هر کسب‌وکاری که می‌خواهد در بازار بماند باید کارهایی انجام دهد و مراحلی را طی کند. مثلا تیم متخصص جمع می‌کند، کسب‌وکار را ثبت می‌کند تا ازنظر قانونی مشکلی پیش نیاید. علاوه‌بر آن کارها، کسب‌کار/برند باید نام و لوگوی مناسب و متمایز خودش را داشته باشد. اغراق نیست اگر گفته شود انتخاب نام و طراحی لوگوی مناسب از سخت‌ترین بخش‌های کار است.
طراحی لوگو کار دقیق و حساسی است. لوگوی هر کسب‌وکار نماد آن کسب‌وکار است. مشتری باید برند را با آن لوگو به‌خاطر بسپارد. صاحبان برند به دیزاینر یا طراح ایلاستریتور می‌گویند که چه‌جور لوگویی می‌خواهند (درواقع کار را به او سفارش می‌دهند). طراح باید چند طرح بزند و به کارفرما نشان دهد. شاید کارفرما از هیچ‌کدام خوشش نیاید و طراح مجبور شود طرح‌های جدیدی بسازد.
دیزاینر برای طراحی لوگو چه اصولی را باید رعایت کند؟ اساسا آیا طراحی لوگو اصول و قواعدی دارد؟ لوگوها چطور طراحی شوند، لوگوهای خوبی خواهند بود؟ در این مقاله، شما را با اصول اساسی و مهم در طراحی لوگو و همچنین نکاتی برای لوگو دیزاین موفق آشنا می‌کنم.
ایلاستریتور از نرمافزارهای قدرتمندی است که برای طراحی لوگو به‌کار گرفته می‌شود. اگر می‌خواهید بیشتر درباره‌ی این ابزار قدرتمند بدانید، «ایلوستریتور یاد بگیرید و بی‌حدومرز طراحی کنید» را بخوانید.
آنچه در این نوشته خواهیم داشت
اصول طراحی لوگو (Logo Design Principles)
طراحی لوگو برای خودش تخصصی است. هر طراحی که گرافیک یا ایلاستریتور بلد است نمی‌تواند لوگوهای موثر و موفق طراحی کند. لوگو وسیله‌ای برای ارتباط‌برقرارکردن با آدم‌هاست. لوگوی برند با مخاطب حرف می‌زند و پیامی را به آن می‌رساند. داشتن لوگوی تاثیرگذار و منحصربه‌فرد برای برندها بسیار مهم است چون
لوگوی یک برند است که اولا آن را از رقبا متمایز می‌کند و دوما همه‌جا (در جهان واقعی و مجازی) نماد برند می‌شود.
بنابراین طراحی لوگو نیاز به دانش گرافیک و همچنین درک عمیق از بازار و برند و مخاطب آن دارد. لوگو طرحی گرافیکی است که ماموریتی دارد و اگر نتواند آن ماموریت را به‌سرانجام برساند، شکست خورده است. درواقع، برند و طراح لوگو باهم شکست خورده‌اند. (یادتان هست که چندوقت پیش ایرانسل از لوگوی جدیدش رونمایی کرد؟ لوگو آن‌قدر بد طراحی شده بود که موجی از انتقاد را در فضای مجازی به‌دنبال داشت.)
قطعا وقتی طرحی تااین‌اندازه مهم است، طراحی آن باید اصول و قواعدی داشته باشد. در طراحی لوگو باید به همه‌چیز (رنگ، فونت حروف، ضخامت فونت، خطوط و شکل‌ها و …) دقت شود و همه‌چیز حساب‌شده انتخاب شود. طراح باید اولا براساس پیام برند و چیزی که برند می‌خواهد به مخاطبش منتقل کند و دوما براساس اصول اساسی در لوگو دیزاین انتخاب و طراحی کند.
۵ اصل اساسی در لوگو دیزاین (+ نمونه)
چطور لوگویی مثل لوگوی بنز طراحی می‌شود؟ یا لوگویی مانند لوگو برند شنل که به‌راحتی آن را در طراحی هرچیزی (پارچه، کفش، کیف، جواهرات) استفاده می‌کنند؟ پاسخ این است:خلاقیت، تسلط‌بر اصول دیزاین و اصول و قواعد طراحی لوگو.
