هر کدام از ما را تنظیم کند. توییتر، فیسبوک و پینترست هم همین‌طور عمل می‌کنند. آن‌ها هم تلاش می‌کنند کاربران را بشناسند.  

در واقع، این الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی هستند که بی‌وقفه تلاش می‌کنند تا تک تک کاربران را بشناسند. در این محتوا درباره‌ی الگوریتم‌های سوشال مدیا و اهمیتشان در کارایی شبکه‌های اجتماعی و سوشال مدیا مارکتینگ خواهم گفت و به سوالاتی که در ابتدا طرح شد، پاسخ می‌دهم. 

الگوریتم‌ های سوشال مدیا

قبل از اینکه به سوال اصلی، الگوریتم‌های شبکه‌‌های اجتماعی چطور کار می‌کنند؟، پاسخ دهم؛ لازم است اول به یک سوال مهم دیگر پاسخ داده شود: الگوریتم چیست؟

الگوریتم‌ها در علوم ریاضی و کامپیوتر بسیار مهم و مفید هستند. فقط شبکه‌های اجتماعی نیستند که الگوریتم دارند. موتورهای جستجو هم الگوریتم‌های خاص خود را دارند. هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ نیز با کمک گرفتن از الگوریتم‌ها ممکن شده است. simplilearn.com این‌طور الگوریتم را با کمک یک نمودار ساده  تعریف می‌کند:

An algorithm is a step-by-step procedure that defines a set of instructions that must be carried out in a specific order to produce the desired result.

 الگوریتم فرآیند مرحله به مرحله‌ای است که مجموعه‌ای از دستورالعمل‌(ها) را مشخص می‌کند. آن مجموعه باید به ترتیب انجام شود تا نتیجه‌ی مطلوب به دست آید. 

پس، الگوریتم طراحی می‌شود تا کار مشخصی را انجام دهد و نتیجه‌ی معلوم و مشخصی را تولید کند. ورودی الگوریتم داده (اطلاعات) است. الگوریتم، داده‌ها را براساس دستورالعمل‌ها بررسی و تحلیل می‌کند و خروجی (نتیجه‌ی مطلوب) را تحویل می‌دهد. با توجه به تعریف الگوریتم می‌شود به این نتیجه رسید که الگوریتم‌های سوشال مدیا طراحی شدند تا کار مشخصی (نتیجه/خروجی) را در شبکه‌های اجتماعی انجام دهند.

الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی مجموعه‌ای از دستورات و نشانه‌ها هستند که محتوای موجود در شبکه‌‌های  اجتماعی را بر اساس اینکه هر کاربر چه‌قدر از آن خوشش می‌آید و به آن واکنش نشان می‌دهد، منظم می‌کنند. 

الگوریتم های سوشال مدیا چه می‌کنند؟

شبکه‌‌های اجتماعی دریایی از محتوا را در خود جای دادند. ترندهای سوشال مدیا مارکتینگ نشان می‌دهد که نیمی از جمعیت کره‌ی زمین کاربران فعال شبکه‌‌های اجتماعی هستند. فقط در اینستاگرام، تا امروز بیش از ۴۰ میلیارد عکس‌‌ و ویدئو به اشتراک گذاشته شده است. هر روز هم به آن تعداد افزوده می‌شود. به تعداد محتواهای شبکه‌های اجتماعی دیگر هم هر لحظه افزوده می‌شود. 

خب، چطور این حجم عظیم از محتوا باید سروسامان بگیرد؟ محتواها موضوعات مختلفی دارند و طبیعی است که هر کاربر به همه‌ی موضوعات علاقه‌مند نیست. کسب‌وکارها هم محتوای تبلیغاتی برای شبکه‌های اجتماعی تولید می‌کنند و توقع دارند که آن محتوا به مخاطب (مشتری بالقوه) برند نمایش داده شود. مهم‌تر اینکه وقتی کاربری اینستاگرام یا توییرش را باز می‌کند، به چه ترتیب و بر چه اساسی باید محتواها به او نمایش داده شود و فید او منظم شود؟ به ترتیب زمان انتشار محتواها یا حسابی که محتوا را منتشر کرده است؟

الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی طراحی شدند تا با در نظر گرفتن رفتارهای مشخصی از هر کاربر در شبکه (ورودی) محتواهای فید و اکسپلور را برای او تنظیم کنند و محتواهای تبلیغاتی را که احتمال می‌دهند برای کاربر جالب و مطلوب است، به او نمایش دهند (خروجی).  

چرا الگوریتم های شبکه های اجتماعی در دیجیتال مارکتینگ مهم‌اند؟

سوشال مدیا قدرتمندترین ابزار در دیجیتال مارکتینگ است. چون در حال حاضر، شبکه‌های اجتماعی بهترین پلتفرم برای رساندن پیام‌های تبلیغاتی به بازار هدف به حساب می‌آیند. جایی که نیمی از جمعیت کره‌ی زمین هر روز در آن حضور دارند، از آن اطلاعات و ایده می‌گیرند و از طریق آن اطلاعات و ایده‌های خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند؛ جایی است که مشتریان بالفعل و بالقوه‌ی کسب‌‌وکارهای مختلف حضور دارند. علاوه بر آن،‌ عصر سوشال کامرس از راه رسیده است. شبکه‌‌های اجتماعی دیگر فقط ابزاری برای بازاریابی و معرفی کالا و خدمات نیستند،  آن‌ها کم کم به مغازه‌های آنلاین کسب‌وکارها تبدیل می‌شوند. 

اهمیت و قدرت شبکه‌های اجتماعی سبب شده است تا تخصص‌های جدیدی به تیم دیجیتال مارکتینگ کسب‌وکارها اضافه شوند: سوشال مدیا مارکتینگ و کانتنت مارکتینگ. بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی با دیگر رسانه‌ها و پلتفرم‌های آنلاین فرق دارد. محتوایی که برای سوشال مدیا تولید می‌شود نیز با محتوایی که برای سایت تولید می‌شود فرق دارد. به همین دلیل، کارشناس شبکه‌‌های اجتماعی و کانتنت مارکتر کسانی هستند که هر شبکه‌ی اجتماعی و مخاطبان آن را خیلی خوب می‌شناسند و فعالیت‌های برند را در هر شبکه متناسب با آن شبکه و مخاطبانش برنامه‌ریزی می‌کنند. 

کسب‌وکارها معمولا در چند شبکه‌ی اجتماعی حساب کاربری دارند. طبیعی است که نیاز دارند تا دنبال کنندگان زیادی برای خود جذب کنند و آن‌ها را نگه دارند. جذب و حفظ کاربر در سوشال مدیا به عهده‌ی بازاریابی محتوا یا کانتنت مارکتینگ است. کانتنت مارکتر‌‌ها می‌دانند باید محتواهایی برای سوشال مدیا تولید کنند که کاربر را وادار به واکنش نشان دادن و تعامل کند. اما چرا؟ چون بازاریاب محتوا می‌داند الگوریتم‌های شبکه‌‌‌های اجتماعی چطور کار می‌کنند. 

الگوریتم های سوشال مدیا چطور کار می‌کنند؟

هر شبکه‌ی اجتماعی الگوریتم خاص خودش را دارد. آن شبکه‌‌‌ها درباره‌ی شیوه‌ی کار الگوریتم‌ها کامل و دقیق اطلاع‌رسانی نمی‌‌‌کنند. البته، گاهی بعضی موارد را تایید یا تکذیب کردند یا توضیح کوتاهی درباره‌ی تغییرات الگوریتم‌ها داده‌اند. مثلا در سال ۲۰۲۱، Adam Mosseri (مدیر اینستاگرام) اعلام کرد 

 اینستاگرام فقط با یک الگوریتم محتواهایی را که کاربران در اپلیکیشن می‌بینند و نمی‌بینند، زیر نظر نمی‌گیرد. ما از انواع الگوریتم‌ها، طبقه‌بندی‌کننده‌ها و فرآیند‌ها که هر کدام هدف خاص خودشان را دارند، استفاده می‌کنیم. مردم در استوری‌ها دنبال نزدیک‌ترین دوست‌هایشان می‌گردند، اما در اکسپلور می‌خواهند چیزهای جدید  کشف کنند. ما محتواها را در قسمت‌های مختلف اپ براساس تعاملی که کاربران با آن‌ها دارند، متفاوت طبقه‌بندی می‌کنیم. 

پس، دیجیتال مارکتر چطور می‌تواند برای حضور برند در هر شبکه برنامه‌ریزی و از الگوریتم‌ها به نفع بازاریابی برای کسب‌وکار استفاده کند؟ پاسخ این است که هم باید منابع مختلف (مثل سایت‌های مرجع در دیجیتال مارکتینگ و سوشال مدیا مارکتینگ) را بخواند و در جریان آخرین اخبار قرار بگیرد و هم باید آزمون و خطا کند و از تجربه‌های قبلی خود و دیگر مارکترها کمک بگیرد. 

در ادامه، مهم‌ترین نکات درباره‌ی شیوه‌ی کار الگوریتم‌های اینستاگرام، لینکدین و پینترست را که در منابع معتبر نوشته شده است، می‌خوانید. 

الگوریتم‌های اینستاگرام

الگوریتم‌های اینستاگرام برای منظم و مرتب کردن استوری‌ها، پست‌های فید و اکسپلور کاربران به موارد زیر بیشترین توجه را می‌کنند:

• رفتارهای قبلی کاربر در اینستاگرام و تعاملات قبلی کاربر با منتشر کننده‌ی پست یا استوری: کاربر چه نوع پست‌ها و استوری‌هایی را دیده و لایک کرده است؟ برای کدام‌ پست یا استوری کامنت گذاشته یا واکنشی نشان داده است؟ آیا تعاملی با پست‌ها و استوری‌های کاربری که پست یا استوری را منتشر کرده داشته است؟ چه‌قدر، مثلا، هر چه را که او در هفته‌ی گذشته منتشر کرده، دیده و لایک کرده است؟
• ویژگی‌های پست یا استوری: موضوع پست چیست؟ ویدئو است؟ اگر بله، خیلی طولانی است؟ آیا پست پرطرفداری بوده و افراد زیادی با آن تعامل (Like,Comment, Save & Share) داشتند؟ چه زمانی منتشر شده است؟ آیا به لوکیشن خاصی مربوط است؟ 

پس، وقتی شما اینستاگرام را باز می‌کنید، اول از همه جدید‌ترین و پرطرفدارترین پست‌های کاربرانی را که بیشترین توجه را به آن‌ها نشان دادید، خواهید دید. 

الگوریتم‌های پینترست

مهم‌ترین چیزی که الگوریتم‌های پینترست برای منظم و مرتب کردن پین‌ها و ایده‌ها برای یک کاربر به آن توجه می‌کنند رفتارها و تعاملات قبلی کاربر در پینترست است: کاربر چه پین‌هایی (با کدام کلمات کلیدی) را جستجو کرده است؟ به پین‌هایی در چه موضوعات علاقه و توجه نشان داده است؟ چه پین‌هایی را ذخیره کرده است؟ کدام پین‌ها را از چه حساب‌هایی در شبکه‌های اجتماعی‌اش به اشتراک گذاشته است؟ روی کدام پین (لینک) کلیک کرده است؟. در پینترست این امکان وجود دارد که به هر عکس (پین) یک لینک اضافه شود. در بعضی منابع اشاره شده که الگوریتم‌ها به اعتبار دامنه‌ی سایتی که به آن لینک داده شده است هم توجه می‌کنند.

الگوریتم های لینکدین

لینکدین امکان بسیار مهمی دارد. همان‌طور که در تصویر می‌بینید، هر کاربر می‌تواند انتخاب کند محتواها چطور در فیدش تنظیم شوند. هر کاربر دو انتخاب دارد: تاپ‌ترین یا جدیدترین پست‌ها. اما سوالی پیش می‌آید: لینکدین (بخوانید الگوریتم‌های لینکدین) چطور و براساس چه معیارهایی تاپ‌ترین پست‌ها را برای هر کاربر انتخاب می‌کند؟ اصلا، پست تاپ در لینکدین چه پستی است؟

پاسخ این سوال را خود لینکدین داده و گفته است که از نظر الگوریتم‌های لینکدین پستی که دو خصوصیت زیر را داشته باشد، تاپ و ارزشمند است:

• کاربر منتشر کننده‌ی آن را بشناسد و
• درباره‌ی موضوعی باشد که برای کاربر مهم است. 

People You Know, Talking About Things You Care About.

 برای پیدا کردن موضوعات مهم برای هر کاربر الگوریتم به تعاملات و رفتارهای قبلی کاربر و همچنین گروه‌‌ها و کسانی که او در لینکدین دنبال کرده و با آن‌‌ها ارتباط دارد، نگاه می‌کند. در لینکدین حوزه‌ی کاری، تحصیلی و علاقه‌ی هر کاربر مشخص است و به همین دلیل کار الگوریتم در پیدا کردن موضوعات مهمی که هر کاربر می‌خواهد درباره‌ی آن‌ها از دیگر متخصصان بشنود، راحت‌تر است. 

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

۱. الگوریتم‌ها طراحی شدند تا کاربران را بشناسند و تعامل آن‌ها با شبکه را مفیدتر و لذت‌بخش‌تر کنند.

۲. الگوریتم‌ها مدام تغییر می‌کنند چون باید بهتر شوند و کاربران و رفتارشان را بیشتر و بهتر بشناسند. 

۳. این را بدانید که با هر واکنشی که در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهید، با هر لایک و کامنت چیزی را درباره‌ی خودتان، علایق و ترجیحاتتان به الگوریتم‌ها می‌گویید. 

۴. گرچه شباهت‌هایی میان ورودی‌هایی که الگوریتم‌های شبکه‌های مختلف می‌گیرند وجود دارد، هر شبکه اجتماعی الگوریتم‌های مخصوص به خودش را طراحی می‌کند. 

۵. دیجیتال مارکتر باید بیشترین بهره را از شبکه‌های اجتماعی مختلف و محتواهایی که برای هر شبکه تولید می‌کند،‌ ببرد. در نتیجه، او هم باید هر شبکه را خیلی خوب بشناسد.

۶. همان‌طور که دیدیم مهم‌ترین چیزی که الگوریتم‌ها به آن توجه می‌کنند تعامل کاربر با پست‌های یک حساب کاربری دیگر است. تمام تلاش کانتنت مارکتینگ همین است: تولید و توزیع محتوایی که کاربر را تشویق به واکنش نشان دادن کند تا الگوریتم‌ها محتواهای بیشتری از برند را به او نشان دهند. 

۷. محتوا تا ابد پادشاه است، حتی در شبکه‌‌های اجتماعی. الگوریتم‌های سوشال مدیا این را خیلی خوب می‌دانند.