احتمالا شما با فونت آشنا هستید. هر کسی که تجربه کار با نرم افزار word را داشته، هر چند اندک، قطعا با واژه فونت آشناست.
تایپ فیس چطور؟ آیا می دانید تایپ فیس (typeface) چیست؟
شاید فکر کنید تایپ فیس همان فونت است. خیلی از مواقع این دو کلمه به عمد یا غیرعمد، به جای یکدیگر استفاده می شوند.
اما بهتر است بدانید که تفاوت های خیلی ظریفی بین این دو کلمه وجود دارد که دانستن آن برای هر متخصص طراح گرافیک واجب است. چرا؟
چون انتخاب فونت و تایپ فیس مناسب می تواند تأثیر زیادی بر خوانایی و تأثیر احساسی طرح، بر بیننده داشته باشد. بنابراین انتخاب اشتباه می تواند بر تجربه کاربر تأثیر سوء بگذارد.
در این مقاله تفاوت های بین تایپ فیس و فونت و تعریف هر کدام را بررسی خواهیم کرد تا شما بتوانید از این مفاهیم به طور موثر و حرفه ای استفاده کنید.
بیشتر بخوانید : “۱۰نکته ی طلایی که در طراحی گرافیک تبلیغاتی باید بدانید“
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
تعریف تایپ فیس (typeface)
تایپ فیس مجموعه ای از ویژگی های طراحی برای حروف و سایر کاراکترها است. به عبارت دیگر تایپ فیس مجموعه خاصی از حروف الفبا یا کاراکتر های دیگر مانند اعداد و علائم نگارشی است که دارای طرح مشترکی هستند. به عنوان مثال، Helvetica یک تایپ فیس شناخته شده است. در این جا تعدادی از حروف تایپ معروف و محبوب آمده است:
- Baskerville
- Helvetica
- Times New Roman
- Arial
- Futura
- Didot
- Garamond
- Rockwell
- Georgia
تعریف فونت
فونت در واقع به وزن، سبک و استایل، اندازه و شیوه نمایش یک حرف اشاره می کند. معمولا هر تایپ فیس شامل تعدادی فونت هستند. برای مثال تایپ فیس Helvetica را در نظر بگیرید:
Helvetica 12 point یک فونت است و Helvetica 10 point یک فونت جداگانه است.
همین امر در مورد وزن های مختلف هم صدق می کند مثلا Helvetica Bold 14 point فونت متفاوتی از Helvetica Light 14 point است، اما تایپ فیس آن ها یکسان است.
تفاوت تایپ فیس و فونت
برای درک بهتر تایپ فیس و فونت، به این مثال توجه کنید. اگر تایپ فیس را نوعی لباس در نظر بگیرید، فونت می تواند ویژگی های آن لباس باشد.
مثلا اگر تایپ فیس را یک پیراهن در نظر بگیریم، پیراهن مشکی سایز Medium، یک فونت خاص از این تایپ فیس محسوب می شود.
به بیان دیگر، تایپ فیس شامل طیف گسترده ای از فونت ها است که همه دارای یک طرح مشترک هستند. همچنین، فونت به جزئیات منحصر به فرد کاراکترهای تایپ فیس اشاره می کند.
دلیل تمایز فیس تایپ و فونت چیست؟
تفاوت فونت و تایپ فیس ریشه در تاریخ صنعت چاپ دارد. کلمه فونت از واژه فرانسوی”fonte” به معنی ریخته گری در فلز گرفته شده است.
چاپگرها برای چاپ یک متن به مجموعه کاملی از حروف فلزی نیاز داشتند. این حروف فلزی در جعبه حاوی یک فونت خاص نگه داری می شد. هر جعبه دو بخش داشت: یکی برای حروف بزرگ و دیگری برای حروف کوچک.
روش کار این چاپگرها به این صورت بود که حرف به حرف متن را کنار هم قرار می دادند، سپس آن ها را به جوهر آغشته کرده و روی کاغذ می گذاشتند.
نکته ی مهم این بود که باید دقت می شد تا تمام این قطعات حروف کنار هم چیده شده، از یک فونت باشد(یک شکل باشد). یعنی سایز و سایر ویژگی های فونت در تمام قطعات یکسان باشد تا شکل کلی نوشته به هم نریزد. به مجموعه این فونت های از یک خانواده، تایپ فیس گفته می شد.
این دو مفهوم از آن زمان تا حالا که تمام چاپگرها دیجیتالی شده اند باقی مانده است.
بیشتر بخوانید : “تاریخچه جالب گرافیک تبلیغاتی که همه طراحان باید بخوانند!“
ویژگی های فونت
اکنون، بیایید نگاهی به برخی از ویژگی های یک فونت بیندازیم.
