آیا موشن دیزاین (موشن گرافیک) همان انیمیشن است؟ یعنی کار موشن دیزاینر این است که انیمیشن‌هایی مثل تام و جری را بسازد؟ اگر موشن دیزاین و انیمیشن یکی نیست و کار موشن دیزاینر و انیماتور هم متفاوت است، وظیفه‌ی هر یک چیست؟ کار آن‌ها چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارد؟
وقتی وارد وبسایتی می‌شوید و لوگویی را می‌بینید که متحرک است یا وقتی در یک اپلیکیشن ورزشی آدمی را می‌بینید که می‌دود، یک موشن دیزاین را می‌بینید که موشن دیزاینری آن را طراحی کرده و ساخته است. خب، پس، کارتون‌های محبوب ما مثل تام و جری یا Baymax هم موشن دیزاین‌اند. چون طرح‌ها و تصویرهای متحرکی‌اند که با صدا و نورپردازی و جلوه‌های ویژه ترکیب شدند.
اما این‌طور نیست. انیمیشن‌ها را انیماتورها می‌سازند و موشن دیزاین‌‌ها را موشن دیزاینرها و موشن دیزاین هم همان انیمیشن نیست.
این محتوا را بخوانید تا با تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو حوزه و شغل و مهارتهای متفاوت انیماتورها و موشن دیزاینرها کاملا آشنا شوید.
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
مقایسه‌ی شغل انیماتور با شغل موشن دیزاینر
قبل‌از هر چیز باید تفاوت موشن دیزاین و انیمیشن کاملا روشن شود. این نکته را باید گفت که پرداختن به تفاوت‌های انیمیشن و موشن دیزاین بحثی طولانی و مفصل است. چون موضوع اصلی این مطلب پرداختن به تفاوت‌های موشن دیزاین با انیمیشن نیست، در ادامه، خیلی مختصر و کوتاه از تفاوت‌ها گفته می‌شود.
- انیمیشن: به فرآیند طراحی و ساخت مجموعه طرح‌ها و تصاویر ایستا که پشت سر هم قرار می‌گیرند و به‌ترتیب به نمایش درمی‌آیند، گویی یک صحنه از یک واقعه یا داستان یا خود زندگی را نشان می‌دهند، انیمیشن گفته می‌شود. انیمیشن تاریخی طولانی و انواع مختلفی دارد. یکی از انواع آن موشن گرافیگ است. انیمیشن‌ها معمولا طراحی و شخصیت‌پردازی می‌شوند، یک خط داستانی دارند و چیزی را روایت میکنند. میکی ماوس و تام و جری بهترین نمونه‌های انیمیشن‌اند.
- موشن دیزاین یا موشن گرافیک: وقتی به طرح‌ها (گرافیک‌ها)، اشیا، اشکال و حروف ایستا حرکت داده می‌شود تا متحرک شوند، موشن گرافیک ساخته شده است. در موشن دیزاین معمولا خبری از شخصیت‌پردازی و داستان‌سرایی نیست. قرار نیست یک داستان ۲ساعته تعریف شود و بیننده را با خود همراه کند تا ببیند سرانجام ماجرا چه می‌شود. هدف فقط این است که چیزی متحرک شود تا نظر بیننده/کاربر را بیشتر جلب کند و درخاطرش بماند. بهترین نمونه موشن دیزاین لوگوهای متحرک در وبسایت‌ها یا اپلیکیشن‌‌ها و رابط کاربر‌های متحرک (مثلا آیکون متحرک یا دکمه‌ای که تکان می‌خورد) است.
وظایف متفاوت موشن دیزاینر و انیماتور
طراحی و ساخت انیمیشن از موشن دیزاین سخت‌تر، پیچیده‌تر و زمان‌بر‌تر است. پروژههای ساخت انیمیشن معمولا بزرگ‌تر و پرهزینه‌تر از پروژههای موشن دیزاین است. پس، موشن دیزاینر و انیماتور بر پروژههای بسیار متفاوتی کار میکنند. پروژه‌هایی که هر یک در آن‌ها وظایف بسیار متفاوتی دارند.
پروژههای ساخت انیمیشن‌های دوبعدی یا سه‌بعدی معمولا برای کمپانی‌های فیلم و سریال، بازی‌های کامپیوتری یا فیلم‌های تبلیغاتی شرکت‌ها و برند‌های بزرگ و معروف است. مهم‌ترین وظیفه انیماتور در این پروژه‌ها این است که شخصیت و داستانی را که کارفرما می‌خواهد خلق کند یعنی طراحی شخصیت یا شخصیت‌ها (کاراکتر) و محیط (صحنه) با استفاده از تکنیک‌های انیمیشن و نرمافزارهایی مانند Moho یا Maya.
اما مهم‌ترین کار موشن دیزاینر این است که طرح، حروف، کلمات، عبارات یا المان‌های بصری را با استفاده از نرمافزارهایی مانند Adobe After Effect و Adobe Premier Pro متحرک کند یا به گرافیک‌ها و تصاویر جلوه‌های بصری اضافه کند. این پروژه‌ها معمولا شامل طراحی و ساخت ویدئوهای موشن دیزاین تبلیغاتی و معرفی محصول و خدمات برای پخش در تلویزیون و رسانه‌های آنلاین، ساخت ویدئوهای موشن برای شبکه‌های اجتماعی یا عنوان‌بندی فیلم‌‌ها و سریال‌‌ها می‌شود.
البته، ممکن است در یک پروژه‌ی تبلیغاتی از موشن دیزاینر (معمولا تیم موشن دیزاین) خواسته شود تا یک انیمیشن چند دقیقه‌ای برای معرفی یک محصول/برند/خدمت/سازمان بسازند. در این پروژه‌ها معمولا داستان از سوی کارفرما مشخص می‌شود و فضا و کاراکترها هم مشخص‌اند.
چون موشن دیزاینر یک گرافیست است که مهارتهای لازم برای خلق طرح‌های گرافیک را دارد، ممکن است در پروژه‌هایی کار کند که از او فقط طراحی گرافیک (مثل تصویرسازی برای کتاب‌ها، جلد مجلات یا بروشور‌های تبلیغاتی) خواسته شود نه موشن گرافیک.
مهارتهای موشن دیزاینر
مهارت‌هایی که موشن دیزاینرها معمولا باید داشته باشند، عبارت است از:
۱. تسلط بر نرم‌افزارهای لازم برای ساخت یک ویدئو موشن گرافیک
اولین و مهم‌ترین مهارتی که یک موشن دیزاینر به آن نیاز دارد، تسلط بر نرم‌افزار افتر افکت برای ساختن موشن گرافیک‌های دوبعدی و بلندر برای ساختن موشن گرافیک‌های سه‌بعدی است.
۲. طراحی گرافیک (Graphic Design)
معمولا دیزاینر نمی‌تواند در همه‌ی پروژه‌ها از طرح‌ها و نمونه‌های آماده استفاده کند. پس، پیش می‌آید که خودش باید برای پروژه طرح بزند.
۳. تایپوگرافی (Typography)
همان‌طور که اشاره شد، گاهی پروژه‌ی موشن دیزاین فقط متحرک‌کردن و افزودن جلوه‌های بصری به حروف، کلمات و عبارات است. در دیگر پروژه‌ها هم معمولا متحرک‌سازی متن وجود دارد. به همین دلیل، موشن دیزاینر باید بر تایپوگرافی (هنر و تکنیکی که به دیزاینرها کمک می‌کند تا حروف و کلمات و عبارات را زیبا، خوانا و جذاب کنند) مسلط باشد.
۴. Video Editing
موشن دیزاینر باید بر ویرایش ویدئو مسلط باشد. چون ممکن است ویدئوی موشن دیزاین نیاز به اصلاح و ویرایش داشته باشد. مثلا، المانی در زمان درست نمایش داده نشده باشد یا کارفرما ویرایشی را خواسته باشد.
۵. طراحی صدا (Sound design)
البته همه‌ی موشن گرافیک‌ها به صداپردازی و طراحی صدا نیاز ندارند یا ممکن است طراحی صدا به متخصص آن سپرده شود. اما در بیشتر ویدئوهای موشن تبلیغاتی به صداپردازی نیاز است. اساسا، مهم‌ترین جلوه‌ای که سبب می‌شود تا موشن گرافیک اثربخش و جذاب شود، صدا و موسیقی آن است.
۶. آشنایی با اصول و تکنیک‌های انیمیشن
بد نیست اگر موشن دیزاینر با اصول و تکنیک‌های انیمیشن و متحرک‌سازی طرح‌ها و تصاویر آشنا باشد. این آشنایی یک مزیت برای موشن دیزاینر محسوب می‌شود و الزامی نیست.
مهارتهای انیماتور
۱. تسلط کامل بر طراحی، نقاشی و تکنیک‌های انیمیشن
انیماتور شخصیت‌ها و فضا را می‌کشد (خلق می‌کند). او باید بر اصول ترکیب‌بندی (Composition) کاملا مسلط باشد. درست است که امروزه با نرم‌افزارها انیمیشن‌ها طراحی و ساخته می‌شوند، ولی طراحی و نقاشی روی کاغذ همچنان بخش مهمی از کار است. همچنین، در بعضی از سبک‌‌ها و تکنیک‌های انیمیشن‌سازی (مانند انیمیشن کلاسیک یا Cut out animation) بخش عمده‌ی طراحی‌ها و کارها روی کاغذ انجام می‌شود.
۲. تسلط بر نرم‌افزارهای طراحی و ساخت انیمیشن‌های دوبعدی و سه‌بعدی
Autodesk Maya ،Blender و Adobe After Effects معروف‌ترین و محبوب‌ترین نرم‌افزارها برای ساخت انیمیشن به‌حساب می‌آیند. مایا قدرتمندترین و گران‌ترین است و استودیوهای بزرگ فیلم و سریال از این نرم‌افزار برای تولید انیمیشن استفاده میکنند.
۳. تسلط بر افزودن جلوه‌های بصری
انیمیشن یک فیلم کوتاه یا بلند است و فقط متحرک کردن یک لوگو نیست. به همین دلیل، هر پروژه‌ی انیمیشن به جلوه‌های بصری (مثل اضافه کردن دود یا مه به فضا و محیط) نیاز دارد.
مهارتهای نرم
هم انیماتور و هم موشن دیزاینر به مهارتهای نرم (خلاقیت، حل مسئله، مدیریت زمان و مهارتهای ارتباطی) نیاز دارند. چون هر دو معمولا عضوی از یک تیم‌اند و با همکاری با اعضای دیگر باید پروژه را به سرانجام برسانند.
مقایسه درآمد انیماتور با موشن دیزاینر
انیماتور بیشتر درآمد دارد یا موشن دیزاینر؟ بازارکار برای کدام یک بهتر است؟ در تصویر زیر که از Glassdoor.com است، متوسط درآمد سالانه‌ی یک انیماتور در آمریکا را می‌بینید. این رقم برای موشن دیزاینر هم در همین حدود است. یعنی در آمریکا، این دو شغل تقریبا به یک اندازه درآمد دارند.
در ایران، پایه حقوق انیماتور از ۳۰میلیون تومان و موشن دیزاینر از ۱۸میلیون تومان است. البته، میزان درآمد آن‌ها به این هم بستگی دارد که چند پروژه را هم‌زمان قبول میکنند. ممکن است موشن دیزاینری فریلنس کار کند و پروژههای دلاری را هم داشته باشد، درنتیجه درآمدش بیش از این رقم‌ها است.
طبیعی است که تقاضا در بازارکار برای انیماتور در کشورهایی که استودیوهای بزرگ فیلم‌سازی دارند، بیشتر است. البته، نباید این‌طور فکر کرد که انیماتورها در ایران هیچ فرصت شغلی ندارند. اما در کل، بازارکار برای گرافیست‌ها و موشن دیزاینرها در ایران بهتر است. چون ساخت موشن گرافیک‌های تبلیغاتی، مخصوصا با رشد و توسعه‌ی استارتاپ‌های حوزه فناوری و کسب‌وکارهای دیجیتال، بیشتر متقاضی دارد.
معمولا تیم موشن گرافیک یا موشن دیزاینر برای طراحی و ساخت یک موشن دیزاین باید مراحلی را طی کند. البته، بزرگی و کوچکی پروژه ممکن است بعضی مراحل را از فرآیند تولید موشن دیزاین حذف کند. اگر می‌خواهید با این مراحل آشنا شوید، «موشن دیزاین موفق چه مراحلی دارد؟» را بخوانید.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
۱. موشن دیزاینر و انیماتور هر دو هنرمندند و هر دو با کمک گرفتن از نرم‌افزارها آثار هنری خلق میکنند.
۲. موشن دیزاینر ممکن است با یاد گرفتن تکنیک‌های انیمیشن یا تسلط بر یک سبک انیمیشن، یک انیماتور شود. انیماتور هم می‌تواند به‌راحتی و با کمک نرم‌افزار افتر افکت موشن گرافیک طراحی کند.
۳. یادگیری کدام بهتر است؟ پاسخی قطعی برای این سؤال وجود ندارد. هر علاقه‌مند با توجه به شرایطش باید به آن پاسخ دهد.
۴. اما دوره آموزش موشن دیزاین شروع خوبی برای کسی است که هم به دنیای موشن دیزاین علاقه دارد و هم به دنیای انیمیشن. چون در این دوره کار با نرم‌افزار افتر افکت کاملا آموزش داده می‌شود.