تقریبا ۲۰ سال است که اخبار و اطلاعات، پیش‌بینی و سرمایه‌گذاری‌ها نوید عصری جدید از زندگی بشر با تکنولوژی را می‌دهند. عصری که حالا مشخص شده ما هم می‌توانیم تجربه‌اش کنیم. همین حالا جزییاتی از این عصر به نمایش درآمده است. سرویس‌های ساخت تصویر با توصیف متنی، دستیارهای هوشمند و ابزارهای تولید محتوا با هوش مصنوعی نمونه‌هایی ساده از دنیای هوش مصنوعی (AI) هستند.
حالا که گرد‌وخاک بلند شده از شروع قدرتمند یکی از سرویس‌های مبتنی بر هوش مصنوعی یعنی ChatGPT کمی خوابیده است، در این مطلب از مجله آکادمی آمانج، می‌خواهیم با دید عمیق و علمی آن را بررسی کنیم.
آیا ChatGPT پرده‌ای جدید از نمایش هوش مصنوعی در جهان تکنولوژی است یا سرویس ساده‌ای است که با ترفندهای بازاریابی بین مردم شناخته شد؟
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
ChatGPT چیست؟
برای آن‌ها که فقط اسمی از این سرویس به گوششان خورده است باید اول به این سوال پاسخ دهیم که ChatGPT چیست و چه کاربردی دارد که این قدر معروف و مشهور شده است؟
همان طور که از اسمش هم پیدا است با یک سرویس مبتنی بر ارتباط متنی سروکار داریم. ChatGPT سرویس توسعه داده شده مبتنی بر هوش مصنوعی و آنلاین است که کارش پاسخ دادن به سوالات شما است. هر سوالی که بپرسید و هر جوابی که دریافت کنید در انسان‌گونه‌ترین حالت ممکن اتفاق می‌افتد.
فکر کنید یک مشاور دارید که با او تماس می‌گیرید و سوال‌هایتان را می‌پرسید. جی پی تی همان مشاور است که پاسخ سوال‌های متنی شما را می‌دهد. از نظریه‌های علمی و تولید متن و راهکارهای پزشکی تا سوالات عمومی دربارهی شهر و آب و هوا و حل جدول، ChatGPT همراه شما است.
چت جی پی تی از کجا آمده است؟
مگر میشود جایی اسمی از هوش مصنوعی باشد و پای دو نفر یعنی بیل گیتس و ایلان ماسک به ماجرا باز نشود. از اوایل سال ۲۰۰۰ افرادی بودند که همیشه دغدغه‌ی توسعه هوش مصنوعی را داشتند. بعضی خطرات آن را گوشزد می‌کردند و هشدار می‌دادند که هوش مصنوعی مخرب است و دیگران به ویژگی‌های مثبت و مزیت‌هایش اشاره می‌کردند.
این جر و بحث‌ها که البته هر دو طرف آن هم درست می‌گفتند، آخر به توسعه‌ی شرکتی به نام OpenAI انجامید. شرکتی که به‌دنبال توسعه هوش مصنوعی سالم بود. هوش مصنوعی سالم یا هوش مصنوعی عمومی که برای جبران نواقص و کاستی‌های جسمی انسان به او کمک می‌کند با تاسیس شرکت OpenAI، که یکی از موسسان آن ایلان ماسک بود، جان دوباره گرفت. این شرکت با چند آرزوی بزرگ تاسیسش را در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد.
استعفای ایلان ماسک و ورود مایکروسافت
پس از استعفای ایلان ماسک در سال ۲۰۱۸، OpenAI از یک موسسه تحقیقاتی به یک استارتاپ که درآمدزایی دارد، تبدیل شد. شرکت OpenAI پیشنهاد سرمایه‌گذاری مایکروسافت را قبول کرد و حالا یکی از زیرمجموعه‌های مایکروسافت است. درنتیجه‌ی آن همکاری در سال ۲۰۱۹، مدل زبانی GPT-2 (Generative Pre-trained Transformer 2) به دنیا معرفی شد.
همه از پیشرفتی آینده‌نگر و بسیار تاثیرگذار خبر می‌دادند که در نسخه‌ی اولیه نواقص بسیار زیادی داشت. سال ۲۰۲۰ نسخه‌ی دوم این مدل زبانی یعنی GPT-3 در دسترس قرار گرفت. نسخه‌ای که حالا به پایه و اساس رباتی قدرتمند مبتنی بر این مدل زبانی تبدیل شده است.
این نکته هم قابل ذکر است که شرکت OpenAI سرویس‌های مختلف دیگری هم مبتنی بر هوش مصنوعی دارد که معروف‌ترینش DALL-E است. DALL-E یک سرویس ساخت تصویر براساس توضیحات متنی است که کاربر برای آن می‌نویسد. تصویر زیر با این سرویس ساخته شده است.
ChatGPT چگونه کار می‌کند؟
فعالیت ChatGPT بر پایه هوش مصنوعی و زبان GPT-3 است. این مدل زبانی با یادگیری عمیق آموزش داده شده است تا متن‌هایی مانند انسان تولید کند. چت باتی بسیار پیشرفته است که یک منبع اطلاعات (Data Source) دارد و میلیاردها الگوریتم که براساس آن‌ها پاسخ کاربر را می‌دهد.
این مدل زبانی محصول تحقیقات گسترده و پیشرفت‌های به دست آمده در پردازش زبان طبیعی است. متخصصان پردازش زبان طبیعی تلاش می‌کنند به ماشین یاد دهند تا زبان انسان را بفهمد و پردازش کند و درنتیجه بتواند پاسخ انسان را بدهد و با او ارتباط برقرار کند. چت جی پی تی نیز همین کار را می‌کند.
آن چت بات الگوریتم‌هایی دارد که آموزش داده شده‌اند تا کلمات و جملات انسان را بفهمند و همچنین از صحبت کردن با انسان دربارهی او و زبانش بیشتر یاد بگیرند. البته، این چت بات برای اینکه از موضوعات علمی، فرهنگی، تاریخی، هنری و اخبار روز آگاهی داشته باشد تا بتواند جواب سوالات شما را بدهد، اطلاعات لازم را در پایگاه داده‌اش ذخیره کرده است.
ChatGPT چه کاربردهایی دارد؟
هوش مصنوعی هنوز به این قدرت نرسیده است که خود به خود فکر کند یا خلاقیت داشته باشد. این تکنولوژی تا زمانی که مبنای عملکردش بر پایه‌ی الگوریتم‌هایی است که انسان‌ها برای آن تعریف می‌کنند، نمی‌تواند خیلی بزرگ شود.
مهم‌ترین چیزی که باید به آن توجه کنیم این است که ChatGPT یک ابزار است. ChatGPT شاید به تنهایی توانایی انجام کارها را نداشته باشد ولی مشاوری بسیار ماهر است. همین مسئله باعث شده بسیاری به فکر کسب درآمد از این ربات بیفتند. بهتر است همین اول بگویم این فکر را از ذهنتان بیرون کنید. معلوم است که ChatGPT چت بات بسیار قدرتمندی است ولی مستقیما نمی‌توانید از آن کسب درآمد کنید.
درواقع میشود با کمک این وسیله بعضی کارها یا وظایفتان را بهتر و سریع‌تر انجام دهید. بعضی از کاربردهای چت جی پی تی عبارت است از:
- پیدا کردن ایده برای نوشتن داستان یا رمان یا مقاله یا محتوای سوشال مدیا،
- یافتن اشکالات کدها،
- حل کردن معادلات ریاضی،
- انجام دادن بعضی از تکالیف مدرسه یا دانشگاه،
- گرفتن دستور پخت غذاهای مختلف.
معایب ChatGPT چیست؟
شاید بزرگ‌ترین عیب این چت بات این است که انسان نیست. پاسخ‌‌هایش بسیار رسمی، خشک و منطقی است. شاید بتواند متنی دربارهی احساسات آدم‌ها بنویسد. اما نمی‌تواند متنی احساسی و پر از عاطفه و پر از تجربه‌های انسانی بنویسد. پس، از این نظر چت جی پی تی محدودیت و مشکل اساسی دارد.
علاوه بر آن، اخبار مختلفی درباره پاسخگویی مبهم به بعضی از سوالات گزارش شده است. اما هر چه بیشتر از این بات سوال پرسیده شود و هر چه بیشتر با انسان در تعامل باشد، بیشتر یاد می‌گیرد و عملکرد بهتری خواهد داشت. درست مانند الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی که هر چه بیشتر کاربران را می‌شناسند، بهتر می‌شوند.
مزایای چت جی پی تی چیست؟
فقط کافی است یک سوال از این ربات بپرسید تا عاشقش شوید. هرچه که در چنته دارید برایش رو کنید. سوال بپرسید او را به چالش بکشید درخواست‌های فرا تصور از او داشته باشید همه را جواب می‌دهد. البته، این کار را گوگل هم می‌کند. یعنی هر سوالی را پاسخ می‌دهد.
تفاوت ChatGPT و گوگل در یک مسئله است: شخصی‌سازی جواب‌ها. گوگل محتوایی از خودش ندارد. گوگل اطلاعات وبسایت‌های مختلف را براساس پارامترهایی به کاربران نمایش می‌دهد. در حالی که ChatGPT محتوایی کاملا اختصاصی را به هر پرسشگر تحویل می‌دهد. مثلا شما ممکن است از او بخواهید دربارهی یک خرس شعر بگوید. یا سناریو مرگ فلان شخصیت را با لحن اندوهگین بنویسد. یا حتی از او بپرسید: چت جی پی تی چیست؟.
چگونه از ChatGPT استفاده کنیم؟
ChatGPT از سال ۲۰۲۲ که معرفی شد تا کنون که بحث بر سر قابلیت‌ها و قدرتش بالا گرفته، رایگان است. برای استفاده از این ربات باید در سایت OpenAI حساب کاربری بسازید که فرآیند آسانی دارد.
برای ساخت اکانت OpenAI هر فرد به یک ایمیل و یک شماره موبایل نیاز دارد. البته این مسئله برای ایرانی‌ها کار را سخت می‌کند، زیرا متاسفانه خدمات این کمپانی برای ایرانی‌ها ممنوع است. اما می‌توانیم با شماره مجازی یا شماره خارجی فعالیت در این پلتفرم را شروع کنیم و از هم‌صحبتی با ChatGPT دوست‌داشتنی لذت ببریم.
چت جی پی تی رقیبی هم دارد؟
تقریبا هر دستیار هوشمندی ممکن است رقیب ChatGPT از OpenAI باشد. ولی از بس که این ربات قوی و هوشمند است، نمی‌توان رقبای جدی برای آن تراشید. در عرض یکی دوماه اخیر که بحث سر این ربات هوشمند بسیار بالا گرفته، گوگل Bard را به جهان معرفی کرد. گوگل بارد هم یک چت بات مبتنی بر هوش مصنوعی است. اما متاسفانه، آن ربات به یک سوال جواب اشتباه داد و رسانه‌ای شدن همان اشتباه سبب شد تا سهام کمپانی مادر گوگل، Alphabet، به شدت سقوط کند.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
همه می‌دانیم که هوش مصنوعی جهان را تغییر داده است و تحولات بیشتری را در آینده رقم خواهد زد. شاید روزی چت جی پی تی جای گوگل را بگیرد. اما این مسلم است که رقابت غول‌های دنیای تکنولوژی بر سر چیست: هوش مصنوعی و یادگیری ماشین. اگر یادگیری ماشین و پیشرفت‌ها در پردازش زبان طبیعی نبود، چت باتی که بتواند جواب سوال‌های ما را بدهد وجود نداشت.
هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را زبان برنامه نویسی پایتون ممکن کرده است. پس، در آینده و پیشرفت‌های آینده و بازار کار امروز و آینده پایتون نقش محوری دارد. پس بد نیست اگر علاقه دارید تا وارد دنیای هوش مصنوعی شوید و به ربات‌ها کمک کنید تا بهتر حرف ما انسان‌ها را بفهمند، پایتون یاد بگیرید.