هر کاری ابزارهای خودش را دارد. این قانون فقط درباره‌ی کارها و شغل‌هایی که در دنیای واقعی، و نه مجازی، انجام می‌شود صدق نمی‌کند. در فضای دیجیتال هم هر کاری ابزارهای خودش را دارد. برای مثال، ابزارهای طراحی سه‌بعدی نرم‌افزارهای طراحی هستند. دیجیتال مارکتینگ هم با اینکه از اصول و قواعد بازاریابی سنتی پیروی می‌کند، اما ابزارهایش دیجیتال و در فضای اینترنت هستند.
ماجرای سئوی سایت اما کمی متفاوت است. سئو برای گوگل انجام می‌شود با اصول و قواعدی که گوگل مشخص می‌کند و با ابزارهایی که گوگل دراختیار کارشناسان سئو قرار داده است. این مقاله قصد دارد مهم‌ترین ابزار سئو- گوگل سرچ کنسول (Google Search Console)- را جامع‌وکامل معرفی کند و به سؤالات مهم درباره‌اش پاسخ دهد.
اما قبل از معرفی ابزار کارْ اول باید کمی درباره‌ی سئوی سایت توضیح دهیم. اگر وب‌سایت شما ویژگی‌هایی را که گوگل مشخص کرده و برایش مهم است داشته باشد و تشخصیص دهد که کاربر در سایت شما بهترین و معتبرترین محتوا را پیدا می‌کند، سایت شما را در صفحه‌ی اول نتایج جست‌وجو قرار می‌دهد.
سئوی سایت مجموعه اصول و نکاتی است که با کمک آن سایت شما به صفحه‌ی اول می‌رسد.(درباره‌ی این اصول و نکات می‌توانید محتوای سئو چیست؟ را در سایت ماز که از سایت‌های مرجع در سئو به‌حساب می‌آید، بخوانید.) اما، اگر بخواهید درباره‌ی سایت خودتان اطلاعاتی داشته باشید یا بدانید که از نگاه گوگل سایت شما چه مشکلاتی دارد؛ چه باید بکنید؟
دراینجاست که ابزارهای گوگل ازجمله گوگل سرچ کنسول به کمک شما می‌آیند.
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
سرچ کنسول (Google Search Console) چیست؟
Google Search Console is a free service offered by Google that helps you monitor, maintain, and troubleshoot your site’s presence in Google Search results.
گوگل سرچ کنسول سرویسی رایگان از گوگل است که به شما کمک می‌کند تا بر جایگاه سایت خود در نتایج جست‌وجوی گوگل نظارت کنید، تداوم ببخشید و مشکلات را برطرف کنید.
پس سرچ کنسولْ خدمتی است که گوگل دراختیار کسانی که با سایت و سئوی آن سروکار دارند گذاشته . سرچ کنسول نرم‌افزار نیست. سرچ کنسول داده‌ها و اطلاعات مختلفی (درقالب گزارش) درباره‌ی سایت شما دراختیارتان قرار می‌دهد. برای استفاده از سرچ کنسول باید وب‌سایت داشته باشید و بدانید چطور با سرچ کنسول کار و از گزارش‌ها و داده‌هایش استفاده کنید.
گوگل سرچ کنسول چه می‌کند؟
سرچ کنسول یا به شما درباره‌ی وب‌سایتتان چیزی می‌گوید یا ابزاری دراختیارتان می‌گذارد تا شما چیزی را به گوگل بگویید.
گوگل سرچ کنسول:
- تایید می‌کند که گوگل سایت شما را دیده و صفحات شما را ایندکس کرده است (درواقع سایت شما را Crawl کرده)، شما هم می‌توانید از او بخواهید صفحه یا محتوایی را ایندکس کند؛
- به شما می‌گوید چه وب‌سایت‌هایی به سایت شما لینک داده‌اند؛
- خطاها و مشکلات سایت شما (ازجمله صفحات اسپم، مشکلات نسخه‌ی موبایل سایت و…) را گزارش می‌دهد؛
- داده‌های ترافیک گوگل سرچ (چندبار سایت شما در نتایج سرچ ظاهر شده؟ چندنفر وارد وب‌سایت شما شدند؟ و …) را دراختیار شما قرار می‌دهد.
چه کسانی باید از گوگل سرچ کنسول استفاده کنند؟
گوگل کامل‌ترین پاسخ را به این سؤال داده است:
Anyone with a website! From generalist to specialist, from newbie to advanced, Search Console can help you.
هرکس که وب‌سایت دارد! متخصص باشد یا نه، تازه‌کار باشد یا نه ، سرچ کنسول می‌تواند به او کمک کند.
اما اگر بخواهیم کمی بیشتر توضیح دهیم، می‌شود گفت که سرچ کنسول ابزار مشاغل زیر است:
- صاحبان کسب‌وکارهای آنلاین و وب‌سایت‌های فروشگاهی: وقتی شما صاحب وب‌سایتی هستید باید همه‌چیز را درباره‌ی آن بدانید. لازم نیست متخصص یا طراح سایت باشید، می‌توانید از گزارش‌های سرچ کنسول وضعیت سئوی فروشگاه آنلاین خودتان را ارزیابی کنید.
- کارشناسان سئو و دیجیتال مارکترها: گزارش‌های سرچ کنسول مبنای ارزیابی سئوی سایت است. همچنین داده‌ها و گزارش‌های سرچ کنسول مبنای تصمیم‌گیری مارکترها هم هست.
- توسعه‌دهندگان وب و وب‌مسترها: سرچ کنسول اخطار می‌دهد و عیب‌ها را می‌یابد (حتی تهدیدها و مشکلات امنیتی و بدافزارها را). همینْ کار ِ کسانی را که مسئول حفظ و نگهداری عملکرد و امنیت سایت هستند بسیار بسیار آسان می‌کند.
چگونه باید با سرچ کنسول کار کرد؟
کار با سرچ کنسول ممکن است کمی پیچیده به‌نظر برسد، اما این‌طور نیست. همه‌چیز دسته‌بندی شده و به‌راحتی می‌شود از آن استفاده کرد. تمام چیزی که برای شروع نیاز دارید یک وب‌سایت است و اکانت جی‌میل. درادامه، قدم‌به‌قدم شیوه‌ی استفاده از این ابزار آموزش داده می‌شود.
قدم اول: ثبت سایت در سرچ کنسول
بعد از اینکه با اکانت جی‌میل وارد سرچ کنسول شدید، اولین چیزی که در منوی سمت چپ می‌بینید Add Property است. وقتی روی آن کلیک کنید دو انتخاب برای معرفی سایت (Property) خود به گوگل دارید: URL prefix or Domain.
اگر دامنه را ثبت کنید زیردامنه‌ها و بلاگ‌ها نیز ثبت خواهند شد. اگر می‌خواهید ۲ وب‌سایت مجزا را ثبت کنید باید از URL استفاده کنید. پس از این نوبت می‌رسد به تایید‌ِ اینکه شما صاحب وب‌سایت هستید. چند روش برای این کار (verification) وجود دارد که یکی را می‌توانید انتخاب کنید. نتیجه‌ی همه‌ی این روش‌ها یکی است:گوگل مطمئن می‌شود کسی‌که به آمار و اطلاعات وب‌سایت ازطریق سرچ کنسول دسترسی پیدا می‌کند صاحب آن است.
قدم دوم: ثبت سایت‌مپ در سرچ کنسول
اگر نمی‌دانید که سایت‌مپ چیست و چرا باید سایت‌مپ داشته باشید، توصیه می‌کنم نقشه سایت چیست؟ را بخوانید. در منوی سمت چپ و در دسته‌ی Index، دومین گزینه را که sitemap باشد انتخاب کنید و آدرس فایل سایت‌مپ را در آن قرار دهید.
قدم سوم: دیدن گزارش‌های سرچ کنسول
۱. Overview: همه‌ی اطلاعات سرچ کنسول درباره‌ی وب‌سایت شما، که در منوی سمت چپ به تفکیک هم می‌توانید آن‌ها را ببینید، یکجا به شما نمایش داده می‌شود. با بازکردن هر گزارش (Open report) می‌توانید نسخه‌ی کامل گزارش را ببینید. گزارش‌های Overview عبارت‌انداز:
- گزارش Performance که وضعیت کلی سایت در گوگل را نشان می‌دهد و برای کارشناسان سئو بسیار بسیار مهم است.
- گزارش Coverage که در آن تعداد صفحات معتبر و ایندکس‌شده و همچنین صفحات نامعتبر، ایندکس‌نشده و خطادار را نشان می‌دهد.
- گزارش Experience که در آن وضعیت کارایی، سرعت سایت و کیفیت نسخه‌ی موبایل سایت نمایش داده شده است.
- گزارش Enhancements که به کارشناس سئو کمک می‌کند تا از ابزارهایی برای بهبود عملکرد سایت و صفحات آن استفاده کند. برای مثال AMP (Accelerated Mobile pages) ابزاری است که کمک می‌کند تا صفحات وب‌سایت در موبایل و سرعت اینترنت کم سریع‌تر بارگذاری شوند.
۲. Security & Manual Actions: پنجمین دسته در منوی سمت چپ به گزارش‌های مربوط به وضعیت امنیت سایت (Security issues) و Manual action اختصاص دارد. اگر وب‌سایت شما در محتواهای بعضی صفحاتش از دستورالعمل‌های گوگل تخطی کرده باشد، گوگل آن صفحه را در نتایج سرچ به کاربر نشان نمی‌دهد و در این قسمت (Manual action) به شما اطلاع می‌دهد.
۳. Links: کدام وب‌سایت‌ها به کدام صفحات سایت شما و با چه کلماتی (Link texts) لینک داده‌اند؟ در سایت شما چند لینک داخلی وجود دارد؟ پاسخ این سؤالات در گزارش‌های بسیار ارزشمند این دسته از سرچ کنسول قرار داده می‌شود. این گزارش برای کارشناس سئو و برنامه‌ی لینک‌سازی داخلی و خارجی وب‌سایت بسیار مفید است.
قدم چهارم: استفاده از گزارش‌ها و رفع عیب‌ها و خطاها
در این مرحله، کارشناس سئو یا وب‌مستر باید از گزارش‌های سرچ کنسول برای رفع عیب‌ها و خطاها استفاده کنند. برای برطرف‌کردن بعضی از مشکلات و خطاها، در سرچ کنسول ابزارهایی وجود دارد و بقیه‌ی خطاها (که ممکن است مربوط به سرور،هاست، افزونه‌ها یا کدهای سایت باشد) را برنامه‌نویس یا طراح سایت باید برطرف کند.
URL inspection
یکی از ابزارهای بسیار مفید در سرچ کنسول، که سئوکاران بسیار به آن علاقه دارند، URL inspection است. اگر بخواهید به گوگل صفحه یا محتوای جدیدی را معرفی کنید تا ببیند، بهترین راه استفاده از این ابزار است. روی سومین گزینه در منوی سمت چپ کلیک کنید، آدرس صفحه‌ی موردنظر را در کادر بالای صفحه وارد کنید و بعد request indexing را بزنید. اگر صفحه مشکلی نداشته و ایندکس شده که همه‌چیز سبز است (به عکس زیر نگاه کنید).
اگر صفحه یا محتوا مشکلی داشته باشد، سبز نمی‌شود و علت ایندکس نشدن به شما گفته می‌شود (عکس زیر) و شما می‌توانید مشکل را برطرف کنید و دوباره درخواست ایندکس‌کردن بدهید.
Removals
اگر به هر دلیلی می‌خواهید گوگل صفحه‌ای را موقتاً در نتایج سرچ نشان ندهد، می‌توانید از این ابزار استفاده کنید. ممکن است محتوای صفحه کاملاً آماده نیست یا خطایی وجود داشته که زمان نیاز دارید تا برطرفش کنید. گوگل برای ۱۸۰ روز آن صفحه را نمایش نخواهد داد. در حالت دیگری هم می‌شود از این ابزار استفاده کرد.
اگر شما صفحه یا عکسی را (به هر دلیلی) برای همیشه از سایتتان پاک کردید، ولی هنوز آن صفحه یا عکس در نتایج سرچ گوگل نمایش داده می‌شود؛ با این ابزار از گوگل می‌خواهید تا آن را برای همیشه پاک کند و دیگر نمایش ندهد.
گوگل سرچ کنسول و Google Webmaster Tools
نام قبلی گوگل سرچ کنسول گوگل وب‌مستر تولز بوده است. بنابراین این دو اسم به چیز واحدی اشاره دارند نه ۲ ابزار مختلفِ گوگل. در سال ۲۰۱۵ بود که گوگل تغییراتی در وب‌مستر تولز داد و نام آن شد گوگل سرچ کنسول. گوگل سرچ کنسول از یک طرف امکان نظارت دائم بر وب‌سایت و عملکرد تمام اجزا و صفحات آن را به وب‌مستر می‌دهد و از طرف دیگر عیب‌یابی وب‌سایت و نسخه‌های آن را آسان می‌کند.
(webmaster کسی است که وظیفه‌‌ی نگهداری و اطمینان از درست عمل‌کردن تمام اجزای سایت را برعهده دارد. وب‌مستر باید دانش گسترده‌ای از برنامه‌نویسی و طراحی سایت داشته باشد. وب‌مستر مسئول برطرف‌کردن مشکلات و عیب‌های سایت است.)
Search Console helps you understand and improve how Google sees your site.
سرچ کنسول به شما کمک می‌کند بفهمید گوگل چطور سایت شما را می‌بیند تا آن را ارتقا دهید.
گوگل سرچ کنسول و گوگل آنالتیکس
اما این دو قطعاً با یکدیگر متفاوت هستند. گوگل سرچ کنسول که مشخص شد چه کاری انجام می‌دهد و چه فوایدی دارد. گوگل آنالتیکس سرویسی از گوگل است برای آنالیزکردن کاربران وب‌سایت. داده‌ها و اطلاعات آنالتیکس بیشتر برای دیجیتال مارکترها کاربردی است.
تفاوت این دو خدمت در این است که گوگل آنالتیکس اطلاعات و رفتار کاربرانی را که از سایت شما دیدن می‌کنند به شما گزارش می‌دهد (مثلاً کاربر با موبایل وارد سایت شما شده یا لپ‌تاپ؟ شما را در گوگل سرچ کرده یا از لینکی در وب‌سایتی دیگر وارد سایت شما شده؟ کدام صفحات و محتواهای شما را دیده؟ و…) اما سرچ کنسول اطلاعات وب‌سایت شما را و اینکه گوگل چگونه آن را می‌بیند.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
۱. کسانی‌که با سرچ کنسول سروکار دارند براساس نیاز شغلی و حرفه‌ای خود از داده‌ها و امکانات گوگل سرچ کنسول استفاده می‌کنند.
۲. کارشناس سئوی سایت بدون سرچ کنسول نمی‌تواند به اهداف خود در سئو برسد و درست تصمیم‌گیری کند.
۳. دیگر ابزارهای گوگل (گوگل آنالتیکس، گوگل ترند و گوگل ادز) مکمل سرچ کنسول است.
۴. آموزش کامل استفاده از گوگل سرچ کنسول از سرفصل‌های اصلی در دوره‌های آموزش تخصصی سئو است.
برای نوشتن این مطلب از منابع زیر استفاده شده است: