بازارکار و درآمد پایتون در ایران و جهان چطور است؟ زبان برنامه نویسی پایتون چه کاربردهایی در بازار کار ایران و جهان دارد؟ آیا یادگیری پایتون آسان است و برنامه‌نویسان تازه‌کار به‌راحتی جذب بازار کار می‌شوند؟ آیا یادگیری پایتون راه را برای مهاجرت کاری به کشورهای پیشرفته و صنعتی هموارتر می‌کند؟
تعداد زبانهای برنامه‌نویسی زیاد است. هر زبان امکانات خاصی دارد و در حوزه‌‌هایی مشخصی کاربردی است. بعضی از زبانهای برنامه‌نویسی تخصصی هستند و فقط برای توسعه نرم‌افزارها یا بازی‌های کامپیوتری کاربرد دارند. به‌همین‌دلیل است که بازارکار و درآمد هر زبان برنامه‌نویسی با دیگری متفاوت است.
اگر می‌خواهید وارد دنیای هیجان‌انگیز برنامه‌نویسی شوید و نمی‌دانید با یادگیری کدام زبان شروع کنید یا اگر قصد دارید زبان برنامه‌نویسی دیگری را یاد بگیرید ولی نمی‌دانید کدام زبان آینده‌‌دارتر است و بازار کار بهتری دارد، این مطلب را تا آخر بخوانید. در این مطلب پاسخ سؤالات طرح‌شده در بالا را می‌دهیم و اطلاعات به‌روز و مفیدی را دراختیارتان می‌گذاریم تا با اطمینان آموزش پایتون را شروع کنید و وارد بازار کار شوید. چون پایتون بهترین و آینده‌دارترین انتخاب است.
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
کاربردهای پایتون در بازارکار ایران و جهان
زبان برنامه نویسی پایتون کاربردهای زیادی دارد و اولین انتخاب برنامه‌نویسان برای اجرای پروژ‌ه‌های مختلف است چون زبانی همه‌فن‌حریف به‌حساب می‌آید. براساس آخرین آمار وبسایت TIOBE، پایتون محبوب‌ترین زبان برنامه‌نویسی درمیان برنامه‌نویسان جهان برای توسعه نرم‌افزارها و برنامه‌های مختلف در حوزه‌های متنوع در سال ۲۰۲۴ محسوب می‌شود.
بنابراین، جای تعجب ندارد که کاربردهای پایتون در بازار کار ایران و جهان متعدد است و شامل موارد زیر می‌شود:
- توسعه وبسایت، اپلیکیشن و بازی،
- خودکارسازی فرآیند‌ها،
- کمک به سئو وبسایت،
- تمامی حوزه‌های و زیرشاخه‌های هوش مصنوعی از‌جمله دیتا ساینس، ماشین لرنینگ و داده‌کاوی،
- عملیات توسعه نرم‌افزار و مدیریت سیستم‌ها (DevOps)،
- فناوری‌های مالی (فین تک/Fintech)،
- امنیت سایبری و
- انواع محاسبات و تحقیقات علمی.
کاربردی‌بودن زبان پایتون در حوزه‌های گوناگون تکنولوژی نیاز کسب‌وکارها و شرکت‌های فعال در این حوزه‌ها در سراسر جهان را به استخدام برنامهنویس پایتون نشان می‌دهد. به‌عبارت‌دیگر، کاربردهای متنوع این زبان نشان‌دهنده وجود فرصت‌های شغلی قابل‌توجه در ایران و جهان برای برنامه‌نویسان پایتون است.
برای اطمینان، کافی است «برنامهنویس پایتون» را در وبسایت جابینجا جستجو کنید. می‌بینید که بیش‌از ۲هزار آگهی برای استخدام برنامهنویس پایتون تازه‌کار (جونیور)، میان‌رده و ارشد (سینیور) فقط در این وبسایت کاریابی ثبت شده است. در بازار کار بین‌المللی هم تقاضا برای برنامه‌نویسان پایتون همین‌قدر زیاد است. جستجوی «Python developer» در وبسایت Indeed.com نیز ما را به بیش‌از ۱۵۰۰ آگهی استخدام می‌رساند.
توجه به این نکته نیز ضروری است که فرصت‌های شغلی برای برنامهنویس پایتون فقط به این موارد محدود نمی‌شود. شغل‌هایی مانند متخصص یا کارشناس تحلیل داده یا یادگیری ماشین و عنوان‌های شغلی دیگری نیز وجود دارد که تسلط‌بر پایتون شرط لازم برای استخدام در آن‌ها است.
قبل‌از بررسی فرصت‌های شغلی در هر حوزه ذکرشده و درآمد هر عنوان شغلی، بهتر است کمی بیشتر با زبان پایتون و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن آشنا شویم تا علت محبوبیت و کاربردی‌بودن پایتون را بهتر و بیشتر درک کنیم.
چرا پایتون محبوب و کاربردی است؟
اولین نسخه از زبان برنامه نویسی پایتون در سال ۱۹۹۱ منتشر شد. خیدو فان روسوم (Guido van Rossum)، برنامهنویس هلندی، طراح و خالق پایتون است. او با این هدف پایتون را ساخت تا جایگزین زبان برنامه‌نویسی ABC شود. زبان برنامه‌نویسی ABC زبانی سطح بالا است که کدهای خوانایی دارد و یادگیری‌اش چندان سخت نیست. او در کارش موفق بود چون زبانی طراحی کرد که نه‌فقط از زبان برنامه‌نویسی ABC بهتر و جایگزینی برای آن بود، به محبوب‌ترین و پرکاربردترین زبان برنامه‌نویسی در میان برنامه‌نویسان جهان نیز تبدیل شد.
یادگیری و استفاده از پایتون، درمقایسه‌با زبانهای دیگر، راحت‌تر و سریع‌تر است. علاوه‌بر آن، این زبان برنامه‌نویسی همه‌منظوره است، یعنی هم برای توسعه یک وبسایت می‌شود از آن استفاده کرد و هم برای تحلیل داده و یادگیری ماشین. درحقیقت، رشد و توسعه هوش مصنوعی و زیرشاخه‌های آن بدون استفاده از زبان پایتون ممکن نبود.
پایتون کتابخانه‌ها و فریمورک‌های زیاد و قدرتمندی هم دارد. این کتابخانه‌ها و فریمورک‌ها مجموعه‌ای از کدهای نوشته‌شده و آماده‌اند که کار کدنویسی و توسعه نرم‌افزار یا وبسایت را در حوزه‌های گوناگون برای برنامه‌نویسان آسان‌تر و بهینه‌تر می‌کنند. استفاده از کتابخانه‌ها، نه‌فقط کدنویسی را سریع‌تر می‌کند، یافتن اشتباهات و اصلاحشان را نیز سرعت می‌دهد.
به همه‌ی ویژگی‌های ذکرشده، این را هم باید افزود که منابع یادگیری زبان برنامه‌نویسی پایتون زیاد است و جامعه بزرگی از متخصصان و برنامه‌نویسان پایتون نیز آموخته‌ها و تجربیات خود را در شبکه‌‌های اجتماعی منتشر می‌کنند و دراختیار برنامه‌نویسان مبتدی قرار می‌‌دهند.
به دلیل کارایی، امکانات، قدرت و محبوبیت پایتون است که شرکت‌های بزرگ و غول‌های دنیای تکنولوژی برای توسعه مهم‌ترین محصولاتشان از زبان برنامه‌نویسی پایتون استفاده می‌کنند. زبان برنامه‌نویسی پایتون و فریمورک‌های آن نقشی اساسی در توسعه و کارایی محصولات زیر دارند:
- یوتیوب
- گوگل
- اینستاگرام
- دراپ‌باکس
- پینترست
بازار کار و درآمد پایتون در ایران و جهان
کاربردی‌بودن پایتون و محبوبیتش به برنامهنویس این زبان امکان و فرصت می‌دهد تا از روش‌های مختلف کسب درآمد کند. علاوه‌بر فرصت‌های استخدام در شرکت‌های بزرگ و به‌نام ایرانی و خارجی برای برنامه‌نویسی و توسعه وبسایت، نرم‌افزار، اپلیکیشن و بازی‌های کامپیوتری یا کار در موقعیت شغلی کارشناس علم داده یا متخصص ماشین لرنینگ، برنامهنویس پایتون می‌تواند فریلنس کار کند.
درآمد فریلنسرها را نمی‌شود خیلی دقیق و درست تخمین زد چون به مهارت و پروژه‌هایی که هر برنامهنویس می‌گیرد، بستگی دارد. اما بازه تقریبی درآمد برنامهنویس پایتون در ایران و جهان را با کمک داده‌ها و گزارش‌های وبسایت‌های کاریابی مانند جاب‌ویژن و Indeed می‌شود به‌دست اورد.
در جدول زیر حداقل حقوق ماهانه برنامه‌نویسان تازه‌کار، میان‌رده و ارشد پایتون را که معمولا برای توسعه وبسایت، نرم‌افزار، اپلیکیشن و بازی استخدام می‌شوند؛ در ایران، کشور آمریکا و کشورهای اروپایی آورده شده است. (منبع ارقام ذکرشده در این جدول و جدول‌هایی که درادامه آمده، «گزارش سالانه حقوق و دستمزد جاب‌ویژن ۱۴۰۳» و وبسایت Indeed.com است.)
| سطح برنامهنویس پایتون | کشور محل کار | بازه تقریبی حقوق ماهانه |
| برنامهنویس پایتون تازه‌کار (Junior) | ایران | از ۶ تا ۲۶میلیون تومان |
| آمریکا | از ۶ تا ۷هزار دلار | |
| اروپا | از ۴ تا ۵ هزار یورو | |
| برنامهنویس پایتون میان‌رده
(Mid-level) |
ایران | از ۱۲ تا ۴۰میلیون تومان |
| آمریکا | از ۸ تا ۹هزار دلار | |
| اروپا | از ۵ تا ۷هزار یورو | |
| برنامهنویس پایتون ارشد (Senior) | ایران | از ۱۳ تا ۸۰میلیون تومان |
| آمریکا | از ۱۰هزار دلار به بالا | |
| اروپا | از ۷۵۰۰ یورو به بالا |
بنابراین، کسانی‌که قصد دارند پایتون یاد بگیرند، نباید نگران پیدا‌کردن کار و پروژه، استخدام‌شدن یا کسب درآمد باشند. موضوع تأثیرگذار و مهم که باید به آن توجه کنند این است که پس‌از یادگیری پایتون می‌‌خواهند چه مسیر شغلی را طی کنند. مسیر شغلی که برنامهنویس برای خودش درنظر می‌گیرد، میزان درآمد و مهارت‌هایی را که باید یاد بگیرد، مشخص می‌کند. به‌همین‌دلیل، درادامه کمی درباره‌ی عوامل مؤثر بر درآمد برنامه‌نویسان پایتون صحبت می‌کنیم و بعد بازار کار و درآمد برنامه‌نویسان را در مشاغل مختلف بررسی می‌کنیم.
عوامل مؤثر بر موقعیت شغلی و درآمد برنامه نویس پایتون
عوامل مختلفی مسیر و آینده شغلی و میزان درآمد برنامهنویس پایتون را تعیین می‌کند. همه برنامه‌نویسان پایتون سابقه تحصیلی، آموزشی، کاری، مجموعه مهارت‌ها، اهداف و علایق یکسانی ندارند. میزان تخصص و مهارت‌های سخت و نرم هر برنامهنویس با دیگری متفاوت است و هر کدام اهداف متفاوتی را برای آینده شغلی خود درنظر دارند. علاوه‌بر آن موارد، شهر محل زندگی و تعداد فرصت‌های شغلی مرتبط در آن نیز بر زندگی کاری برنامه‌نویسان پایتون اثر می‌گذارد.
طبیعی است که فرصت‌های شغلی در شهرهای بزرگ در ایران درمقایسه‌با شهرهای کوچک برای برنامه‌نویسان پایتون بسیار بیشتر است. این موضوع در مقایسه بین فرصت‌های شغلی موجود در ایران با کشورهای صنعتی و پیشرفته که فضا و امکانات لازم برای رشد و توسعه استارتاپ‌ها و شرکت‌های حوزه فناوری و هوش مصنوعی در آن‌ها فراهم است، نیز صدق می‌کند.
برنامه‌نویسان پایتون تازه‌کار برای موفقیت و کسب درآمد به مدرک دانشگاهی مرتبط نیاز ندارند. البته، داشتن تحصیلات مرتبط به برنامهنویس، مخصوصا کسانی‌که قصد دارند در حوزه هوش مصنوعی و علوم داده مشغول شوند، کمک می‌کند. اما مهم‌ترین موضوع این است که برنامهنویس بداند که به کار و پیشرفت در کدام حوزه علاقه دارد. وقتی علایق برنامهنویس و اهدافش مشخص شد، حوزه کاری و مهارت‌هایی که باید یاد بگیرد تا بتواند در آن حوزه پیشرفت کند نیز معلوم می‌شود.
پس، تمامی تازه‌کاران برای پیشرفت شغلی و کسب درآمد بالا با پایتون باید فرمول زیر را درنظر داشته باشند:
تسلط کامل بر برنامه‌نویسی با زبان پایتون و کتابخانه‌ها و فریمورک‌های این زبان در حوزه‌‌ی علاقه + کسب‌کردن مهارت‌های لازم برای توسعه‌دهندگان پایتون
بر همین اساس و برای نمونه، برنامه‌نویسی که علاقه دارد در حوزه توسعه وبسایت با پایتون کار کند و متخصص شود، علاوه‌بر یادگیری پایتون باید فریمورک‌های توسعه وبسایت با این زبان (مانند Django و Flask) را هم یاد بگیرد.
بازار کار و درآمد برنامه نویسان پایتون در حوزه هوش مصنوعی و عملیات توسعه نرم‌افزار
اگر برنامه‌نویسی برای ورود به دنیای هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ پایتون یاد می‌گیرد، باید مسیر ویژه‌ای را طی کند. یادگیری پایتون فقط یکی از مهارت‌های فنی لازم برای کار در این حوزه است. موقعیت‌های شغلی که برنامهنویس پایتون، به‌شرط داشتن دیگر مهارت‌ها و تخصص‌های ضروری برای هریک، می‌تواند در حوزه هوش مصنوعی در آن‌ها استخدام شود به‌همراه بازه تقریبی حقوق هر موقعیت در ایران، آمریکا و اروپا در جدول زیر ذکر شده است.
| عنوان شغل | کشور محل کار | بازه تقریبی حقوق ماهیانه |
| مهندس یادگیری ماشین
(Machine Learning Engineer) |
ایران | از ۱۶ تا ۵۳میلیون تومان |
| آمریکا | از ۶۵۰۰ تا ۱۳هزار دلار | |
| اروپا | از ۴ تا ۹۲۰۰ یورو | |
| مهندس پردازش زبان طبیعی
(Natural Language Processing Engineer) |
ایران | از ۱۶ تا ۵۳میلیون تومان |
| آمریکا | از ۶ تا ۱۲هزار دلار | |
| اروپا | از ۳ تا ۸هزار یورو | |
| مهندس بینایی کامپیوتری
(Computer Vision Engineer) |
ایران | از ۱۶ تا ۵۳میلیون تومان |
| آمریکا | از ۷ تا ۱۱هزار دلار | |
| اروپا | از ۳۵۰۰ تا ۸هزار یورو | |
| متخصص علوم داده
(Data Scientist)
|
ایران | از ۱۶ تا ۵۳میلیون تومان |
| آمریکا | از ۴ تا ۸هزار دلار | |
| اروپا | از ۳ تا ۷۵۰۰ یورو |
برای استخدام در موقعیت شغلی مهندس DevOps که در عملیات توسعه نرم‌افزار نقش کلیدی دارد، تسلط‌بر پایتون لازم است اما کافی نیست. مهندس DevOps درحقیقت یک متخصص IT است که بر زبانهای برنامه‌نویسی مانند پایتون مسلط است و مهارت‌ها و تخصص‌های فنی دیگری را هم باید داشته باشد.
| مهندس DevOps | کشور محل کار | بازه تقریبی حقوق ماهیانه |
| ایران | از ۱۶ تا ۴۱میلیون تومان | |
| آمریکا | از ۷ تا ۱۰هزار دلار | |
| اروپا | از ۴ تا ۷هزار یورو |
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
زبان برنامه‌نویسی پایتون کاربردی و محبوب است. تسلط‌بر این زبان امکان استخدام در موقعیت‌های شغلی در حوزه‌ها و صنایع گوناگون را پیش پای برنامهنویس می‌گذارد. یادگیری این زبان آسان است و برای برنامه‌نویسان تازه‌کار نیز در بازار کار ایران و جهان فرصت‌های شغلی مناسب زیادی وجود دارد.
اگر می‌خواهید پایتون یاد بگیرید تا آینده شغلی و حرفه‌ای خود را بسازید یا اگر زبان برنامه‌نویسی دیگری را می‌دانید اما می‌خواهید زبانی کاربردی را یاد بگیرید تا درآمد بیشتری کسب کنید، شک نکنید. از همین امروز یادگیری پایتون را شروع کنید.
دوره پایتونیک (دوره آموزش برنامه نویسی پایتون مقدماتی تا پیشرفته آکادمی آمانج) بهترین دوره آموزشی است که در آن برنامه‌نویسی پایتون را کاملا یاد می‌گیرید و برای ورود به بازار کار آماده می‌‌شوید.