امروزْ دیگر ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که تقریبا همه‌چیز برای خودش یک اپلیکیشن دارد یا به‌زودی خواهد داشت، حتی خشکشویی محله! آن روزها که خودتان مجبور بودید لباس‌های کثیف را ببرید خشکشویی و یا حتی تلفن بزنید که یک نفر بیاید و بگیردشان تمام شده. امروز یک اپلیکیشن این کار را انجام می‌دهد.
طبیعی است که این اپلیکیشن‌ها خودبه‌خود نوشته نمی‌شوند و یک برنامه‌نویس و طراح اپلیکیشنی هست که آن‌ها را می‌نویسد. علاوه‌براین، یک محیطی هم نیاز است که این اپلیکیشن‌ها در آن نوشته شوند. یکی از این محیط‌های بسیار معروف و پرطرفدار اسمش اندروید استودیو (Android Studio or AS) است.
اگر توسعه‌دهندگان بخواهند برای اندروید اپلیکیشنی بنویسند٬ تقریبا چیزی نزدیک به ۹۹٪ آن‌ها می‌روند سراغ اندروید استودیو. البته دلایلی هم برای این محبوبیت وجود دارد. یکی از مهم‌ترین مزایای اندروید استودیو سرعت بالای کدنویسی در آن است. مزیت مهم دیگرش تعداد زیاد Plugins یا افزونه‌های مخصوص خودش است که کارآیی‌اش را چندین برابر می‌کند و نصبشان هم اصلا سخت نیست.
در این نوشته قصد داریم تا شما را با تعدادی از بهترین و ضروری‌ترین افزونه‌ها در سال ۲۰۲۱ برای اندروید استودیو آشنا کنیم تا کار انتخاب از میان تعداد زیاد آن‌ها را٬ که البته هرروز هم به تعدادشان افزوده می‌شود٬ برای شما راحت‌تر کرده باشیم. اما قبل از معرفی افزونه‌ها٬ کمی باید درباره‌ی دلیل مهم‌بودن پلاگین‌ها و اینکه چرا باید از آن‌ها استفاده کرد حرف بزنیم.
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
افزونه‌های اندروید استودیو (Android Studio)
اگر برنامه‌نویس و توسعهدهندهی حرفه‌ای هستید که خیلی خوب می‌دانید پلاگین‌ها تا کجاها که به کار کدنویس نمی‌آیند. اگر هم نیستید و در اول راهید، در مشکلات و چالش‌هایی که در پروژه‌های مختلف برایتان پیش می‌آید به‌خوبی متوجه می‌شوید چرا استفاده از پلاگین‌ها ضروری است.
Plugin یا افزونه عنصری نرم‌افزاری است. کار آن این است که خاصیت‌هایی مشخص را به یک برنامه‌ی کامپیوتری اضافه می‌کند. هدف آن خاصیت‌ها ارتقای بهره‌وری، خلاقیت، سرعت و درکل تجربه‌ی توسعه‌دهنده در آن برنامه یا محیط خاص است. درواقع، هدف اصلیْ بهترکردن کارآیی و کاربردی‌ترکردن برنامه‌هاست.
پلاگین‌های اندروید استودیو هم از این قاعده مستثنی نیستند. کدنویسی کاری سخت، پرچالش و خسته‌کننده است. هر چیزی که حتی کمی از سختی آن بکاهد و راه میان‌بُر باشد، مفید حال برنامه‌نویس و توسعه‌دهنده است. افزونه‌ها می‌توانند همان راه‌های میان‌بر باشند. پلاگین‌هایی که در اینجا معرفی می‌شوند دقیقا راه میان‌بر هستند. خودتان می‌بینید.
۱) Rainbow Brackets
از رنگی‌ترین پلاگین شروع می‌کنیم. احتمالا شمایی که این مطلب را می‌خوانید با کدنویسی آشنا هستید و می‌دانید پرانتز‌ها و سایر علائم خیلی خیلی خیلی خیلی حیاتی و مهم‌اند. ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که پرانتزی یا علامت دیگری را گم کرده باشید و وقت زیادی را برای پیدا‌کردنش تلف کرده باشید. کار این افزونه این است که به کار شما رنگ اضافه کند تا با کمک رنگ‌ها چیزی را گم نکنید.
تازه این افزونه با زبان‌های مختلف برنامه‌نویسی ( …,Java, Scala, Clojure, Kotlin, Python, Haskell, Agda, Rust, JavaScript) هم سازگار است. این پلاگین برای توسعه‌دهندگان تازه‌کار نعمتی است!
۲)String Manipulation
این افزونه هم کار کدنویسی را برای شما آسان می‌کند. چطور؟ به شما اجازه می‌دهد به‌راحتی بین شیوه‌های مختلف نگارش کلمات و عبارات ترکیبی و توابع و دسته‌بندی (از جمله camelCase, snake_case ,kebab-case, SCREAMING_SNAKE_CASE, …) بچرخید و هرکدام را مناسب‌تر است انتخاب کنید. حتما می‌دانید این یعنی صرفه‌جویی در وقت و دورزدن یک عالمه نوشتن!
۳) Codata
نام این پلاگین را در تمامی مطالب مرتبط با پلاگین‌های اندروید استودیو پیدا می‌کنید. چرا؟ چون این پلاگین باهوش‌تر از دو تای قبلی است، یعنی پلاگینی است مبتنی بر هوش مصنوعی که می‌تواند به شما برای تکمیل‌کردن کدهایتان پیشنهاد بدهد. درواقع این افزونه مجموعه‌ای از میلیون‌های قطعه کد (یا Code Snippets) از زبان‌های مختلف مثل Java, Javascript, Python, … را دراختیار شما می‌گذارد. این یعنی نه‌تنها به سرعت کدنویسی شما اضافه می‌شود، از اشتباهات شما نیز به احتمال خیلی خیلی زیاد کاسته می‌شود.
۴) Name That Color
از نام این پلاگین مشخص است که یک پلاگین رنگی است. این پلاگین هم می‌آید و کار شما را کم می‌کند. یعنی مجبور نیستید وسط کدنویسی دنبال اسم رنگ هم بگردید. همان‌طور که می‌دانید همه‌ی طیف‌های رنگ‌های مختلف یک اسم مخصوص به خود و یک کد ۶ رقمی مخصوص به خود (HEX Code) دارند. برای مثال، رنگی به نام قرمز هندوانه‌ای در این جهان وجود دارد که یک کدی هم برای خودش دارد. اگر شما این رنگ را در اپلیکیشنتان می‌خواهید و فقط آن کد را دارید کافی است این افزونه را نصب کنید، آن کد را در فایل رنگ‌های اندروید استودیو وارد کنید. بعد و در وقت کدنویسی کد رنگ را وارد کنید و این پلاگین نام رنگ را برای شما می‌نویسد.
۵) CodeGlance
فکر کنید یک عالم کد نوشته‌اید و الان می‌خواهید برگردید آن وسط‌ها دوباره، چه می‌کنید؟ اگر این پلاگین را نصب کرده باشید در اندروید استودیو، سمت راستِ صفحه نقشه‌ی کوچکی از کارتان خواهید داشت که روی هر قسمتش که بروید، همان قسمت بزرگ می‌شود برایتان. قطعا در کدنویسی‌های خیلی طولانی به کار می‌آید.
۶) Markdown Navigator
اگر بخواهید از زبان Markdown در نوشتن اپلیکیشن یا وب‌سایت اندرویدی بهره ببرید، این پلاگین برای شماست. شما می‌توانید باتوجه به پروژه‌ی در دستتان و نیازهایش این افزونه را کاملا اختصاصی کنید.
۷) TabNine
این افزونه‌ی اندروید استودیو هم مانند Codata باهوش است و مبتنی بر AI. این پلاگین با ۲۰ زبان مختلف کدنویسی سازگار است. تصور کنید یکی هست که با حدس‌های هوشمندانه‌اش کدهای شما را کامل می‌کند. شاید چندتایی را هم اشتباه حدس بزند و پیشنهاد بدهد ولی به‌هرحال کار کدنویسی را سریع‌تر می‌کند.
۸) Android Input
اگر بخواهید متنی (Text) را در اپلیکیشنتان بنویسید، می‌توانید از این پلاگین استفاده کنید. خوبی این افزونه این است که متن‌ها را ذخیره می‌کند و نیازی نیست چیزی را دوباره بنویسید. خوبی دیگر این افزونه این است که با دیگر محیط‌های توسعهدهندهی اندروید هم سازگار است.
۹) ADB Idea
این پلاگین اندروید استودیو هم تعدادی میان‌بُر (Shortcuts) خیلی خیلی مفید دراختیار شما می‌گذارد. اما چه نوع میان‌بری؟ میان‌برهایی که سرعت توسعه‌دهندگی در اندروید استودیو را بالاتر می‌برند. اگر بخواهید اطلاعات اپلیکیشن را پاک یا آن را Uninstall یا Restart کنید یا کارهایی از این دست، با یک کلیک و به‌راحتی می‌توانید این فرمان‌ها را به اندروید استودیو بدهید.
۱۰) ADB WIFI
این پلاگین اندروید استودیو برای راحت‌ترشدن پروسه‌ی Installing, Running and Debugging اپلیکیشن‌هاست. اگر این افزونه را نداشته باشید، حتما باید در تمام مدت از USB استفاده کنید و از وصل‌بودن آن مطمئن باشید. اما با این افزونه کافی است از متصل‌بودن به وای فای مطمئن باشید.
۱۱) Key Promoter X
این پلاگین به معنای واقعی کلمه برای شما میان‌برُ می‌سازد یا میان‌برهایی صفحه کلید را که دیگر کدنویسان خیلی استفاده می‌کنند به شما هم نشان می‌دهد. علاوه‌براین، با این پلاگین می‌توانید آن موشواره (همان Mouse کامپیوتر) را کنار بگذارید یا کمتر نیازمندش شوید و کاملا با کلیدها و میان‌برهای صفحه کلید کارتان را پیش ببرید. وقتی این افزونه‌ی اندروید استودیو را نصب کنید؛ کلیدهای میان‌بر ِ هر چیزی را که در آن محیط می‌خواهید با موشواره روی آن کلیک کنید، برای شما نمایش داده می‌شود.
۱۲) Vector Drawable Thumbnails
برنامه‌نویسان اندروید خوب می‌‌دانند که برای دیدن طرح‌های وکتور باید اپلیکیشن را بسازند و وقتی تمام شد معلوم می‌شود چه چیزی از آب درآمده است. اما اگر توسعهدهندهی اپلیکیشن اندرویدی این پلاگین را نصب کرده باشد؛ دیگر نیازی نیست این همه زحمت را متحمل شود و با یک کلیک می‌تواند تمام طرح‌های وکتور اندرویدی را که در اپلیکیشن از آن‌ها استفاده کرده، درحین کار و هروقت که بخواهد ببیند. (خیلی آسان و راحت!)
جمع‌بندی
آیا پلاگین‌های ضروری و بهتر دیگری برای اندروید استودیو وجود دارد؟ بله! همان‌طور که در مقدمه‌ی این مطلب گفتیم، پلاگین‌ها برای راحت‌ترشدن، سریع‌ترشدن و اختصاصی‌ترکردنِ برنامه‌نویسی اندروید و طراحی اپلیکیشن با اندروید استودیو منطبق با نیازهای مختلف برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان به بازار عرضه می‌شوند. قطعا پلاگین‌های کاربردی و مفید دیگری وجود دارد که ما در این مطلب از آن‌ها نام نبردیم.
البته برای این نام‌نبردن دلایلی هم داشتیم: اول، تعداد پلاگین‌های اندروید استودیو زیادتر از آن است که در یک یا چند مطلب جا بگیرد. دوم، در این بحث تا حدی سلیقه، نیازها و مُدل کدنویسی توسعه‌دهندگان هم دخیل است. شاید یک پلاگین به‌نظر من بسیار ضروری باشد و برای برنامه‌نویس دیگری نه آن‌قدر ضروری. یا ممکن است برای توسعه‌دهنده‌ای فقط چند پلاگین از میان آن‌هایی که در این مطلب معرفی کردیم در یک پروژه و برای یک اپلیکیشن، به‌خاطر نوع و موضوع آن، ضروری و کاربردی باشد.
پس چند پیشنهاد برایتان داریم:
۱. از JetBrains غافل نشوید. بیش از ۵ هزار پلاگین در این سایت برای نصب‌کردن وجود دارند، همراه با راهنمای نصب و ویژگی‌های هر پلاگین. شاید بتوانید پلاگین مورد نیازتان را در میان آن‌ها پیدا کنید.
۲. به Android Developers مرتبا سر بزنید. این سایت مرجعی برای توسعه‌دهندگان اندروید است.
۳. نام تعدادی دیگر از پلاگین‌های معروف را برایتان می‌نویسیم. شاید به‌کارتان بیاید.
Android Parcelable code generator
Android Material Design Icon Generator
در نوشتن این مطلب از منابع زیر استفاده شده است: