در موشن دیزاین با استفاده از انیمیشن و جلوه‌های بصری، اصول طراحی گرافیک را در فیلم‌سازی و تولید ویدئو به کار می‌‌برند. فیلم‌ها، متن‌های متحرک و انیمیشن‌ها از جمله مثال‌های موشن دیزاین‌اند.
پیش‌تر، در مقاله‌ای باعنوان «موشن دیزاین موفق چه مراحلی دارد؟ (مرحله اول)» به معرفی مراحل مختلف تولید یک موشن دیزاین موفق و توضیح مرحله اول آن پرداخته‌ایم.
پس از پشت سر گذاشتن مرحله اول پروژه که شامل شناسایی اهداف، چشم‌انداز، مخاطبان و چهارچوب پروژه در قالب پرسشنامه و بعد از آن برگذاری جلسات با مشتری (سفارش‌دهنده پروژه) و آموزش ایشان است، وقت آن رسیده که وارد مرحله دوم پروژه تعریف / پیش‌تولید شویم.
مرحله‌ی تعریف در یک پروژه موشن دیزاین شامل ارائه بریف (تفهیم‌نامه) کار است. مرحله‌ی پیش‌تولید ارائه‌ی یک زمان‌بندی و همچنین ارائه‌ی جزئیات و مراحل کل پروژه در قالب یک چک لیست است. در ادامه، به معرفی این دو بخش در مرحله دوم خواهیم پرداخت.
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
مرحله دوم در موشن دیزاین
همان‌‌طور که اشاره شد، مرحله دوم دو بخش دارد: تعریف و پیش‌تولید. این بخش‌‌‌ها را به‌ترتیب توضیح می‌دهیم. تعریف در متنی به‌نام بریف پروژه یا تفهیم‌نامه انجام می‌شود. شاید عبارت بریف محصول به گوشتان خورده باشد. با اینکه این دو نوع بریف در دو حوزه‌ی مختلف کاربرد دارند، یک هدف و کارکرد دارند و بسیار شبیه‌اند.
۱. تعریف: تفهیم‌نامه خلاقانه (Creative Brief)
هنگامی که مراحل کشف و تحقیق (در مرحله اول) به پایان رسید، اطلاعات به دست آمده را می‌بایست در یک بریف جمع‌آوری کرد. این بریف به عنوان نقشه راه استراتژیک عمل می‌کند. اولین سندی است که بابت آن از موشن دیزاینر امضا گرفته می‌شود. و نمایانگر این مطلب است که تیم موشن دیزاین تکلیف و تعهدات خود را می‌شناسد و کار را نیمه، رها نخواهد کرد.
داشتنِ بریف به تیم کمک می‌کند که به مسیر رسیدن به هدف ادامه دهد و همچنین موجب عملکرد خلاقانه تیم طراحی می‌شود. به طور معمول، همه‌ی افراد تیم در تحقیقات اولیه شرکت نمی کنند؛ بنابراین تفهیم‌نامه، آنچه را که باید بدانند در قالبی فشرده به آن‌ها ارائه می‌دهد. بریف خلاقانه آن چیزی است که باید در پروژه بیان (تعریف) شود. در حالی که، مفهوم خلاقانه (Creative Concept) شیوه‌ی بیانش است.
در تفهیم‌نامه خلاقانه معمولا موارد زیر مشخص و نوشته می‌شود:
نام پروژه:
تاریخ تحویل:
- پیشینه (بک‌گراند کسب‌وکار و پروژه)
- بررسی اجمالی
- اهداف پرژوه
- مخاطبان پروژه
- پیام پروژه (موشن دیزاین باید چه پیامی را به مخاطب منتقل کند؟)
- سبک و لحن بصری
- call to action (پروژه می‌خواهد مخاطب را دعوت به انجام چه کاری کند؟ )
- بودجه
پس از ارائه بریف از سمت تیم طراحی و گرفتن بازخورد و تأیید از مشتری، به سراغ زمان‌بندی پروژه که مرحله بعدی در پیش‌تولید پروژه است، خواهیم رفت.
تفکر خلاق در مراحل مختلف طراحی موشن دیزاین و تعامل با کارفرما به تیم طراحی کمک می‌کند. «نقش تفکر خلاق در تقویت مهارت های نرم» را بخوانید تا بیشتر با اهمیتش آشنا شوید.
۲. پیش‌تولید: زمان‌بندی و ارائه جزئیات پروژه
برای زمان‌بندی پروژه‌ها، تیم طراحی از تاریخ تحویل به سمت عقب برنامه‌ریزی می‌کند (به این معنی که به عنوان اولین گام از این مرحله، زمان تحویل پروژه است که مشخص می‌شود. پس از آن زمان‌بندی آخرین فعالیت در نظر گرفته می‌شود و به همین ترتیب کارهای قبلی برنامه‌ریزی می‌شوند تا به زمان حال برسیم).
به طور معمول، تولید یک ویدئوی متحرک (موشن) 1:30 تا 2:00 دقیقه‌ای، چهار الی شش هفته به طول می‌انجامد. این زمان مقدار زیادی به اینکه چه کسی مسئولیت نوشتن فیلم‌نامه (اسکریپت یا سناریو) را برعهده خواهد داشت بستگی دارد. اگر مشتری یک اسکریپت تایید‌شده و نهایی ارائه دهد، جدول زمانی ممکن است تا چهار هفته کوتاه شود.
اگر تیم طراحی مسئول نوشتن اسکریپت باشند و یا تیم طراحی بخواهد در میانه راه تغییراتی در آن به وجود بیاورد، مسلما زمان بیشتری نیاز خواهد بود. شایسته است که تیم، در تعامل با مشتری تا حد امکان انعطاف‌پذیر باشد و در صورت در اختیار داشتن ظرفیت کافی، سرعت تولید را بالا ببرد.
اصل رعایت سادگی
در روند تولید کارهای خلاقانه یک پیشنهاد این است که از قانون و چهارچوب‌ها حذر کنیم؛ به جز یکی که رعایت سادگی است. به عنوان مثال، از تقویم گوگل برای زمان‌بندی با ورودی‌های دارای کد رنگی استفاده کنیم. می‌توان سبز را زمان تولید، قرمز را زمان ارائه از سمت تیم موشن دیزاین و آبی را مسئولیت مشتری در نظر گرفت. (تقویم زیر که متعلق به یک پروژه واقعی است از وبسایت medium.com برداشته شده.)
معمولا چرخه‌‌‌های بازبینی و بازخورد دادن زمان‌بندی تولید را افزایش می‌دهد. اگر بخواهیم تاریخ تحویل را نزدیک‌تر کنیم، به بازخورد در همان روز نیاز داریم. این کار ممکن است یک هفته و یا حتی بیشتر از کل جدول زمانی کم کند. البته در نظر داشته باشید شیوه بازخورد در همان روز، در صورتی امکان‌پذیر است که فقط یک تصمیم‌گیرنده وجود داشته باشد و او نیز دقیقا بداند که چه می‌خواهد. دریافت بازخورد و مراحل تأیید Triple-C بسیار تعیین‌کننده است. (در مقاله‌ای که در مقدمه به آن اشاره شد مفصل به Triple-C پرداخته شده است.)
پس از دریافت تأییدیه، می‌توان کار را پیش برد. این روند برای رضایت هرچه بیشترِ مشتری و همچنین هدر نرفتنِ بودجه او در نظر گرفته شده است. اگر تغییر ساختاری قابل‌توجهی در بخشی از ویدئو در پیش‌نویس نهایی ایجاد شود، نیاز است که دستور تغییر (دستور کتبی تغییر کار به تیم موشن دیزاین با در نظر گرفتن موارد مندرج در قرارداد) داده، بازبینی بودجه انجام شود و جدول زمان‌بندی نیز مجددا بررسی گردد.
هوش مصنوعی در حوزه‌ی دیزاین به تیم‌های طراحی در مراحل مختلف کار کمک می‌کند. «دیزاین مبتنی بر هوش مصنوعی چیست؟» را بخوانید تا با کاربردهای هوش مصنوعی در دیزاین آشنا شوید.
چک لیست فرآیند تولید موشن دیزاین
در ادامه یک چک لیست مدیریت پروژه طراحی موشن دیزاین را مشاهده خواهید کرد.
نسخه PDF این چک لیست را از اینجا دانلود کنید.
تأیید برنامه‌ریزی انجام‌شده ازجانب مشتری (در قالب چک‌لیست مدیریت پروژه) به معنای تأیید مرحله پیش‌تولید و آمادگی برای ورود به مرحله سوم پروژه (ایده‌پردازی) می‌باشد که در مقالات بعدی به آن خواهیم پرداخت.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
در این مطلب به معرفی مرحله دوم فرآیند تولید موشن دیزاین پرداختیم که شامل معرفی و ارائه بریف، زمان‌بندی و تهیه برنامه پیش‌تولید پروژه است. بریف در واقع خلاصه‌ای مفید از اطلاعاتی است که در مرحله اول به آن دست یافتیم. تیم طراحی با امضا کردن بریف متعهد می‌شود که چهارچوب کار را می‌داند و تا پایان پروژه به آن پایبند خواهد بود.
پس از تأیید بریف، موشن دیزاینر باید به سراغ پیش‌تولید (شامل زمان‌بندی و تنظیم چک لیست مدیریت پروژه) برود. پیش‌تولید با زمان‌بندی آغاز می‌شود که طی آن کلیه مراحل به‌ترتیب برای تیم و مشتری مشخص خواهد شد. چک لیستی که در این مقاله معرفی شد برای پروژه‌های تقریبا بزرگ است. ممکن است در پروژه‌ی موشن دیزاین ساخت انیمیشن وجود نداشته باشد (انیمیشن پیچیده‌تر از موشن است و نیاز به شخصیت‌پردازی دارد).
پس، همه‌ی پروژه‌‌هایی که موشن گرافیست انجام می‌دهد الزاما همه‌ی آن مراحل را ندارد. شاید پروژه کوچک و ساده باشد و دیزاینر تصمیم بگیرد از تصاویر و موسیقی و صداهای آماده استفاده کند. در این صورت، پروژه داستان و سناریوی خیلی پیچیده‌ای هم ندارد تا نیاز به کارگردانی خاص و متن ویژه و پر از جزئیاتی داشته باشد. پس، موشن گرافیست خودش می‌تواند همه‌ی کارها و مراحل را انجام دهد.
در دوره آموزش موشن گرافیک مراحل مختلف آموزش داده می‌شود. از سرفصل‌های مهم این دوره بریف پروژه است. با گذراندن این دوره، مهارت‌آموزان برای انجام دادن پروژه‌های گوناگون آماده‌اند.