۱.خلاقانه و اصیل بودن (Originality)
لوگوی هر برندی باید تک و مخصوص‌به آن برند باشد. لوگوی تقلیدی قطعا شکست می‌خورد و برای برند هیچ فایده‌ای ندارد. طراح لوگو باید بسیار دراین‌باره دقت کند. لوگو نه‌تنها نباید تقلیدی و تکراری باشد، بلکه نباید با لوگوهای دیگر تشابه داشته باشد. اگر لوگو شبیه‌به لوگوی برند دیگری طراحی شده است، بیننده خیلی سریع متوجه می‌شود و درواقع به‌یاد لوگوی اصیل می‌افتد. مثلا اگر طراح لوگو قرار است برای یک برند لباس لوگو طراحی کند، قبل‌از طراحی باید همه‌ی لوگوهای حوزه‌ی مد و پوشاک را ببیند.
۲. ساده و بی‌زمان بودن (Timelessness & Simplicity)
دومین و شاید مهم‌ترین اصل در طراحی لوگو سادگی است. لوگو باید ساده باشد. بیننده با یک نگاه به لوگو باید بتواند تمام اجزای آن را دریابد. بیننده برای لوگویی که پراز جزئیات و نقش و طرح باشد، وقت نمی‌گذارد. علاوه‌براین، طراح لوگو باید به این نکته توجه داشته باشد که لوگو در اندازه‌های مختلف و برای نمایش در پلتفرم‌های مختلف استفاده می‌شود. چطور می‌شود بیننده لوگوی پیچیده و پراز المان را در ابعاد خیلی کوچک درست ببیند و تمام جزئیات آن را بفهمد؟
همچنین لوگوها نباید قدیمی شوند و از مد بیفتند. لوگو را باید بی‌زمان طراحی کرد. یعنی لوگو نباید بعداز گذشتن چند سال جذابیتش را برای بیننده ازدست دهد. شاید باورش سخت باشد، اما لوگوی بنز نزدیک به ۱۰۰ سال پیش طراحی شده است. درست است که در طی این سال‌ها این لوگو تغییرات کوچکی کرده، اما اصل آن (آن ستاره‌ی سه پر) دست‌نخورده باقی مانده است.
۳. به یادماندنی بودن (Memorability)
بیننده باید لوگو را بعداز یک‌بار دیدن به‌خاطر بسپارد. لوگویی که به‌یاد بیننده نماند، به‌درد نمی‌خورد. لوگو یک نماد است و مثل همه‌ی نمادها باید به‌آسانی و به‌سرعت در ذهن بیننده نقش ببندد. دلیل دیگری که برای اصل اول، یعنی سادگی، وجود دارد این است که لوگوهای ساده سریع‌تر و راحت‌تر به‌خاطر سپرده می‌شوند. دوباره به لوگوی بنز و شنل نگاه کنید، هم ساده و هم به‌یادماندنی‌اند.
۴. چند منظوره بودن (Versatility)
همان‌طور که اشاره کردم، لوگوی یک برند قرار است در ابعاد بسیار متنوع و روی سطوح مختلف با رنگ‌ها و جنس‌های متفاوت ( مثلا روی بیلبوردهای خیلی بزرگ یا روی بدنه‌ی یک روان‌نویس یا روی دسته‌ی عینک یا در طراحی گوشواره یا گردنبند و …) کاربرد داشته باشد. حتی ممکن است لوگو در جهت‌های مختلف (افقی یا عمودی) قرار داده یا درکنار لوگوهای دیگر رقبا گذاشته شود. طراح لوگو باید همه‌ی این احتمالات و همه‌ی کاربردهای ممکن را هنگام طراحی درنظر داشته باشد.
وقتی لوگو چندمنظوره طراحی می‌شود، Scalable (مقیاس‌پذیر) هم هست و به‌راحتی می‌شود به آن ابعاد دلخواه را داد. به‌همین‌دلیل است که لوگو دیزاین با نرمافزارهای طراحی وکتور، مخصوصا ایلوستریتور، انجام می‌شود. چون طرح‌های وکتوری را، بدون‌اینکه از کیفیت آن‌ها کاسته شود، می‌شود بسیار کوچک یا بسیار بزرگ کرد.