وزن (weight)
منظور از وزن یک فونت، ضخامت طرح کلی یک حرف در مقایسه با ارتفاع آن است. تایپ فیس ها دارای فونت هایی با وزن های مختلف هستند. حتی برخی از آن ها ممکن است تا دوازده وزن مختلف هم داشته باشند. اما به طور معمول، یک تایپ فیس ۴ تا ۶ وزن برای فونت های خود دارد.
انواع وزن های یک فونت به صورت زیر هستند:
- نازک (Thin)
- فوق سبک (Ultra-light)
- سبک (Light)
- معمولی (Normal)
- متوسط (Medium)
- نیمه پر رنگ (Semi-bold)
- پر رنگ (Bold)
- فوق العاده پررنگ (Ultra-bold)
- سنگین (Black)
- فوق العاده سنگین (Ultra-black)
اندازه (Size)
یکی دیگر از جنبه های مهم یک فونت، ساز و اندازه آن است. اندازه یک فونت تأثیر قابل توجهی بر خوانایی متن دارد. بنابراین، اندازه یک فونت نیز برای تجربه کاربر یا خواننده بسیار مهم است. با این حال، برخی از فونت ها در اندازه های کوچکتر بهتر کار می کنند در حالی که برخی دیگر در اندازه های بزرگ ایده آل هستند زیرا به این شکل طراحی شده اند.
در اینجا به انواع سایزهای یک فونت را اشاره شده است:
- Caption: کوچک ترین اندازه، معمولاً از 4pt تا 8pt متغیر است.
- small text: این محدوده از 8pt تا 10pt است.
- Regular: اندازه متوسط یا پیش فرض برای خواندن که بین 10pt تا 13pt است.
- Subhead: برای متن های بزرگ تر، از 14pt تا 18pt متغیر است.
- Display: وسیع ترین طیف اندازه، بین 19pt تا 72pt.
- Poster: معمولاً بیشتر از 72pt
- The groovy: اندازه آن از 24 پیکسل تا 72 پیکسل متغیر است.
استایل (Style)
وقتی در مورد سبک یا استایل یک فونت صحبت می کنیم، یعنی چه قدر فونت از چپ به راست متمایل است. هدف استفاده از شیب در نوشته این است که به توجه خواننده را به آن کلمات جلب کنید.
در این جا سبک های رایج فونت آمده است:
- Italic
- Oblique
- Swash
- Cursive
- Slant
عرض (Width)
عرض مشخصه ای است که باعث سهولت در خوانایی متن می شود. اگر قلم نسبتاً باریک باشد، عرض های مختلف به صورت زیر نام گذاری می شود:
- Compressed
- Condensed
- Narrow
اما اگر قلم نسبتاً بزرگ باشد، به صورت زیر نام گذاری می شود:
- Wide
- Extended
- Expanded
سریف (Serif)
به دنباله ی کوتاهی که در انتهای یک حرف در یک فونت خاص وجود دارد، سریف گفته می شود. به طور کلی فونت ها را از این نظر می توان به دو بخش تقسیم کرد:
فونت های دارای سریف و بدون سریف که به آن sans serif گفته می شود. (کلمه “sans” به زبان فرانسوی، به معنای “بدون” است.)
با این حال، انواع دیگری نیز از سریف وجود دارد. مانند:
- Slab serif
- Semi-serif
- Alternate capitals
بیشتر بخوانید : “۱۰ ترند طراحی گرافیک در سال ۲۰۲۱“
نتیجه گیری
در این مقاله که از سری مقاله های آموزش گرافیک تبلیغات دیجیتالی است، سعی کردیم به زبان ساده، بگوییم که تایپ فیس چیست و چه تفاوتی با فونت دارد. همچنین مولفه های فونت را شرح دادیم تا با شناخت این مولفه ها بتوانید فونت های مختلف را شناسایی و با هم مقایسه کنید.
همان طور که در ابتدای مقاله گفته شد، تفاوت های تایپ فیس و فونت بسیار ریز و ظریف هستند. به همین دلیل اگرچه شاید دانستن آن برای کسانی که در حوزه های دیزاین، طراحی و تایپوگرافی فعالیت نمی کنند، واجب نباشد، اما قطعا مستحب است!
اما از آن جایی که در همه ی حوزه ها اصطلاحات تخصصی وجود دارد که متخصصان از این اصطلاحات بین خودشان استفاده می کنند، دانستن این نکات برای تمام طراحان گرافیک و متخصصان تایپوگرافی لازم و ضروری است.
برای تهیه این مقاله از منابع زیر استفاده شده است: