انسا‌ن‌های اولیه هم نقاشی می‌کشیدند. بوم و دفتر فیلی نداشتند، آنها دیوارهای غارشان را داشتند. اما وقتی حرفی داشته باشی برای زدن، دیگر چه فرق میکند روی دیوار ِ غار نقاشی بکشی یا روی بوم؟ خلاقیت انسان همیشه راهی پیدا میکند. همین خلاقیت تاجایی پیش رفته است که دیگر نیازی به دفتر و بوم هم ندارد، اگر بخواهد چیزی بکشد.
تولد دوستتان است؛ میخواهید خودتان برایش کارت‌تبریک طراحی کنید، نقاشی‌تان خیلی خوب نیست. بلد نیستید با روبان یا کاغذ هم گل و بلبل درست کنید خیلی هم وقت ندارید اما چیزی در ذهنتان است و دلتان می‌خواهد حتما همان را برایش بکشید. چه انتخاب‌های دیگری دارید؟
به‌تازگی کسب‌وکار خودتان را راه‌انداختید. خیلی بودجه ندارید که برای طراحی لوگو هزینه کنید اما بالاخره لوگو میخواهید. دلتان هم یک لوگوی خاص و متفاوت می‌خواهد. چند ایده دارید و می‌دانید که بهترین کسی که می‌تواند لوگو را طراحی کند خود شما هستید. چه راهی دارید؟
طراح وب‌سایت هستید. میخواهید پروژه‌ی بسیار مهمی را بگیرید. اما کارفرما می‌خواهد تا پروژه را به کسی بسپرد که بتواند نمادهایی (Icons) اختصاصی برای سایت طراحی کند. شما افسوس می‌خورید که چرا نمی‌توانید از عهده‌ی این کار ساده برآیید و به‌همین‌دلیل پروژه را از دست می‌دهید. اما چه کنید که پروژ‌ه‌های بعدی را از دست ندهید؟
پاسخ به سه سوال بالا بسیار ساده است. اگر آن سه نفر ایلوستریتور (Adobe Illustrator) یاد گرفته بودند؛ به‌راحتی توانایی‌اش را داشتند که خاص‌ترین کارت تبریک دنیا و خاص‌ترین لوگوی دنیا و بهترین نمادهای دنیا را در کمترین زمان طراحی کنند. اما فقط آن سه نفر نیستند که با ایلوستریتور تواناتر می‌شوند.
طراحان گرافیک، طراحان موشن‌گرافیک، تصویرسازها، طراحان UI، طراحان وب و اپلیکیشن، طراحان لوگو، طراحان مد و هرکسی که می‌خواهد طراحی کند یا به طراحی علاقه‌مند است یا حرفه‌اش به‌‌نوعی با طراحی سروکار دارد، با یادگرفتن ایلوستریتور تواناتر و قدرتمندتر می‌شود.
اما چرا؟ این ایلوستریتور چیست که باید یادش گرفت؟ اصلا از کجا آمده و چرا آمده؟ اگر باید یاد گرفتش، از کجا و چطور باید یادگیری را شروع کرد؟ مطلبی که می‌خوانید به همه‌ی این سوالات پاسخ می‌دهد.
اگر به طراحی گرافیک علاقه‌مند هستید، مقاله‌ی «معرفی ۵ نرم‌افزار محبوب طراحی وکتور در سال ۲۰۲۱» را از دست ندهید.
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
چرا باید ایلوستریتور (Adobe Illustrator) یاد بگیریم؟
اول باید کمی درباره‌ی تاریخ ساخته‌شدن ایلوستریتور و اهمیت‌اش حرف زد. ادوبی ایلوستریتور یکی از نرمافزارهای گرافیکی شرکت ادوبی است که ۳۸ سال پیش (۱۹۸۲) در کالیفرنیا تاسیس شد. ادوبی متخصص ساختن نرم‌افزارهایی است که با آنها می‌شود محتواهای گوناگونی را (متن، انواع طرح‌ها و طراحی‌ها، عکس، ویدئو، انیمیشن و …) طراحی، ویرایش و منتشر کرد.
اگر ادوبی و ایده‌های انقلابی بنیان‌گذاران ریاضی‌دان این شرکت، John Warnock and Charles Geschke، نبود؛ امروز ما فرمت PDF و نرم‌افزار فوتوشاپ را نداشتیم. نرمافزارهای گرافیکی و نوآوری‌های این شرکت برای همیشه دنیای طراحی گرافیک را متحول کرد. ایلوستریتور اولین نرم‌افزار انقلابی این شرکت بود که در سال ۱۹۸۷ و برای سیستم‌عامل مکینتاش به بازار عرضه کرد. البته دو سال بعد نسخه‌ی ویندوز آن نیز روانه‌ی بازار شد.
ایلوستریتور نرم‌افزاری است برای طراحی‌‌کردن و ویرایش‌کردن تصاویری که بُرداری (Vector Based Graphics) هستند. در ایلوستریتور تصاویر و طرح‌ها در قالب مجموعه‌ای از چندضلعی‌ها تعریف می‌شوند. چندضلعی‌هایی که از نقاطی بر روی محور مختصات ساخته شده‌اند. در این قالب، ارتباط بین تک تکِ اجزای تصویر (خطوط، انحناها، رنگ، ضخامت و …) و موقعیت آنها براساس فرمول‌‌های ریاضی مشخص می‌شود.
بُرداری‌بودن طرح‌ها به این معنی است که هر جزء از تصویر را می‌شود جداگانه کشید، ویرایش کرد و تغییر داد. به‌همین‌دلیل در ایلاستریتور تغییر در اندازه‌ی تصویر تاثیری بر کیفیت و وضوح آن نمی‌گذارد. یعنی با بزرگ‌شدن تصویر یا طرح از وضوح آن کاسته نمی‌شود، دقیقاً برعکس آن چیزی که در فوتوشاپ اتفاق می‌افتد. دلیل خاص و بسیار کاربردی‌بودن ایلاستریتور نیز در همین نکته نهفته است.
تصاویر و طرح‌ها در ایلاستریتور مقیاس‌پذیر (Scalable) هستند که باعث می‌شود تمام اجزای آن متناسب با یکدیگر بزرگ یا کوچک شوند. بنابراین، تصویرهایی که با ایلاستریتور طراحی شده اگر در مقیاس بسیار بزرگ یا بسیار کوچک چاپ شود، کیفیت و وضوح بسیار بالایی خواهد داشت.
با ایلاستریتور هر کس هر چیزی که دلش بخواهد می‌تواند طراحی و چاپ کند: نقشه، اینفوگرافی، انواع چارت و نمودار، بروشور، پوستر، کارت‌پستال، تصاویر کتاب‌ها و مجلات، تصاویر کتاب‌های کُمیک، لوگو، نمادها (Icons)، تصاویر دوبعدی شخصیت‌های کارتونی، طرح‌های بسته‌بندی کالاها، طراحی‌های تبلیغاتی و … .
برای اینکه بیشتر با ایلاستریتور و قابلیت‌هایش آشنا شوید، مطلب «۱۰ پلاگین ایلوستریتور در سال ۲۰۲۱» را بخوانید.
ایلاستریتور فقط برای متخصص‌ها و طراح‌های حرفه‌ای یا قشر خاصی ساخته نشده است. به‌همین‌دلیل، کار با ایلاستریتور خیلی سخت و پیچیده نیست. این نرم‌افزار پیوسته به‌روز می‌شود تا نیاز کاربران مختلف و روزافزون خود را تامین کند و به آنها امکان دهد تا در کمترین زمان و با کمترین سختی آنچه را که در ذهن دارند خلق کنند.شعار ادوبی این است که با ایلاستریتور هرکس در هرجا که باشد می‌تواند هرچه را در ذهن دارد بیافریند. ایلاستریتور آمده تا تخیلات شما را در دنیای واقعی بسازد. بنابراین، هیچ مرزی برای کار با این نرم‌افزار وجود ندارد جز تخیلات و ایده‌های ذهن شما.
فکر می‌کنید خوبی‌ها و مزایای ایلاستریتور تمام شد؟ خیر! هنوز ادامه دارد. علاوه‌بر همه‌ی نکاتی که تا به اینجا گفتیم، یک مزیت مهم دیگر مانده. ایلاستریتور توانایی این را دارد که طرح‌ها و تصاویر با فرمت‌های مختلف را بخواند:
نگران ذخیره‌کردن طرح‌های ساخته‌شده هم نباشید. چون ایلاستریتور به این فرمت‌ها می‌تواند فایلی را ذخیره کند:
چطور ایلوستریتور یاد بگیریم؟
از اهمیت یادگرفتن ایلاستریتور گفتیم. الان نوبت رسیده به گفتن درباره‌ی اینکه از یادگرفتن را از کجا شروع کنیم. برای یادگرفتن هرچیزی راه‌های مختلفی وجود دارد. و شمای یادگیرنده باتوجه به امکانات و وقتتان باید از میان آن راه‌ها بهترین و مناسب‌ترین را انتخاب کنید. ایلاستریتور را می‌شود در کلاس (حضوری یا غیرحضوری) با کمک استاد یاد گرفت یا با خودآموزی و بهره‌بردن از منابع آموزشی آنلاین و کتاب.
یادگیری ایلاستریتور پیش‌نیاز نمی‌خواهد. خودِ ایلاستریتور پیش‌نیاز کارکردن با نرمافزارهای کمی تخصصی‌تر در حوزه‌ی طراحی دیجیتال است. درنهایت انتخاب با شماست و شما باید اول از همه به این سوالات پاسخ دهید:
- چرا میخواهید ایلاستریتور یاد بگیرید؟
- چه مقدار بودجه و وقت میخواهید به آن اختصاص دهید؟
- آیا از آن دسته آدمهایی هستید که حتما باید یک مهارت جدید را با همراهی استاد و در محیط کلاس یاد بگیرند؟
- بعد از یادگرفتن ایلاستریتور چه برنامه‌ای دارید؟
درادامه پیشنهاداتی می‌آید درباره‌ی هر یک از انتخاب‌هایی که دارید. چند منبع آموزشی آنلاین و رایگان برای یادگیری ایلاستریتور نیز معرفی خواهد شد.
یادگیری ایلاستریتور در کلاس
اگر از آن دسته آدمهایی هستید که حتما باید با حضور یک استاد در کنارشان چیز یاد بگیرند، که خوب تکلیفتان معلوم است. اگر وقت ندارید و کارمند هستید یا دانشجو یا به هر دلیلی نمی‌خواهید در کلاس‌های حضوری شرکت کنید، دورههای غیرحضوری را باید انتخاب کنید. خوشبختانه، ما در دوره‌ی رونق‌گرفتن آموزش آنلاین و از راه دور زندگی می‌کنیم.
اگر به هر دلیلی میخواهید خیلی حرفه‌ای ایلاستریتور یاد بگیرید یا ایلاستریتور را یاد می‌گیرید تا با آن کار کنید یا ایلاستریتور اولین قدم برای یادگرفتن دیگر نرمافزارهای طراحی است، کلاس گزینه‌ی بهتری است برای نیاز شما. برای یادگرفتن دیگر نرمافزارهای Adobe Creative Cloud باید از ایلاستریتور شروع کرد.
ادوبی در سال ۲۰۰۳ ایلاستریتور و چند نرم‌افزار کاربردی دیگر را دورهم جمع کرد و Adobe Creative Cloud را به جهان معرفی کرد. ایلاستریتور نیز عضوی از این خانواده است (Adobe Illustrator CC). اگر شما بخواهید موشن گرافیک یا انیمیشن بسازید یا خیلی حرفه‌ای وارد دنیای طراحی دیجیتال و هنرهای گرافیکی دیجیتال شوید، باید از نرمافزارهای این خانواده استفاده کنید.
شاید بشود ادعا کرد که اتفاقاً دورههای غیرحضوری انتخاب بسیار عاقلانه‌تری هستند، مخصوصاً در این روزهای کرونایی. در دورههای غیرحضوری نه‌‌تنها استادی درکنار شما هست و به سوالاتتان جواب می‌دهد، در وقت و هزینه هم صرفه‌جویی می‌شود و فرصت این را دارید تا با کمک استاد بر ایلاستریتور مسلط شوید و خیلی قوی‌تر یادگیری نرم‌افزا‌های دیگر را شروع کنید.
البته باید تحقیق کنید و دوره‌ای را انتخاب کنید که استاد باسواد و باتجربه‌ای داشته باشد، معتبر و از همه مهم‌تر اینکه پروژه‌محور باشد.
یادگیری ایلوستریتور با خودآموزی
اگر اصلاً وقت کلاس‌رفتن حتی غیرحضوری را ندارید یا اینکه نمی‌خواهید هزینه‌ای بکنید و خودتان با خودآموزی مشکلی ندارید، می‌توانید از سایت‌ها و منابعی که در همین قسمت معرفی شده (متاسفانه بعضی از آنها فیلتر است و با فیلترشکن باز می‌شود) استفاده کنید. البته، باید زبان انگلیسی‌تان خوب باشد. بالاخره منابع دست‌اول در این حوزه به انگلیسی نوشته می‌شوند.
چه بخواهید خودآموزی کنید و چه در کلاسْ ایلوستریتور را یاد بگیرید، باید اخبار دنیای طراحی دیجیتال را پیگیری کنید تا به‌روز باشید. مجله‌ها و بلاگ‌ها و طراحان معروف و تاثیرگذار را پیدا و دنبال کنید. از خواندن کتاب هم غافل نشوید. اگر میخواهید ایلاستریتور را جدی یاد بگیرید، باید وقت بگذارید و بخوانید و ببینید و تمرین کنید.
با کتاب Adobe Illustrator CC for Dummies شروع کنید. این کتاب و دیگر کتاب‌های نویسنده‌اش، David Karlins, را پیدا کنید و مطالعه کنید. Adobe Illustrator Classroom in a Book کتاب بسیار بسیار خوب و به‌روز دیگری است که نباید از آن و نویسنده‌اش، Brian Wood غافل شد.
ویدئو‌های آموزشی یوتیوب هم بسیار کمک‌کننده هستند. با ویدئوهایی که برای مبتدیان تهیه شده شروع کنید. همان طراح معروف، Brian Wood، که کتابش معرفی شد؛ مجموعه‌ای از ویدئو‌های آموزشی در کانال یوتیوب خودش دارد که نباید از دستشان داد. کانال آموزشی Envato نیز مجموعه‌ی ارزشمندی از درس‌های رایگان در حوزه‌ی طراحی دیجیتال، ازجمله آموزش ایلاستریتور، در اختیار کاربران یوتیوب گذاشته است. ویدئو‌های کوتاه آموزشی کانال Vector Slate هم مختصر و مفید هستند.
جمع‌بندی
نرم‌افزار ایلاستریتور به شما امکان می‌دهد تا هرچه را که در ذهن دارید به‌راحتی و بدون نیازداشتن به مهارت نقاشی‌کشیدن در فضای دیجیتال بکشید. ایلوستریتور این امکان را هم به شما می‌دهد که آن طرح یا تصویر را با کیفیت خیلی خوب چاپ کنید یا در فضای مجازی منتشر کنید.
مهم نیست چرا میخواهید تصویر، طرح، نمودار، نقشه، نماد، لوگو یا طرح دوبعدی یک شخصیت کارتونی را با ایلوستریتور بسازید، مهم این است که ایلوستریتور این تصویرسازی را به بهترین شکل برای شما انجام می‌دهد. اگر خوب به مثال‌هایی که این مطلب یا آنها شروع شده دقت کنید، متوجه می‌شوید که ایلوستریتور به کار هر کس با هر رشته‌ی تحصیلی و شغلی می‌آید. شما از یادگرفتن ایلوستریتور ضرر نمی‌کنید. تازه برای یادگرفتنش انتخاب‌های متفاوتی هم دارید. انتخاب بهترین راه به خود شما بستگی دارد.
برای یادگیری ایلوستریتور، آن‌هم خیلی حرفه‌ای و جدی، چیزی جای یک استاد خوب و باانرژی و محیط کلاس را، جایی‌که راحت بتوانید سؤالات و اشکالاتتان را با هم‌کلاسی‌ها و استاد درمیان بگذارید، نمی‌گیرد. از منابع خودآموز می‌توانید در کنار آموزش‌هایی که در کلاس می‌بینید و مکمل آنها استفاده کنید.
اگر هنوز قانع نشدید، جمع‌بندی را با یکی از شعارهای شرکت ادوبی تمام می‌کنیم:
آینده از آن کسانی است که می‌آفرینند.
منابعی که در نوشتن این مطلب از آنها استفاده شده عبارت‌انداز:
۲. Wikipedia
۳. Adobe
۴. Agitraining