۵. تناسب و تقارن داشتن (Balance)
وقتی در طراحی لوگو از اصول تناسب و تقارن بهره گرفته می‌شود، نتیجه‌ی کار لوگوهای طبیعی‌تر و زیباتری است. مغز انسان تقارن را می‌فهمد و دوست دارد. در طراحی لوگو نیز مانند طراحی رابط کاربری اصول و قوانین روان‌شناسی (مثل قوانین گشتالت) به طراح کمک می‌کنند تا به طرح‌هایی که ذهن انسان راحت‌تر با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کند و می‌فهمد، برسد.
قانون دیگری که در طراحی لوگو بسیار به طراح کمک می‌کند این است که مغز انسان تمایل دارد اشکال و طرح‌هایی که کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، کامل کند. یعنی اگر در لوگو اشکال و حروف قرار است کنار یکدیگر قرار بگیرند، بیننده اشکال و حروف را تکمیل‌کننده‌ی یکدیگر و باهم، یک کل، می‌بیند. در چشم انسان تعادل، تقارن و کل‌بودن زیباست. (لوگوی زیر یکی از طراحی‌های Olimpio است.)
۳ نکته برای طراحی لوگو موفق
آیا طراح بادانستن این اصول حتما لوگوهای موفق و موثر طراحی خواهد کرد؟ متاسفانه، نه! طراحی لوگو سه طرف دارد: سفارش‌دهنده‌ی لوگو، طراح و مخاطب لوگو. بنابراین، لوگو دیزاینر به‌تنهایی نمی‌تواند لوگوی خاص و موفقی طراحی کند. بهتر است که طراح و برندها علاوه‌بر درنظرداشتن اصول لوگو دیزاین به نکات زیر نیز توجه داشته باشند:
۱. طراحی لوگو موفق حاصل تعامل سازنده‌ی طراح و برند است. قبل‌از هرچیز طراح و برند باید خیلی کامل و دقیق مخاطب و همچنین پیامی را که لوگو قرار است به مخاطب برساند، مشخص کنند.
۲. لوگو باید آزموده شود. وقتی طراح و برند به طرحی نهایی رسیدند باید آن را تست کنند. یعنی از گروهی از افراد (مخاطبان لوگو) بخواهند تا لوگو را ببینند (کمتر از ۱۵ ثانیه) و بعد از آن‌ها بخواهند که لوگو را توضیح دهند و بگویند از آن چه فهمیدند. در آزمونی دیگر، باید لوگو درکنار لوگوهای دیگر (حداقل ۸ لوگو) قرار داده شود و بعدازاینکه افراد برای مدت کوتاهی لوگوها را دیدند، از آن‌ها پرسیده شود کدام لوگوها را به‌یاد می‌آورند.
۳. براساس نتایج تست‌ها، شاید لازم باشد لوگو بازطراحی یا المان‌هایی از آن کم شود. به‌یاد داشته باشید که هرچه المان‌ها و اجزای لوگو کمتر باشد، بهتر است. طرح باید حروف و اشکالی را داشته باشد که برای انتقال پیام به مخاطب ضروری است. همچنین بهتر است برای انتخاب رنگ‌های لوگو از Pantone Matching System (PMS) استفاده شود تا در همه‌ی دستگاه‌ها و مرورگرها رنگ‌های به‌کاررفته دقیق نمایش داده شوند.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
۱. لوگو بخشی از هویت هر برند است.
۲. طراحی لوگو کاری تخصصی است. یادگرفتن گرافیک و کار با نرمافزارهای طراحی اولین قدم برای ورود به دنیای لوگو دیزاین است.
۳. لوگوها با نرمافزارهای طراحی وکتور ساخته می‌شوند چون طرح‌های وکتور را می‌شود به‌راحتی به اندازه‌ها و فرمت‌های مختلف تبدیل کرد.
۴. اگر گرافیک می‌دانید یا علاقه‌مند به طراحی هستید و فکر می‌کنید می‌توانید به کسب‌وکارها کمک کنید تا نماد (لوگو) مخصوص‌به خودشان را داشته باشند، ایلوستریتور یاد بگیرید و لوگوهای جاودان خلق کنید.
برای نوشتن این مقاله از منابع زیر استفاده شده است: